Pottital gure njuɓɓudi Tostan to Haayre Golleere

0
1796

Tostan fedde nde wonaa laamuyankoore sosaande e hitaande 1991 to Senegaal e gardagol Molly Melching, arnde e Moritani e hitaande 2007 e nanondiral golladagol e Unicef, kam e Leydi Moritani, nde nganndu-ɗaa jooɗorde mum woni ko Eeleega diiwaan Barakna, yuɓɓinii pottital mum tataɓal ñalnde 29 marse 2012 to Haayre golleere wuro na’i e nder falnde Bahbahɓe e tawtoragol nulaaɓe capanɗe jeegom gure, ummiiɓe e nder pale Eeleega, Maktaa lahjaar, Ɓoggee, Daarel Barka , Bahbahɓe e Mbaañ.

Tostan fedde nde wonaa laamuyankoore sosaande e hitaande 1991 to Senegaal e gardagol Molly Melching, arnde e Moritani e hitaande 2007 e nanondiral golladagol e Unicef, kam e Leydi Moritani, nde nganndu-ɗaa jooɗorde mum woni ko Eeleega diiwaan Barakna, yuɓɓinii pottital mum tataɓal ñalnde 29 marse 2012 to Haayre golleere wuro na’i e nder falnde Bahbahɓe e tawtoragol nulaaɓe capanɗe jeegom gure, ummiiɓe e nder pale Eeleega, Maktaa lahjaar, Ɓoggee, Daarel Barka , Bahbahɓe e Mbaañ.

Ɓesngu Haayre golleere fof arii tawtoreede pottital hakkunde gure ɗee; ñalawma oo fuɗɗorii jirwino gaaci, bawɗi e jimɗi mahbuɓe, kam e jime pulaar bismaango hoɗɓe e mantude golle Tostaan e nokku hee.

Hedde waktu sappo e go’obo subaka, ko mawɗo wuro haayre golleere, Demmba Aadama Njaay, udditi ñalngu, o bismii gure ɗee e hoohooɓe aadaaji, jooɗaniiɓe laamu e nokku hee kam e sukkuɓe Meeruuji Bahbahɓe kam e Haayre Mbaara; sibu Perfee, komiseer ina tawtoraa ñalngu nguu. Mawɗo wuro ngoo yettii Tostaan e golle ɗe gollii e wuro hee ɗee, sibu ɗuɗal ina udditaa ɗoon, fotde 70 neɗɗo ina njannga heen.

Rewi e makko ko cukko meer Haayre MBaara, oon ne salminii yimɓe ɓee, bismii ɗum en, holliti wonnde dental ngal kam e golle ɗee ina ƴellita ɓiyleydaagal, ina ƴellita renndo, ngadda jotondiral hakkunde leƴƴi ɗii.

Kuufɗo golle Tostan e Moritani, hono musiɗɗo Aaw, ƴefti konngol huccitini e Perefee, Meer, kam e mawɗo rewɓe e nder diiwaan oo, kam e gure tawtoraaɗe e pottital ngal, e bismaaɓe, e mawɗo Rajo kasga o yetti Haayre Golleerenaaɓe e darnde mum en, o anndini wonnde pottital ngal sabaabu mum ko gostondiral e ɓetde keɓe Kobi 2 (hirjino faytungo e laaɓal kam e cellal), kam hirjino jaayaaji gonɗi e nder kaddingol sukaaɓe rewɓe kam e dewle sukaaɓe; golle baɗaaɗe e nder 30 nokku ɗo ɓe ngollotoo kam e miijaade hirjinde gure ɗe njeyanooka e cuɓanooɗe ɗee… O hollitii wonnde Tostan suɓaama e nder 100 pelle pattamlame ɗe ngonaa laamuyankooje e nder aduna hee, ko kam ari 41ɓo sabu moƴƴugol golle mum.

Jooɗaniiɗo Jaaɓorgal paytungal renndo, suka e debbo kam e ɓesngu ɗo nder falnde Baabaaɓe; cukko meer Bahbahɓe Hafsa Abdullaay Bah, kañum ne ƴeftii konngol bismaango e njettoor fayde e Tostaan e yimɓe ɓee kala; o siftinii piɓle laamu ngu ko fayti e kaddingol suka debbo, kam e resnude sukaaɓe rewɓe ɓe kellifaaka; o anndinii yimɓe kuule laamu ƴefti ngam fawde ɗum e ɓeen luulndiiɓe ɗee kaɗooje.

Caggal Hafsa Bah, ko gardiiɗo Goomu jiilgol Haayre Golleere honoMaamuudu Demmba, ɓami konngol bismii yimɓe, yeti golle tostan paayodinɗe, o duwii yo o golle ɗee njokku.

Nde o gasni, diɗɗal janngooɓe duɗal Haayre Golleere yuɓɓini mogoyel daɓɓel ngam waɗde hirjino ko fayti e jaayaajo gonɗi e kaddingol, e eeraade nattugol haddinde sukaaɓe rewɓe.

Mogo uddiraa ko jimol jaadinangol paytungol humanbinnaagol, baasgol gollaade sukaaɓe rewɓe, e jeertinde rewɓe yo o ngummo ngolloo, caltoo ɓitteende.

Nde ɗum gasi cafroowo nokku oo hono Abuu Joop hokkaa konngol, osalmini yimɓe ɓee, o yeti Tostan , o holliti wonnde gollal ɓeen ari ko timmitinde, e wallitde ko ɓe ngoni e dow mum ko kam safrooɓe.O siftini wonnde mogo oo, ko hafeere naatingol sukaaɓe rewɓe, ko aada, e nder aadaaji ina waɗi ko moƴƴi, ina waɗi mo lorlata, hono kaddingol, ko ɗum woni ko seernaaɓe Moritani nanondiri mbiyi ko ina lorla neɗɗo ina harmi, moƴƴaani.. To baɗte safaara kan ko Joop o hollitii wonnde kaddingol ina waɗi baɗte ɗiɗi:Baɗte jooni-jooni, e baɗte yeeso.

Baɗte jooni-jooni, o wiyi: muuseeki, dufgol ƴiiƴam (waasde dartaade haa adda maayde), caltagol taaraade…Baɗte yeeso ɗee woni:ñawannde, e Ɓih sida…Eɗen teskii wonnde e ñalngu ngu yooɓaaɓe konngi:gure 60 ɗee fof kalii kollitii faamamuya mumen e jaayaaji gonɗi e kaddingol suka debbo, kam e lepte gonɗe e dewgal suka mo hellifaaka.

Hedde waktu ɗimmo kikiiɗe ñalgu ngu joofi, arnooɓe ɓe payti e jipule mumen, ngottoyii, kirndi gure mum en.  

Mammadu Maamuudu Baal, nulaaɗo Fooyre Ɓamtaare