Diine  : Sallige

 

E Innde Alla jom yurmeende. Caggal yettude Alla, eɗen njokka ko yowitii e  laaɓal. Pay-ɗen ko e salligi. Eɗen nganndi so neɗɗo ina heblanoo juulde, alaa e sago o fuɗɗoroo salligi. Salligi ko e geɗe laaɓal naamndiiɗe goodgol ndiyam, ngam laɓɓinde yeeso, juuɗe, hoore e koyɗe. Ɗum noon laaɓanta en, ko ko arata ɗoo ko : Eɓɓaaɗe mum fawii ko e geɗe tati: 

Kabaruuji daɓɓi

 

1. Hananna e binnditagol
E wiyde Saaleh wul Hananna, gardiiɗo Haatem, nokkuuji keewɗi to bannge fuɗnaange leydi too, haa hannde njiyaani tawo winnditooɓe saka yimɓe mum en mbinnditoo. O wiyi ko ɗi nokkuuji 9, jeyaaɗi e komin el Fullaaniya, tee woni caggal ɗum ɗoo ko geɗe politik. Ɗiin nokkuuji nii e wiyde makko mbayri wootde ko e kitaale 90.

29 mee 1968 : sahodinɓe Suwoyraat

 

Taaree mon ñallooɓe ñaamaani njaraani, pooftaani, kiira liggaade, mbaala ɗaanaaki e nder ɗii jammaaji jahɗi haa ngamotini, jammaaji cuurkooji ɓuuɓol, ñalawmaaji cuurkooji nguleeki, saabiiɓe buklet baklet mawɗo e nder lewru mee 1968; tuuma nde liggotooɓe MIFERMA (SNIM) pelliti filñitaade, nde paami koloñaal Farayse e kuutorgel mum Moktaar wul Daddah (laamɗo gadano leydi Muritani) ndaranii tan ko siiɓaade warñeende ɓiɗɓe ngenndi, e dow ko naftaani hay gabbel leydi Muritani.

Daa Abdel Jeliil : «ko wiyaa e Asiis koo ina woodi »

Ñalnde 22 mee 2013, Daa wul Abdel Jeliil, meeɗnooɗo wonde kalifu geɗe nder leydi, hokkii dalillaaji nay, ɗi o wiyi « njonii ngam goongɗinde ko daande Abdel Asiis ƴettanoo ina haalda e goɗɗo, haala kersiniika, e dallinde jokkondiral makko e narkotarafikaa en (tarafikaaji dorog) ». Ko jaayɗe Muritani mbayyinnoo haala «termo-termo kersiniiɗo» ɗo sikkaa ko persidaa Muritani, hono Muhammed Abdel Asiis haaldatnoo ɗoon e telefoŋ e Iraknaajo gooto, biyeteeɗo Alawi, gonɗo to Ganaa. 

Ibraahiima Muttaar Saar, hooreejo AJD/MR, to TVM

Ina kaaliino yeewtere ɗiɗmere nde tele Muritani yuɓɓini e Farayse, fooɗtunde hakkillaaji men. Yeewtere tataɓere ndee, sakkitiinde yuɓɓineede ndee, bismaa heen ko Ibraahiima Muttaar Saar, hooreejo AJD/MR. Ko ñalnde 12 mee wonnoo. Ngolɗoo laawol noon, wonaa yeewtere kuccondiral seertuɓe lanndaaji, kono ko jaaynooɓe tato kuufnoo jeewtoowo oo. Ibraahiima waɗii daartol darnde mum politik, kam e darnde AJD/MR. Ina jeyaa e miijooji teeŋtuɗi ɗi o haali ñalnde heen, ko wiyde “Muritani, gila sosaa, ko dowla paltoor e njiyaagu”.

Koorka : Ɓure sullagol (Wayraade)

Musiɓɓe julɓe tedduɓe,
Hiɗen yewta ɗoo seeɗa e ɓure sullagol (wayraade) e nduu lewru koorka (suumayee), tippude e Maakuuji Ɓurnaaɗo Muhammadu (yo O his).

