Tagofeere hoɗotoonde woɗnde yiytaama

0
1949

Ɓooyii ko annduɓe ngoni e yiylaade mbele e faru Alla hee, alaa nokku goɗɗo woni heen tawa ko koɗotooɗo walla koɗaaɗo. Ina jeyaa e ɗiin njiylawuuji ɓarakke nguurdam dow lewru e marse e tagopeeje goɗɗe. Jooni noon ɓe njiytii yuɓɓo naange woɗngo ɗo nguurndam aaɓnotoo. Ɗumɗoon noon wonaa tinndol, ko huunde laaɓtunde.

Ɓooyii ko annduɓe ngoni e yiylaade mbele e faru Alla hee, alaa nokku goɗɗo woni heen tawa ko koɗotooɗo walla koɗaaɗo. Ina jeyaa e ɗiin njiylawuuji ɓarakke nguurdam dow lewru e marse e tagopeeje goɗɗe. Jooni noon ɓe njiytii yuɓɓo naange woɗngo ɗo nguurndam aaɓnotoo. Ɗumɗoon noon wonaa tinndol, ko huunde laaɓtunde.

Ɓe mbiyi ɓe njiyti ko tagofeere taarotoonde naange nanndunge e naange men ngee. Ndeen hoodere (naange) ɓe inniri ɗum ko Tau Ceti (tar : Too Seti). Tee enge ɓadii en, sibu woni hakkunde men e magge ko 12 hitaande-annoore ‘fat’, woni hedde 113 607 360 000 000 km (ujunere e teemedere e sappo e tati ujunere e teemedde jeegom e capanɗe jeegom miliyaar e teemedde tati e capanɗe jeegom miliyoŋ kiloomeeteer!!!). Mawneeki tagopeeje taarotooɗe naange ngee ina sowoo laabi 2 haa 6 mawneeki leydi men ndii. Wootere e majje (nde ñiso mum sowii laabi 5 ñiso leydi men ndii) woni ko e «nokku koɗotooɗo» : nokku mo wulaani no feewi, ɓuuɓaani no feewi, ɗo ndiyam ndeelam waawi wonde, ɗum noon, ɗo nguurndam aaɓnotoo.

Tuggi 1990 faade hannde, fotde 800 tagofeere njiytaama. Annduɓe ɓee noon ɓuri waɗtude hakkille ko e hoodere (naange) ɓurnge ɓallaade en ngee.