Huunde mawnde yiytaama, waawnde wallitde 235 miliyoŋ neɗɗo, wonduɓe e aasma foofde no moƴƴi. Ko ndeen huunde woni ? Ndeen huunde ko annduɓe njiytii ko addata nguu ñawu foofaandu. Ɓurii ɗoon nii, sibu, e wiyde wiɗto waɗaango to duɗal jaaɓi-haaɗtirde Cardiff e Kings College to London, « ɓooyataa, ɗoo e duuɓi joy, aasma waɗta safreede ».
Hoto naamno-ɗee min ko annduɓe ɓee njiyti koo, sibu ina hitti faamde. Mbiyen tan, ɓe tawi ko ñawu nguu ina jotondiri e geɗel biyeteengel kalsiyoom (Calcium) : poofirgol ñawɓe aasma ina waɗi ceŋorɗe tinooje kalsiyoom. Wiɗto ngoo teskii ko won ɗeen geɗe iirtooje ñawu nguu, ina « uddita » ɗeen ceŋorɗe. Ɓe tawi ko so gonduɗo e aasma foofii «huunde yiytaande ndee » ina addana ceŋorɗe kalsiyoom ɗee uddaade, ɗum noon faddanoo neɗɗo oo maale aasma ɗee.
Annduɓe ɓee puɗɗiima hoolkisaade ko haalaa koo e doombi kam e kuse aadee, tee ina waɗaa yaakaare no feewi. Yanti heen, huunde foofeteende ndee, uddoore ceŋorɗe kalsiyoom ɗee, tiiɗaani coodgu : firti tan ko maa yimɓe fof mbaaw soodde ɗum so waɗtii yeeyeede.
