mardi, novembre 11, 2025
Google search engine
JaɓɓordeMiijoCaggal feccere teemedannde he jeytaare ngenndiiji Afrik

Caggal feccere teemedannde he jeytaare ngenndiiji Afrik

Banndiraaɓe tedduɓe, caggal feccere teemedannde ko Afrik heɓi jeytaare mum, kono haa hannde en nji’aani maale tinndinooje ɓamtaare Afrik, jooni hokoo waɗi ɗuum e honoo mbaɗten ?

Sagataaɓe tedduɓe, enen nganndi nde jaggitooɓe Oropnaaɓe ngarta he duunde men Afrik, ɓe tawi ko binndol woodaani he Afrik ɓaleeɓe, alaa ko haali jaŋde, kadi ɓe ngaraani tan, ɓe njiimi he men, alaa ko maa ɓe nganndi en, ɓe nganndi ngonka neesu men no woniri e ngalu wonngu heen nafa mum no foti, ko ndeen ɓe puɗɗii laarde dame no ɓe naattirta he mayre, nde ɓe keɓi ɗeen dame ɓe naatti he mayre, kadi ɓe naattiraani haɓde he men, alaa ɓe ndewi ko laabi kaɓtinooji en, caggal ɗuum ɓe ngoni wallooɓe seerndooɓe ɓe tuugnii he ɗiin hareeji he jaggitgol ngenndiiji men e peccugol ɗi, oon tuma ɓe njooɗii ɓe pewji no ɓe njiimirta he men, ɓe kawri he peeje honoo ɓe njiimirta en tawa en puutotaako (ɓoccittaako) haa pooma, ndeen feere woni ɓe njanngina en ɗemɗe maɓɓe, ɓe pammina en ɗemɗe men njanngotaako, ko ɗe maɓɓe njanngotoo, njannguɗen ɗe maɓɓe haa ɗeen ngonti kaŋŋe he renndo men, ɗe men ngonti nduuño, ɓe nehiri en nehdi jaɓde jaaɓneede e jebbilaade e fuuynude tawaa-tawi maamiraaɓe men e pine ndonaaɗe renndo men, keddiɗen he ndii nehdi haa ngontuɗen dawaaɗi maɓɓe jondiniiɗi he tanngeede, ɗi luutndotaako konngol nehɓe, ciinooji yamiroore nehɓe, ɗi pirtataa fiɓnde hoolaare, ɓe kolli en karalla maɓɓe, ɓe mbii en ko ɗeen ngoni njeñcinooje ko nafata, ko kañje potaa golloreede, ɓe kaɗti en karalla men ɗe ngannduɗaa ko kañje ngonnoo jaale ɓamtaare ngenndiiji men, ɓe njuɓɓini renndo men he mbaadi ndi ɓe njiɗi.

Sakiraaɓe tedduɓe, en nganndii ko jaale ɓamtooje ngenndi ngoni ko njirbinaa he Afrik, ndeke heɓde en jeytaare he ɓaawo ɗemɗe men e karalla jeñcinooje ngalu neesu ngenndiiji men, ɗuum okkataa en ɓamtaare, ngam enen nganndi hanki jaggitooɓe Oropnaaɓe jaggirnoo en ko doole, kono hannde ko karalle maɓɓe ɓe kaɓɓiri en, ɓe koonorii en ɗemɗe maɓɓe, ɗe sokkinaaji maɓɓe huuƴnaaɓe ngenndiyankaagu paarnortoo, saltiiɓe tawaatawi maamiraaɓe maɓɓe, faamɓe ko annduɓe finɓe, kono ko ɓe majjuɓe, majjuɓe hoo ko ɓe majjuɓe, ɓayri ko ɓe humtiiɓe he humammbinaagu binndol, toownuɓe ko’e mu’en he janngugol ɗemɗe ngenndiije.

Sagataaɓe tedduɓe, so en nganndii no jaggitooɓe Oropnaaɓe ngardi he duunde Afrik, maa en paam hokoo haɗi ɓamtaade Afrik, kadi en nganndat honoo mbaɗten haa mbaawen yahrude yeeso, ngam enen nganndi so ngenndi golloraani ɗemngal ngenndi, nehdi ɓiɗɓe mayri laƴat, tee karalle yimɓe mayri mburdat, ko ɗuum waɗi enen poti janngude ɗemɗe men, haa yilaaji ɓiɗɓe men njuumta he majje, gannde karalle maamiraaɓe maɓɓe tuɗa he ngaadiiji “les cerveaux“ maɓɓe.

Setodiiɓe ganndal, hannde enen haalooɓe ɗemngal Fulfulde / Pulaar, enen tami fartaŋŋe “chance” he waawde sodaade, woni fullinde gannde kese e karalle kese he ɗemngal men, haa njokkoɗen ɗo yonta hannde oo yahrata he gannde kese ɓamtooje ngonka neɗɗo he ndeer ndee winndere, kadi enen tami fartaŋŋe goɗɗo, woni enen mbaawi winndude e janngude ɗemɗe ɗe Oropnaaje, tammbiiɗe karalle ɓamtooje faggo ndee men winndere, ko ɗuum waɗi enen nodda annduɓe men he yarlitanaade leñol men, caggal nde keɓɗen taaɓannde adannde, woni sosngo “creation” alkule limto Fulfulde / Pulaar e fentude tappirde Fulfulde/ Pulaar “creation clave Fulfulde”.

Musidɓe tedduɓe, enen njetta kala kaaloowo ɗemngal Fulfulde / Pulaar winndangal janngangal e paarnortooɗo ngal he cori “population” winndere e sagataaɓe dariiɓe jemma e ñalooma he softeede saasnude ngal, yoo Geno won ballo ɓamtoowo leñol men, on njettaama.

Tijjaani Mbaalo

RELATED ARTICLES

WOPPU ƊOO YOWRE

Tiiɗno winndu ɗoo yowre maa
Tiiɗno winndu ɗoo innde maa

- Advertisment -
Google search engine

Most Popular

Recent Comments