No winndere ndee he kuuɓal mum nii, 21 feebariyee kala, pelle pinal ngenndiije, hono FƁPM, AMPLCS, APROLAWO, he gardagol UNESCO, kam enne ine mawnina Ñalawma winndereejo ɗemngal neeniwal, ngam semmbinde kuutoragol ɗemɗe neeniije he nder ekkol, ngam semmbinde keewal ɗemɗe e pine, ngam kadi tiiɗtinde ngootaagu ngenndi ndii.
Tiitoonde 21 feebariyee hikka oo ko « Kuutoragol karallaagal nder jaŋde ɗemɗe keewɗe : dikkanɗe e fartaŋŋeeji » ; ko fartaŋŋe ngam teeŋtinde kattanɗe karallaagal jogii ngam wallitde moƴƴinde jaŋde, nder potal e nuunɗal, wonande yimɓe fof. Ko tiitoonde yahdunde e yonta hannde kaa, sibu, nde ekkolaaji uddaa sabu ñawu Covid-19, leyɗeele keewɗe paati ko e peeje karallaagal ngam jokkude jaŋde he nder galleeji. Ɗumɗoon noon haɗaani ɓeydagol ɗawre e joñgol dente renndo keewɗe, haa teeŋti e sukaaɓe, ɓe yoga e mum en ko ɗawaaɓe kuutoragol ɗemɗe mum en ɗe muuyni he nder jaŋde ekkol.
Hikka noon ñalngu 21 feebariyee nguu ari ko caggal juɓɓingol ñalɗi diisnondiral diiwaniyankooji e kuuɓtodinɗi, jowitiiɗi e mbayliigu Tippudi Nehdi e Jaŋde Muritani, ñalɗi joofirɗi lelnugol ciimtol kuuɓtodinngol, peeñinngol huunde e geɗe kollitooje wonde :
– Dikkal gadanal paatungal e Tippudi Nehdi e Jaŋde ngenndi (faandaare adannde mbayliigu kesu nguu) « faati ko jojjugol siynude e nder mudda daɓɓo, tawi ko e mbaadi ɓurndi yuumtude janngingol ɗemɗe men ngenndiije ɗee he denndaangal tolnooji tippudi nehdi e jaŋde, ngam jannginde yimɓe ɓe, jaŋde moƴƴere, he nder nuunɗal, tawi hay gooto woppaaka » ;
– « sukaaɓe muritaninaaɓe ɓee njannginirtee he tolnooji jaŋde hee kala ko he nder ɗemɗe ngenndiije arab, pulaar, sooninke e wolof » ;
-« cosgol njuɓɓudi kalfinaandi ɓamtude ɗemɗe ngenndiije ɗee », kalfinaandi ɗowde hoolkiso jaŋde ɗemɗe ngenndiije ɗee kam e keblugol kuuɓtodingol mum en he nder jaŋde hee fof.
Pelle pinal ngenndiije ɗee :
– sabu mum en yenaneede kimmugol ɗeeɗoo peeje ƴettaaɗe, kawritɗe e miijooji teeŋtuɗi gonɗi e dallinannde ɗi pelle pinal ɗee ndoododii ko ine ɓura duuɓi sappo hannde ;
– sabu mum en faamde jojjugol lelnude tippudi nehdi e jaŋde tuugiindi he ɗemɗe neeniije ngam moƴƴinde jaŋde ndee, e fotndude yimɓe to bannge keɓgol ganndal, e wallitde kadi ngootaagu ngenndi ndii ;
– ine cemmbina laamu nguu nde siynata ko ɓuri yaawde wasiyaaji ñalɗi diisndondiral ɗii, e tuugnaade e sariya kuccam laaɓtuɗo, nanondiraaɗo.
Nuwaasoot 21 colte 2022
Jokkorde pelle pinal
