samedi, octobre 18, 2025
Google search engine
AccueilGanndiwalDaartol Cilowal – 3

Daartol Cilowal – 3

E winndannde men ɓennunde, en keɓiino joopanaade tarooɓe tedduɓe ɓe oya gorko natoowo ŋanaa, lolluɗo biyeteeɗo Leeyoonaardo Da Winci (Leonardo da Vinci, 1452-1519) baɗoowo ko weɗɗaa e nder yontannde hesere nde teemidannde 15/16ɓiire ɗo o natatnoo nate terɗe ɓanndu neɗɗo e mbaydi ɓurndi laaɓtude, goongɗude, e nanndude e neɗɗo. O yahatno tawtoreede kawte ciliweeɓe, o hocca kuttirɗi makko, o wona e silde e silkitde ɓalli maayɓe ; o nata teskanɗe makko e nder defte kaŋko e wayɓe no makko hono Maaykel Anjeloo (Michelangelo) en nii

E nder oon yonta, anndineeɓe ina njooɗanoo mahdi ɓanndu neɗɗo no wayi yuɓɓude e feewde, ɗum wonani ɓe ñeeñal laatingal kaawise. Yiyde nguu nguru huurngu teewu, ɗaɗi, ƴiiƴam, haa fayan ma to cammalal neɗɗo; ɗee ƴiye, raɗo, e jokkorɗe wontani ɓe najoore. Ɓe nguurtaa heen haa alaa ko nanndi. Ɗiin giɗli ndewii Leyonaardo haa o waɗti mosmostude, o mojjitoo nder jamma, o suuɗoo, o ruuɗoo gite e nder ndeen niɓɓere kunuus fayde to genaale ngam wujjoyde jonki maayɓe, o fayra ɗe to gollorodu makko. O wona e huttude, silde, taƴde, ngam wicitde, natde, e magde.

Tuggude yirde (teemidannde) 16ɓiire fayi yeeso, ganndal cilowal fuɗɗii hanti heertaade e nder gannde e ballal siliweejo e silsafriweejo noddirteeɗo Andereyaas Wesaaliyoos (Andreas Vesalius). Andereyaas kañum winndatno kala ko o yiyi o yiyti tuma nde o haljiti silde neɗɗo. Golle makko kollirii ŋakkanɗe keewɗe (ko ɓuri 200 ŋakkannde) tawatenooɗe e defte Galen (siliweejo). O mbo jeyaa e ƴellitɓe ganndal cilowal ngam tiiɗnaare makko e teskanɗe makko lobbe. Golle makko mballii ganndal safro e diwde diwal moolanaangal.

E ɓeydude heen seeɗa, ndeen so neɗɗo ina huttatenoo, ko wejo mawngo waɗatenoo. Yimɓe fof ngara tawtoreede ngoon silo, ɓe ngona e yeeɓde anndineeɓe ina mbaɗa ko mbaawi, ina paccirana ɓe ko njiyti. Ko maa teemidannde 19ɓiire fuggi damal yontannde tawa hanti laaɓtii e hakkillaaji yimɓe wonnde cilowal ko ganndal, hanti yimɓe mbaɗti haɗteede tawtoreede cilgol neɗɗaŋke. Ɗum heertorii anndineeɓe e janngooɓe ganndal safro. Ndee toɓɓere noon, ina siftina-mi nde ngon-mi to wiiñirdu jaaɓi-haaɗtirde innateende Columbus State Community College (cscc) ɗo min njanngatnoo ganndal cilowal. Min njanngat terɗe ɓanndu neɗɗo e defte haa min kaljita, min nduttoo to wiiñirdu amen waɗndu yimɓe ɗiɗo maayɓe, wonɓe e nder bakane. O udditana min bakane ɗe, o wona e hollude min terɗe maayɓe ɓe, min mbicita ɓe, min kuña guri deedi maɓɓe. Min njiya terɗe maɓɓe ndernderiije ko wayi no ɓooƴe, keeñe, kuuse, ɗaɗi,…eknh. Heen tumaaji kadi o addanta min ko ngaandiiji baali, o wiya yo min cil ɗum, min ƴeewa ko woni toon, min ceernda ngaandi ndi e gite mum. Silsafriweejo : surgeon Wiiñirdu : laboratory

E kuɗol Mohammed Jallo (Jallel)

RELATED ARTICLES

LAISSER UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici

- Advertisment -
Google search engine

Most Popular

Recent Comments