Teddungal daasetaake, roondete !

0
2239

Tuma nde Liyonel Mesii, yillii leydi Gabon, Aali Bonngoo e laamu mum ndukraama, ñiŋaa no feewi. Tuggude nde hoodere mawnde fuku koyɗe, arsantinnaajo mo kippu Barseloon wi’i koyɗe cip dow leydi Alhajji Umaar Bonngoo, saaktooɓe kabaruuji, dobotooɓe geeseeji enternet kam e luulndo leydi ndii ndañii ko ina coccoo. Naamnde maɓɓe mawɗe ɗee ko holi ko woni jooni gini golle ɗowngu laamu leydi ndii ?

Mbele engu jogii garwanɗe (ko himmi ko laamu ngu ardini), walla alaa, ko e memmbaade tan ngu woni ?  Urmbiti noon duko ngoo, ko garaangal toon pettoowo fuku ŋanaa, hono Liyonel Mesii, jippiiɗo e ndiwoowa mum ɓoornaaki so wonaa simbisel ñillel e tuubayel ceekingel kaaɗngel dow koppi, yalti ina waɗi juuɗe e poosooji koyɗe, ellee garɗo yuurnaade (e wiyde maɓɓe), wasorde.

E nder ndii leydi, ɗo luure keewi, njillu arsantinnaajo mo Kippu Barseloon, ina woɗɗi boom nanondireede. Lannda luulndo UPG, kañum kam nii yiyri ko Liyonel Mesii ina ŋakkaa nehdi e hurum no feewi: « Mesii, hoodere winndereyankoore foku ari ko ina waɗi juuɗe e poosooji, holtaani, laaɓaani, yooɗnaaki, hay waare mum femmbaani, ellii jilliiɗo “zoo”, ɗo kulle ladde ɗehatee », hono no jaaynde Figaro ƴettitiri haala kaa. Won ɓeen noon ina njiyra ɗum to bannge  Aali Bonngoo e  to Mesii too fof,  ko ɗum yankinaare tan e tellitinde hoore mum haa jaamaano oo heɓa ɗum, ɓeya gaa ne ina mbiya, ɗum wonaani so wonaa lonngorɗe politiki, mbele heɓde won ɓeen!

« Timmuɗo, joom aadi » 

Aali Bonngoo Odimmbaa, hooreejo leydi ndii, holliti kañum ko yiyaanii e Mesii so wonaa ko o gorko joom konngol: « Nana wona duuɓi seeɗa, mi tawii mo Barseloon, caggal yeewtere seeɗa, o fodani mi, maa o yillo Gaboŋ, waɗde ko o joom konngol tan, kuuɓnuɗo aadi mum ». Nii woni o arii, o tawtoraama kisa gaafgol haayre adannde dingiral foku koyɗe (estaad) to wuro Poor Sentiy, wuro ɗiɗmo leydi ndii, wuro alɗirngo ndeelam petoroŋ. Kanko Mesii ne o hollitii ko e bismaang ngo o nootii, kam e ɗaɓɓitaande sehilaaɓe makko Samiyeel Etoo e Dekoo, ɓe o fettidi Barsaloon, etee kadi ɓeen hannde ko e diisneteeɓe Aali Bonngoo njeyaa. Ciftinen kadi, ko leydi Gabon  foti jaɓɓaade kawgel fuku Afrik 2017 (CAN 2017). Gaafgol ngol waɗi ko e dow dingiral jaajngal, keewngal ceenal, e yeeso yimɓe laamu, kalifaaɓe tedduɓe heewɓe kam e jaaynooɓe yonɓe.

«Peelee ariino Gaboŋ, woodii ko mofanaa»

Estaad gaafanaaɗo haayre adannde oo, eɓɓanaa ko hedde 20 000 jooɗorde (palaas), tawi ko e makko foti fetteede kawte gadane ƴeewndorɗe gila e lewru nowammburu 2016. Golle mum poti gasde ko e maayirɗe 2015. Leydi Gabon yuɓɓiniino kawgel ngel nder hitaande 2012 wallondirde e leydi hoɗdiindi mum Gine Ekuwatoriyaal, yuɓɓinde kawgel 2015. Eyyoo, njillu Mesii ina siftina en njillu ngoɗngu ! Kaananke fuku Peelee  mo Bereesiil, ñookananoo ma 2,5 milyaar  e kaalis seefaa, ko ina tolnoo e 3,8 milioŋ Oroo, nder balɗe 5 tan njillu toon to Gaboŋ, hono no jaaynde Figaro. So tawii ɗuum jaalɗii, ko alaa e sago gabonaaɓe njiɗa loskude so tawii alaa ko sornii les.

Dooro Gey-Boobo Loonde