Sabu men yenaneede muuyooji ngonaa gooti, ko ɗuum saabii alaa ko mbiyaten heen tan ŋaddet, ko ɗum ɓuri moƴƴude. Sabu neɗɗo fof, ko welata ɗum koo, won mo mettata. Woɗɓe kadi, ko huɓɓinta ɓernɗe mumen koo, ko ɗuum weltinta hoɗdiiɓe mum en. Ɗum fof e wayde noon, en ɓooyii woytaade wonde hannde, so yannge, so innde, alaa ko nanatee heen e welnere so wonaa ko naalankooɓe leƴƴi goɗɗi njimi walla koɗi. Tee eɗen ganndi, naalakaagal jeyaa ko e daabaaji pinal. Firti ko pinal ene rewra e naalankaagal ngam loowaade e hakkillaaji.
Kono tan, ellee mbege oo ko jirliiɗo. E ko teskaa, jooni, kala baɗoowo yange walla innde, heewi ko noddude naalankooɓe yoo ngar njimana ɗum walla ngamana ɗum. Nafooje ɗiɗi ene mbaawi dañeede ɗoon :
• adannde ndee ko ɓeydaade ɓadtinde e anndinde naalankooɓe ɓee leñol mum en e pinal mum en ;
• ɗiɗmere ndee ko ustude ko kuutorto-ɗen jimɗi, gaaci e ngamri leƴƴi goɗɗɗi koo.
No mbiyno-ɗen naane nii, oon, geɗel heen fof wayi ko no laɓi nii. Bannge welat bannge metta. Ndeen, so neɗɗo wiyaama ko naalanke tan nanngirtee ko huywere. Nde aduna ɓosi, naalankooɓe mbaɗti faarnoreede, kala ɗo ndarii yeeɓeede, ɗo ngari fof kadi boombi e diwɓe ɓas-ɓasta ngam yiɗde e mum en takkaade. Waɗti, gooto fof ene faarnoroo fotodaade e joom mum. Firti ko naalankaagal ko yawanoo adan, seyfitaa, hannde, waɗtii faarnoreede. Nde tawnoo wontii gollal, walla mbiyen ngesa nguurduba. Kono tan kadi, won ko naatti heen, no ko willata laacel no hebeebee ene waɗa rajju-rajju, no cakaleeje naatirnoo e ngesa Sammba Naanaa Banaanaa haa wulli wiyi yo noddane koreeji mum.
Ko naatti heen koo, ko kirondiral, gañanondiral, heppere dañal e pamaraagal gacce haa, hannde, naalankooɓe men arɓe e dammbordu wala innde fof, mbayata tan ko no powbi keyɗuɗi janɗi e jiiba ngaari kooba.
Sabu gooto fof yiɗde ɓurde juureede e woɗɓe ɓee, naalankooɓe men mbaɗti ko fooɗondirde mikorooji, dukdude, ƴattondirde haa nii e ɓoorondirde wutteeji. Ɗuum fof kadi, koko aldaa e gacce arɓe heɗaade, arɓe duwaade yoo Alla feewnu e arɓe hollude ñaantule mum en ɗe cikkata, alaa paɗɗuɗe ɗum en. Mbele ene yooɗi, naalankooɓe daraade e dammbordu, ene mbaɗda ko miin alaa ko miin, yaltu hankadi a gasnii juurle, alaa mi yaltaani, ko njiɗ-ɗaa heen fof mboɗo yiɗi heen ko ɓuri ɗum?
Waɗde kay, naalankaagal ko yimɓe njawinoo hanki, haa aduna juuti mbaɗti faarnoraade, hannde nana ɓoornee wutte mo wonaa jooɗɗo, wutte gacce, wutte koyeera. Sabu potnooɗo bateede, so waɗtii waɗdude e yelotooɓe "ko miin ɓuri", mbiyaten tan ko nayi njardii laaceeje.
Waɗde wiyooɓe hannde ndaranii ko sinkude pinal fulɓe ɓee, so tawii ko goonga e mum en, yoo ɓe mbaɗ no Hammaa Yeroowel waɗnoo nii, so waɗde mut juppet ngam yiilaade dannga yummum njoolinooka kaa, ɗo baabooy Gellaay wiyata tufnde Hamanaaɓe, ɗo nayi tellotanooka, baali njolataano, laana waalataano.
Noppi nanooji ɗii noon, puɗata ko e hoyre hisnde. Jiɗɗo faamde oo maa faam, mo faamataa walla yiɗaa faamde oo willa junngo, ɓeyda heen "kaa ko puuyka !"
Malal Sammba Guise