Wata mo accitu sullagol ngol :
Eggaama e Jaabir Ibn Abdillah (yo Alla wele mo), Annabiijo Alla on mo jam e kisiyee woni e mun on maaki: “ Kala on faalaaɗo hoorude, yo o sugulor goɗɗum ».

Jeewte Farayse to tele Muritani

En mbiyiino, e tonngoode 103 Fooyre Ɓamtaare (oktoobar 2012), “haa dañee, jeewte e ɗemngal Farayse to tele Muritani.” Ñalnde aljumaa 7 settaambar 2012 wonnoo, tele Muritani fuɗɗunoo huunde hesere, walla kam wayrunoonde waɗde, so yeewtere e nder ɗemngal Farayse hakkunde jagge politik ɗiɗi, Muhammed Yahyaa wul Horma, cukko hooreejo UPR (parti laamu) e Gurmo Abdul Loh, jaggal UFP... 

Misiide eggirii dot net (.net)

Musiɓɓe tedduɓe,
Janngooɓe Misiide,
No men fodirnoo on non fii sooditangol lowre men Misiide nden innɗe domen lolluɗe ɗen,  haray fuɗɗike laataade, ko teddungal e mon en eggirii dot net taho haa njuɓɓudi ndin timma, hertoren dot com on kadi e innde lowre nden.
Gila ɗoo haa yeeso, on ɗaɓɓitiray men ndee jokkorde ɗoo : www.misiide.net
Miɗen jokki golle fii hertoragol ɗeya innɗe domen kadi e innde Misiide.

Sans titre-1.jpg

Pour une nouvelle approche de la morphologie nominale du pulaar

Le cas de l’affixe de classe O
En pulaar, la répartition d’allomorphes dans le système classificatoire de la langue, telle qu’elle est généralement admise par les études actuelles en peul, permet de distinguer, pour l’affixe de classe O, jusqu’à cinq formes de variantes de morphème de classe suivantes : o, wo, jo, ko, ɗo. Ces dernières, considérées dans le cadre de la 

Mali : Nanondiral jam to Wagadugu

Ñalnde 18 abiriil 2013 to Wagadugu, dowla Mali e jooɓnaaɗo konngol mum kolonel Muusaa Siŋkoo Kulibali; siifondiri e murtuɓe tuwareg en e gardagol Bilaal Ag Aseriif  e Algabaa Ag Intalla nanondiral ngam artirde jam e nder leydi Mali, ɗum fof e dow gardagol hooreejo leydi Burkina Fasoo, hono Belees Kompaawore.  

So eɗen ciftora noon, ina wayi no murtuɓe tuwareg en umminiino fiyannde e maayirɗe

Gartal FLAM

 

Fedde FLAM ina anniyii artude e leydi hee caggal duuɓi 30 waɗi caggal leydi ɗii. Fedde ndee habriino ɗum ko ina wona jooni duuɓi tati, ina wayi no, jooni, ɓe njaaɓanii tigi-rigi gartal ngal. Ɓe nelii ɗoo sete, tawi ardii ɗum ko Ibraahiima Mifoo Soh, cukko hooreejo fedde ndee.

Farayse : koorka fuɗɗotoo ko ñalnde 9 sulyee

Gila dawaa dawi, juulɓe, hade mum en hoorde lewru koorka, maa njiya tawo lewru. So ina njuula koorka kadi, ko maa njiya lewru, walla koora balɗe 30. Juulɓe wonɓe leydi Farayse, puɗɗotoo hoorde hikka ko ñalnde 9 sulyee, ɓe njuula koorka ñalnde 9 ut. Hankadi, ɓe coklaani ƴeewde lewru ngam anndude nde koorka fuɗɗotoo e nde joofata.

Rokki oo kabaaru ko Diiso Farayseewo diine Lislaam. Ɗumɗoo noon ko huunde hesere e nder leydi Farayse.