ƴeewtere nde, ko ganndo mawɗo, hono Sangalde, yeewtata nde, e wondude e jaayndiyanke Ranaa, ina wiyee Bojel, ko oon waɗi ngardiindi mayre. Tiitoonde yeewtere nde noon ko « Nafoore wonnde e puɗi e kuuɓal, e tanaaji dookɗi puɗi ɗi, e ko wuuri e majji (sato ngo fof). Bojel ɓami konngol wiyi : – « Banndiraaɓe tedduɓe, hannde eɗen mbiya « maayo waɗii ndiyam ». Ko ɗum firti ? Ɗuum firti ko won ko heɓaa, ko yiɗaa no feewi, ko soklaa no feewi, ko hatojinaa sanne, woni dañde jokkondirde e ganndo mawɗo, jogiiɗo humpito mawngo, ko feewti e puɗi e kuuɓal. Hay gooto e men haalantaake nafoore puɗi ɗo tolnii. ɓonande ɗum, e wonande denndaangal ko foofata, ko woni e duunde nde koɗ ɗen nde. Onon ɓuri kam jogaade humpito e ɗuum. Kono haɗataa, mi siftina en heen seeɗa e ngardiindi ndeeɗoo yeewtere, nde nafoore mum alaa ɗo haaɗi e yontaaji, alaa kerol e duulaaji.
Mi wiya : » Annduɓe mbiyii – yo ganndo men joodiiɗo oo yaafo mi – » hakkille ceniiɗo wonata ko ɓalndu seniindu ». Hol no ɓalndu seniindu e hakkile ceniiɗo keɓortoo gaa puɗi, sabu ko kañum en ngoni cellal, ko ñaamdu woni cellal. Ko heege woni ñawu, sabu ko kañum wiyetee « Mawngal ñabbuuli ». E ngoon yeeso, miɗa waawi wiyde ko puɗi ngoni nguurndam. ;o ɗi ngalaa fof, nguurndam waawataa wonde ɗoon.
Njaafo-ɗon, mi wiya on ndeeɗo yeewtere ko dakmunde no feewi sabu nde joofii ko ngonka men, e ndiiɗo leydi, e nguurndam men, e kisal men. Ko puɗol woni ñaamde men, ko kañum woni njaram men. Oɗon nganndi ko puɗi ngoni ndiyam, ɗo ɗi ngalaa fof ndiyam alaa ɗoon, wonataa ɗoon, arataa ɗoon. ƴeewtere nde ina foti waɗteede hakkille no feewi ; yo nde heɗore hakkillaaji, mbele loowdi mayre ndi ina faamee no haaniri. ƴo naamne ngalɗin nde, sabu naamnal ina uddita kaaloowo, walla e ooñtude haala mum feewde e geɗe ɗe waawnoo yejjitde maa woomaade tawa ko kotojinaaɗe anndeede e faameede.
Oɗon nganndi addani en suɓaade ndeeɗo tiitoonde Puɗi e nafoore mum en e kuuɓal, e haa teeŋti heen ko abbitii e safaara, ko sabu ko cellal woni afo ngalu, maanaa afo nguurndam, ngati ngalu ngu ɗaɓɓirtee ko haa wuurdee, woni safroree. En mbiyiino ko ñaamde woni safaara. Mo ñaamaani waawataa sellude. Mo sellaani waawataa yahde ngam yiiloyaade nguura mum ngittateeka e puɗi ka, hono ɗaɗi, gabbe, potte, ɓiɓɓe, haako, piindi, e ko wonaa ɗee geɗe limtaaɗe giwooje e puɗi nguur ɗen ɗi. Ko gasgol e doggol, e guurgol, e taƴgol, e Regol, e Ŋabbbugol, e duɓgol keɓata nguura ka. Anndi mo sellaani kam hattantaa waɗde ɗeeɗoo golle. Ngannden ko e janngude ngon-ɗen. Paamen wonde jannginoowo ko janngeteeɗo, janngoowo ko janngeteeɗo. Mo woni kala ƴeewetee e mum ko ko waawi ko.
Jannginoowo ko dokkoowo. So aɗa rokka noon, yo won ko njogi ɗaa aɗa rokka ; so ina heewi, ko ndeen dokkal ngal ɓurata heewde. Ko ndeen noon ganndo, e mo anndaa ceerndetee ! Janngooowo ko keɗotoo- ɗo, ko naamneteeɗo so heɓii ko rokkaa ko. Keɗorinooɗo hakkille oo noon ma heɓ ko rokkaa ko. Keɗorinooɗo nofuru tan famɗa ko dañi. Miɗo yaakorii enen kala en paamii. Jooɗodaade e ganndo ko fartaRRe mawɗo, wata o welsinde. Ganndo amen, njaafo ɗaa, haala artii e ma. » (Ko ɗo ngardiindi jaayndiyanke Ranaa Bojel rowi, rewata heen ko yeewtere ganndo mawɗo o, Sangalde. Kono ko ma laawol gonngol, e Fooyre Ɓamtaare aroore).
E kuɗol SULEYMAANI KAN (deftere « Njooɓaari sukaaɓe »)
