Abdullaay Sammba Gaako : “Haala ina weeɓi, saɗi ko gollal”.

0
1688

Asalaamu aleykum banndiraaɓe, ko ardii fof, mbiɗo rewa tan ɗo rewanoo ɗo.Banndiraaɓe

Adiiɓe haalde ɓee kaalii haala njuɓɓuka! njaɓɓii e ɗemɗe amen !ittataa ma min ndeftu e ko min njɗnoo haalde koo tan. Ko ardii fof Fedde Ɓamtaare Pulaar e Moritani ina yettee !gila ɗum fuɗɗii fayde jooni, ma a taw min ngalaano ɗo, walla min ngalaano e birooji ɗi, kono ko min soldateeɓe, dariiɓe e nder fedde Ɓamtaare Pulaar gila 1977. Aamadu Umaar Jah oo, ɗaccataa mi fena, nde ɗum fuɗɗii nde, ko kanko ari Ɓoggee, min mbaɗi ko wuro e wuro, gure 27 halayɓe ɗe, alaa heen ɗo min njettaaki, o moni ɗoo jooɗii !

 

Oon sahaa eɗum daranaa no feewi. Jaŋde nde na daranaa, golle mum ina njiyaa.J annginaama, liggaama haa yettiima ɗo. Kamɓe noon eɓe ngonndi e katantaagal mawngal eɓe poti kadi yetteede. Sabu daranaade ɗum, woppa haaju mum, wonaa huunde weeɗnde. Haalde ndee ina weeɓi, saɗi ko gollal. Yimɓe ceertata ko e gollal. Haala mbelka kay ina weeɓi haa maayi, kono ko daranaade yiɗde mum nde, sellina yiɗde muuɗum nde, haa ɗum heɓi ɗo ɗum heɓi jooni ɗo. Baawɗo fof, foti wiyde tan, ko ɓe njaaraama. Ɓe mbiyi duɗal so ina huɓɓa, so aɗa jogii docotal maa ar tan mbaɗaa heen. Jokko, hol to wiy aɗa ñifa ɗum. Ko Alla huɓɓi ɗum, wonaa hay gooto huɓɓi. Ɓeeɗoo hay so njehii, ma a wood arɓe woɗɓe dariiɓe, njokkana haalpulaar en (fulɓe) golle mum en. So ɗum ɓennii, hono ñalawma hanki o, ko ñalawma teskinɗo ! Sabu ɗum aadaaji men fof, en njiyi hanki!

Mecce meeɗen ɗee fof njaltii ɗo hanki ! ko hono nii woni pinal! Darnde daranaade leñol muuɗum… Kono miin won ko manki mi heen seeɗa, e ko waɗaa hanki ko : no ɗum wayi hanki yooɗde nii, no ɗum wayi hanki yurminaade nii, e ngenndiyankaagal hanki no wayi yaltude nii, haanaano tawa ko ko ari koo tan ari! Wuro ngoo fof no diidorinoo ina fotnoo tintineede. Ɗum ina ŋakki seeɗa!… Yo ɗum waɗe e jaayndeeji, rajooji e ɓatakeeji… So gonngol arii, so en nguurii en celli haa en tawtoraama, yo jaaynirgol waɗe haaɓura ɗoo laaɓtude, sibu won jogiiɓe yiɗde hono no njogori-ɗen heen yiɗde nii, hono tinaani! So ɓe tiniino, ma ɓe nganndu, maa enen fof nganndu eɗen ngoodi! Yo en keew! Hay so en moƴƴii, so yiyetaake diɗɗal ngal ina mawni, ina ŋakki!… Diɗɗal ngal yo yiye! Kala ko mbaɗaten kaaloyen lewru, lebbi ɗiɗi, galleyoo galleyel, rajo yo e rajo.Kaayitel yo e kaayit.Yimɓe fof tintinee.. Ko haalde ɗo hafeere piye, njiɗ-mi haalde. Woytaama ɗo ngaluuji ɗi ngalaa! Ɗo ngalu alaa, banndiraaɓe heewɓe kaalii, njumpii heen, ɗo ngalu alaa, golle ngalaa! Hannde aduna mo njahraten oo, aduna oo naamndii ko gollal, kono gollal yahataa tawi wondaani e dañal. Kaalden goonga. Dañal ngal, tawdi eɗen njiɗi leñol ngol, eɗen njiɗi ngol ɓamtoo, mbaɗen ko muusataa hay gooto fof… Alaa e sago piye ɗee ngara, kono hoto ɗe keew (tiiɗ)…

…so ɗum ɓennii, mbiɗo yetta Alla e nelaaɗo mum, mbiɗo yetta on. Alla jaaraama, on njaaraama, Banndiraaɓe…