Yeewtere RFI e Makki Sal : « Ko seerndi mi e Wad »

Laurent Correau (RFI) : Ina wiyee ko a dono Abdullaay Wad. FAL 2012 en ina mbiya nii « wootooɓe ɓee poti suɓaade ko lekki kono wonaa kobjal mum ». Hol ko njaaboto-ɗaa heen ? Aɗa seerti e Abdullaay Wad ?

Macky Sall : E miijo am, miɗo seerti e Abdullaay Wad no feewi, tagooje fof nii ina ceerti. 

Aamadu Tumaani Tuure : «miɗo heblii e woppude laamu»

Mali ina foti yuɓɓinde woote toɗɗagol hooreejo leydi e lewru suwee arooru nduu, rewo leydi ndii fof wonde e wolde. Gila 17 saawiyee ɓennuɗo oo, Dillere Ndimaagu Asawad (MNLA) yantude e rebelaaji Tuwaareg goɗɗi ko ƴettuɓe fetel ngam heɓde ndimaagu oon diiwaan.

So won wiyatnooɓe haɗi Aamadu Tumaani Tuure dartinde hare murto Tuwaareg en ndee, ko haa daña hujja no heddorii e laamu, sibu ende haɗa juɓɓingol woote moƴƴol, Aamadu Tumaani hollitii ɓe woote ɗee ko baɗooje, tee kañum ko jahoowo, heddaaki e laamu. 

Konuuji men ngontanii en «tuuba horde» !

 

E hitaande 2008, njuɓɓudi laamu ngarwaniiri e nder taariik Moritani tuugiindi e demakaraasi, follaama e gardagol Seneraal Muhammed wul Abdel Ajiiju, e dow woytoraandu wonde « kisal alaa e leydi hee sabu Al Kaydaa, sabu calɗi ɓurɗi tiiɗde e leydi hee ndokkaama arani en (ɓaleeɓe) e wujjooɓe jawdi laamu ekn…. ».

Haalotaako, deƴƴotaako !

E nder njimri Baabooy Gellaay, gorko Aram Sahre ɓuri Goorumma (yo Alla yurmo mo kadi yaafoo mo), won ɗo o yimata heen jimol Balla Jeerel : ceɗɗo waawaa ndiyam. O yimii no Ceɗɗo ummorinoo gila Jolof, no ardi e wuro subalɓe, jippii e galle Jaaltaaɓe, Sammba-ngaari-maayo, daddo mo ñaamaa saayna haa e neemaaji ɗi tawnoo ɗoon. O haali heen hakkunde Balla e Faatimata, diwo joom wonngeela,

Pinal : nguurndam njulliiɓe

Hol ko woni njulli ? Gollal ngal ina heewi inɗe : Duhaade, ɓoornaade, haddaade, ɓamde tuuba, biiwgal, jarle, yahde fuɗnaange wuro, yahde mbaara, naatde sukkere, heɓtude worɓe, juulneede, sunnineede. Ko adii fof, ina haani ciftinen wonde naatde sukkere ko e tawaangal hirnaange Afrik gila e yonta niɓɓi. E nder ɗiin renndooji ɓooyɗi, naatde sukkere firti ko yaltude e duuɓi cukaagu, ina naata e duuɓi cagataagal,

Heblo ko feewti e golle kilinik sariya

 

FONADH - hono dental pelle ngenndiije toppitiiɗe jojjanɗe aadee e Muritani – yuɓɓinii ñalɗi heblo tuggi ñande 12 haa ñande 17 lewru marse hitaande 2012 : to Bahbahɓe (12 haa 14/03/2012) : wonande jeyaaɓe Bahbahɓe e ummiiɓe Kayhayɗi, e to Rooso (15 haa 17/03/2012) : wonande jeyaaɓe Rooso e ummiiɓe Ɓoggee.

Muritani : Jiiɓru huɓtodinndu

Lebbi 42 (capanɗe nay e ɗiɗi) walla mbiyen duuɓi tati e feccere ko Abdel Asiis heɓti laamu e juuɗe persidaa Siidi Wul Seek Abdallaahi. E seppo adano huunde e woownooɓe foɓɓande laamɓe arɓe kala njuɓɓinnoo ñalnde 7 ut 2008, Asiis wiyiino : “ma mi ñawndu caɗeele mon kala!”. E kampaañ mo o umminnoo tuggi ndeen haa nde o “toɗɗaa” e “woote kaawis”, o seeraani e wiyde wonde o ari ko haɓɗe e bonannde e bonnooɓe e artirde goonga. 

artiraabe.jpg

Muritaninaaɓe taccinanooɓe : “E min padi e jooltugol hakkeeji amen”

Alaa ko laatii e podooje

Muritaninaaɓe artiraaɓe, ɓooyii wullude mette mum en e hollitde anniya mum en yiɗde hollitde ɗeen mette. Ko ɗuum woni ko ɓe mbaɗi ñalnde 9 saawiyee 2012, sibu ɓe ceppii e mbeddaaji Nuwaasoot ngam ɗaɓɓude jooltugol hakkeeji maɓɓe. Ɓe njoofoyi ko to Asaambele Ngenndi, ngam ɗaɓɓude e laamu Muritani nde ɗooftotoo podooje mum e ko huninoo e nanondiral nanondiral hakkunde mum HCR e laamu Senegaal.

Bagboo e Laay Wad

 

Bagboo, to woni e kasoo mum to wuro La Haye too, ina jaabondira e Abdullaay Wad, takkunooɗo mo, ñalnde 5 saawiyee, rokkude rebel Kaasamaas en kaɓirɗe. Wad haalnoo ɗum ko e RFI, kono Bagboo, kam fof e wonde e kasoo ina fadi ñaawoore, heɗiima haala Wad kaa.

Umar Mboyna Bah, ko nii tan njahru-ɗaa ?

Umaar Bah!  Umaar Mboyna  Bah !  Aali Mayram, ko nii tan njahru-ɗaa? A yahii, a haaltidaa, etee kadi ko a bayniiɗo mo artataa! Eskey, aduna dey ndeke wonaa giɗo, wonaa kadi jahdiiɗo duumotooɗo!

- Kono hol to ngoppu-ɗaa jinnaaɓe e ɓesngu ? Baaba Mboyna e neene Mayram, Baaba Ceerno, Baaba Alasan, Faati, Usmaan, Aliiw, Hapsatu, Mayram Bah, Yuusuf e heddiiɓe !

Umar Bah Mboyna wayniima

 

Musiɗɗo men Umar Bah Mboyna sankiima, hanki 8 marse 2012, caggal futuro. Ndee maayde peral, ko baasal mawngal wonande leñol ngol, sibu Umar Bah ko neɗɗo jarlitiiɗo wonnoo. Umar Bah ko tergal Goomu Kumpital FƁPM, tergal goomu winndooɓe Fooyre Ɓamtaare kadi.

Koolol e Jeereende Tummbuktu

Caggal koolol pinal pattamlamol baɗnongol e nder sahre Nuwaasot, laamorgo leydi Ndenndaandi Lislaamiyankeeri Muritani, tuggude e ñalnde 27 haa ñalnde 29 bowte hitaande 2011, hakkillaaji kuccani ko dowla Mali e wuro wiyeteende Tummbuktu, sahre haawniinde. Waɗnoo toon ko koolol pinal leñol Taamaashek-en walla mbiyen Tuwaareg-en, tuggude e ñalnde 12 haa ñalnde 14 lewru saawiyee (siilo) 2012.