Jamma ɓuucam fowru e Woolum

Ñalnde 1 lewru wiyeteendu Mee Woolum waali e jamma niɓɓo no ɓuucam fowru. Ko ñalawma mo liggotooɓe mawnintunoo, ngam ɓeydugol njoɓdeele walla ustugol coodguuji nguura walla newnande ɗum en no golle mum en njeñtiniri. Kono oon ñalawma, hedde beetawe baggo, Woolum ñalli ko e duko e hare haa ɗum jibini warhoore.

Ko waawnoo heen wonnde fof, warhoore waɗii wiyaa renndini ɓe ko matalaaji, ko cuuɗi ɗiɗi sukaaɓe waɗtondirɓe gite no feewi, ko miñum baraaɗo o haɓnoo e seydi kan bone matalaaji, suudu seydi kan en. Seydi kan en mbiyi ko suudu miñum seydi Bah en ngujji matalaaji mum en, ɗum waɗi duko mawngo e duudondiral, haa maa laaɓ yalti heen. Ɓe mbaajaa fitina ñifaa yimɓe peewtii e golle mumen. nde yahi haa takkusaan mawni mum seydi bah ƴeftii deftere mum yahii reftoyaade ɓuraana to ceerno mum hedde funnaange wuro, reftii haa gasnii loowii laawol faytude galleeji mum en , haa o tawi kanhano ina darii e laawol ina wonndi e seydi jaago. Nde bahbaho o yiyi ɓe tan dartii, ɗo o darii omo jogii deftere makko ɓuraana e junngo ɗo, haa kanhano o raaŋani mo ina jogii laɓi. Ɗo Bahbaho o wiyata ina wappoo ɗo ndeke o yahri ko bannge to laɓi kii ardi to, ki ñiɓii e wecco makko haa ki sisi, ko ɗoon suka Bahbaho o yani e leydi Kanhano o dogi, yimɓe ndogi nootitii heen, ngari tawi seydi Bah ina lappii e leydi. Ɓe yefti mo ngam nawde mo Kahayɗi, o sankii e laawol. Wulaango ngoo yaajii e wuro hee, yimɓe fof ngidaa hay gooto anndaa to hucci. Seydi Kan e seydi Jaago mbidi, ndogi, ngam danndude koye mum en, ɓe njiɗi taccude maayo, ɓe ngari e wuro wooto ina wiyee Ballel ɓe nuɗɗinii ɗoon. Wulaango yanoyii e laamu to Kahayɗi sanndarmeeɓe njuppii e wuro Woolum ngam waɗde sunno hol no oo suka wardaa.

Seydi jaago oo, oon yuwi ko biyeteeɗo seydi Jaw tuurnawiis, oon nana antiri opitaal Kahayɗi. Nde wulaangu yani e gure saraaji ɗi, sanndarmaaɓe ɓe liñcitii wuro ngoo no diidirinoo, ɓe njiyaani suuka barɗo o, haa wulaango ari e maɓɓe wonnde seydi Kan e seydi Jaago nana Ballel e suuɗnde. Ɓe njahi addoyde ɓe.

Banndiraaɓe leggal ɓuccetee ko gila ko keccal, Pulaar wiyi so cofel nanaani kus maa nan pap, so cukalel nanaani haala jinnaaɗo maa nan ko laamu haali, so jinnaaɗo woynaani ɓiyi mum, maa ɓinngel woynu jinnaaɗo mum.

Hannde teeru ɓurtiima moƴƴude e gure Fuuta. Hanki, e Fuuta ko diŋire ngoodnoo, sukaaɓe mbaala fijde haa Alla weeta, tawa alaa rewam. Cuuɗi ngalanooka haaju, hannde e Fuuta, Alla hulaaka, ennɗam reenaaka. Canŋarte e bellanteeje ina keewi e reedu Fuuta, haa teeŋti e gure tokoose ɗe, sibu yammbaa e drok ina kuutoree e cuuɗi sukaaɓe, boombi nattii woodde, mawɓe nattii hormeede e teddineede, ɗum fof noon ko e nehdi, sibu jinnaaɓe njaɓaani nehde ɓiɗɓe mum en. Moni fof sikkata ko kaŋŋe jibini. Ko goonga ko kaŋŋe kay kono neh, wayi kono ngaawaa lekki ɓesnoowi jibina haa heewa kullaa ɗum mbiyaa hay gooto memataa, haa ɗe cammoo ɗe njoorda noon. Woon e yimɓe ko yimɓe, kono won e yimɓe ngonaa yimɓe, ɓeen ina mbonni Fuuta. Kala ko waɗetenooka e Fuuta waɗtii waɗeede, ko wayno baaluuji, konseraaji, Rapperuuji, simmaade yammbaa, moɗde drok e waalde wullude e wuro haa weeta ina kaɗa mawɓe ɗaanaade. Ko ndii nehdi woni ! Holto Joom Wuro woni ? Hol to Meer woni ? Hol to pelle sukaaɓe (jeunesse) ngoni ? Mbete hajotooɓe ngoodaani ? Masaalahaaji ɗii keewii yonii, Fuuta bonii, sukaaɓe pirtiima. Won ɗo masaalahaa foti, won ɗo fotaani. Ɗaccee laamu nehana on sukaaɓe mon, tawde on mbaawaa. Sabu neɗɗo ko buubaa, ko maa ɓiɗtee tan nde wela. Ɗaccee ɓe mbaɗee e nehdi caɗtundi, mbetes o goɗɗo yiyii ina reentoo. Neɗɗo nehirtee ko yiyde goɗɗo ina nehee.

Banndiraaɓe, so Kanhano warii Bahbaho holko Aada wiyi ? Sinno ko Baabaho warnoo Kanhano holno Baabaaɓe njo hoyre . Jaageejo yuwii jawjawo tuurnawiis, holno ɗum sifortee.

Saada