En kollitiino e binndanɗe men ɓennuɗe hol ko woni Etaa siwil. En mbiyiino woni « Etaa siwil ko denndaangal kewkewe kewanooje annama aadee, teskoree binndol e nder kaayit tuggi nde jibinaa haa nde wirnii”. Dewgal jeyaa ko ɗeen kewkewe kimmuɗe e nder renndo men. Dewgal noon ko piɓondiral hakkunde debbo e gorko yiɗde wuurdude e nokku gooto tawa faandaare nde ko laynude renndo aadee.
Tawde noono wonii renndo aadee ina seerti e renndo kullon ladde, ina haani nde njuɓɓudi dewgal e ceergal lelnetee to bannge sariya tawa ko oon ɗowata ɗeen geɗe. E ndeeɗoo winndannde kaalaten heen tan ko ko yowitii e kaayitaaji kaayitaaji teskotooɗi kewkewe jowitiiɗe e dewgal e ceergal, e ko fayi arde ma en njeewtu e ko feewtu e « Dabi juɓɓinooji galle » (Code de la famille). Dewgal : Dewgal kumeteengal foti ko tintineede juɓɓule toppitiiɗe Etaa siwil gonɗe e nder leeɗe (Centres d’Etat civil). Foti tintinde ɗum ko resondirooɓe ɓe walla yonaaɓe mum en e lajal dottangal wonande kala kaayit jowitiiɗo e Etaa siwil : ɗum woni e nder lebbi tati caggal nde dewgal ngal humaa.
E nder aadaaji men dewle kumeetee ko e jamaaji walla galleeji e tawtoreede yimɓe heewɓe e toɗɗagol seedeeji. Oon aada noon riiwtaani ko njoofi-ɗen ɗoo ko, ɗum woni, caggal kumal, yahde santaruuji Etaa siwil hollita toon kewkewe ɗe, lelnanee ɗum e kaayit. Taƴɗo sañ lelnude kaayit o hono Ofisiyee Etaa siwil, ina foti ko adii nde lelnata kaayit dewgal ngal, hoolkisaade, diisnoo ceerno diine Lislaam ngam laaɓeede mbele dewgal ngal ina rewi laawol. So tawii won luulndiiɓe dewgal ngal, ofisiyee Etaa siwil o fotaani lelnude kaayit o haa nde tirbinaal ñaawi ngaal luural fof.
E ko fayi arde Kuuɓal Dowla toppitiingal Etaa siwil maa waɗtu tottude kala garɗo tintinde dewgal mum karnal galle, ko lolliri « liɓret de famille ». ɓoni nafoore ngaal karnal ko renndinde denndaangal kaayitaaji ceedtotooɗi ngonka neɗɗo e nder renndo he : ɗum woni kaayit dewgal kumangal ngal, kaayitaaji juddiiji sukaaɓe jibinaaɓe e maggal, kaayitaaji cankagol sukaaɓe ɓe walla jiknaaɓe ɓe. Ceergal : So ceergal yanii, gooto e resondirɓe ɓe (debbo o walla gorko o) ina foti tintinde ofisiyee Etaa siwil koɗɗo e nokku ɗo tintinɗo o hoɗi ɗo. Ofisiyee Etaa siwil o winnda ceergal ngal e kaayit dewgal maɓɓe. So tawii noon won jedditiiɗo ceergal ngal, woodanaani ofisiyee o winndude ceergal ngal haa nde tirbinaal ñaawi haala kaa fof. Ñaawooje taƴaaɗe ngam firtude dewgal walla teskotooɗe karmingol dewgal ina poti winndeede e nder karneeji Etaa siwil, caggal ɗum mbinndee e kaayit lelnunooɗodewgal ngal.
E tonngol eɗen poti teskaade tan wonde dewgal ko geɗal kimmungal e nder renndo aadee sabu ko compugol galle ko nganndu-ɗaa ko kañum woni nehaande ɓesngu. Ko ɗum addani dewgal limteede e kewkewe ɗe laamu foti tintineede, no jibineede walla maayde nii. ;iin kaayitaaji potɗi lelneede, woni dewgal e ceergal ina njogii himme e nder ngoƴaaji men ñalnde kala e nder administaraasiyoŋ sabu heen geɗel fof, won ko niɗataa ɗaɓɓude maa ngaaddaa ɗiin kaayitaaji nde newoo, ɗum noon ina moƴƴi tawa eɗi ɓadii.
Maamuudu Haaruuna Joop
