Nguyka kawgelaaji to Niiseer e Senegaal

0
1652

Tonngoode Fooyre Ɓamtaare yawtunde yaajnooma e nguyka kawgel Bakkaa e nder Muritani. En keeroraaki ɗuum. Hono ɗuum waɗii to Senegaal, to Niseer … Kono toon, joomum en mbattinoyi ko polis, caggal ɗuum ñaawoore fawi e mum en kuuge kasoo kiɓ, tawi ɗuum jiidaa e kuugal laamu, so haɗde joomum en waɗde ngeel kawgel ko heddii e mum en koo.

Tonngoode Fooyre Ɓamtaare yawtunde yaajnooma e nguyka kawgel Bakkaa e nder Muritani. En keeroraaki ɗuum. Hono ɗuum waɗii to Senegaal, to Niseer … Kono toon, joomum en mbattinoyi ko polis, caggal ɗuum ñaawoore fawi e mum en kuuge kasoo kiɓ, tawi ɗuum jiidaa e kuugal laamu, so haɗde joomum en waɗde ngeel kawgel ko heddii e mum en koo.

Muritani heeroraaki nguyka nder kawgelaaji. Alaa ɗo ɗum waɗataa. Kono, seerndi Muritani e leyɗe keddiiɗe ɗee, ko toon, so a jaggaama aɗa wujja e kawgel, ko kasoo mbaaltoytaa. E Muritani, so almuudo jaggaama ina wujja e kawgel, ina hasii ko yimɓe ɓe laamu halfini njuɓɓudi kawgel ngel e koye mum en ngarata ina ñaagoo deenoowo oo yo tiiɗno woppana mo, waasaa waɗde heen dille. So heewii heewii, kanko nannguɗo almuudo oo e junngo e faandu oo, o wiyetee tan ko yo o waɗ ciimtol (rappoor), o totta ardiiɓe kawgel ngel, almuudo oo jokka e kawgel mum. Ngool ciimtol ne haala mum wontaa haale.

So tawii ko laawol rewaa, jaggaaɗo ina wujja e kawgel, oon kawgel mum ko ɗoon foti joofde, sibu yaltinte saal kawgel, nawee ñaawoore.

Hikka, ɗuum waɗii to Senegaal e to Niiseer. Ñalnde aljumaa 24 sulyee 2015, kanndidaaji 15 e bakkaa jagganooɗi e nguyka bakkaa, ñaawaama to Ñaamee (Niiseer). Hade ɗuum ko ɓe sokanooɓe gila ñalnde ɓe nanngaa aɓe tiimtoo ndee. Yanti heen, gardiiɗo sarwiis kawgelaaji oo e cukko mum fof kadi, nanngaa cokaa. Ɓe pawaama kamɓe fof kuugal lebbi ɗiɗi kasoo kiɓ e lebbi joy kasoo “so a waɗtii”.

To Senegaal kadi, sukaaɓe rewɓe nayo jagganooɓe ina ngujja e kawgel Bakkaa pawaama kuugal hitaande kasoo “so mbaɗtii”. Kamɓe sukaaɓe rewɓe ɓee ɓe keɓtinii ko ɓe njooɓtoraa koo, sibu ɓe mbiyi ɓe njaɓii wonde ɓe coodi naamne cahtaaɗe ɗee ko e sanɗa gooto, 25 000 seefaa (CFA).  “So a waɗtii” oo firti ko kuugal ngal ko ko yowaa, so waɗtii e nder daawal taƴangal ngal, ngal siynee ɗoon e ɗoon e hoore maa. Ɗum noon eɗen mbaawi wiyde ɓe malaama, hay so tawii kuugal ñaawoore kuuge ngal ko ɗoo tan haaɗani ɓe, ina heddii kuugal laamu (admistaraasiyoŋ), sibu, ina hasii, walla mbiyen nde geɗe ɗee ndewi laawol ndee, so a jaggaama aɗa tiimtoo walla aɗa wujja e kawgel, keewɗaa ko haɗeede waɗtude ngel duuɓi, walla nii haa cay !

E leydi men Muritani, won ɗo meeɗon nande neɗɗo nawaama ñaawoore sabu nguyka e kawgel ?