jeudi, octobre 23, 2025
Google search engine
AccueilRenndoKaalden goongaK. G. : Kaaltidal, kaaldigal, jeewtidal walla gostondiral miijooji

K. G. : Kaaltidal, kaaldigal, jeewtidal walla gostondiral miijooji

Kaaltidal, kaaldigal, jeewtidal walla gostondiral miijooji. Sikke alaa ɗee balɗe fof eɗen nana ene haalee e ɗemngal farayse, ko cikku-ɗen ene waawi firdeede wootere he ɗee kelme. Haa heewɓe ene ndonki anndude holi helmere poti huutoraade. Ko waawi heen wonde fof, eɗen nganndi kam firti ko jooɗodaade e jonnde wootere, gooto fof rokkee konngol, rokka miijo mum e ngonka ngonaaka e leydi ndii, ngam anndee ko foti heen wayleede, ko foti heen itteede werlee, ko foti heen tiiɗtineede walla ko foti heen ɓeydeede. Ko waawi heen wonde fof noon, sikka alaa kam, ko ɗum huunde moƴƴere. Sabu wonduɓe e wertaango leydi wooto, nguurdi e leydi ngootiri, ndenndi diine, ɓe pine mumen naatnaattondiri hay so njiydaani ɗemɗe ne, ɓeen so kaaldaani, njeewtidaani kumpondirat, so ɓooyii majjondira.

Pulaar ene wiya « so dunndu fuɗii hakkunde sehilaaɓe, walla mbiyen wondiiɓe, ko ɗemɗe lewata ɗum ». Ndeke so majjondirɓe njiɗii yiytondirde yo njooɗo kaaltida. Heddii noon, ko gooto fof won ko woƴi ɗum, ko jiidaa ene ko woƴi goɗɗo oo, hay sinno won ɗo ngoƴaaji pottitta. Njubben e yeruuji ɗii cetta kunal :

• Ngoƴa janngoowo oo ko daññde no yahiri yeeso e jaŋde mum ;
• Ngoƴa jannginioowo oo ko famɗude njobdi mum e yiɗde ɓeydaneede. Sabu Sileymaani Haaruuna Soh meeɗii wiyde e deftere mum wiyateende DUUNDE LAARAF « so won ko jannginoowo yiɗi ɓeydaneede, ko njoɓdi, wonaa haala. Sabu ko he haala o ñallata ñalnde kala, hitaande fof, lebbi jeenay haa njahdi e naange ».
• Joom galle oo ne, ngoƴa mum ko ɓeydgol cogguuli nguura.

Kaaɗnen ɗoo tan, sabu tawde alaa baawɗo hettidannde paaɓi ndunngu fof ngammbeeji, en ngetotaako limtidde ngoƴaaji guuraaɗi hannde e oo aduna mettuɗo beñiiɗo, ɗo mo njiy ɗaa fof woni e saɓɓitaade no muccoowo jaɓɓe ɗe ɓenndaani.

E miijo am, hono ngal kaaldigal, jeewtidal walla gostondiral miijooji hakkunde ɓiɓɓe leydi e hoolaaɓe mumen ɓooyii ɗaɓɓiteede. Kono tan meeɗaani yulde. Laamuuji dewnooɗi ɗoo nefti ɗoo fof, alaa heen meeɗngu miijaade ko wyi nii saka tabitina. Alla waɗii, jooni, fellitaama ñaawaama. Ko goonga, en nganndaa tawo bolle jogorɗe waalde paraaje, kono eɗen mbaawi moƴƴinde njoorto e ɗaminaade moƴƴere. Sabu so ko waɗataano waɗtii waɗde, ko meeɗaani haaleede haalaama, ene waawi tawa ko ko miijo defaango haa ɓenndi, ngam yiɗde yoo hakkillaaji lawƴe mbele wonduɓe natta hulondirde e kadi yoo ɓerɗe lawƴe mbele mbele wuutanondirnooɓe fof njaafondira. Ko humpi koo noon, ko Hoyreejo leydi wiy «woto ko suggaa, woto ko moggaa, fof yoo waɗe e pencu». Ɗoon, eɗen mbaawi werlaade won e naamne bayɗe no:

• mbele fof ene waawi waɗeede e peñcu ?
• mbele alaa ko waɗetee e peñcu jibina ko luutondiri e ko yiɗanoo koo ?
• mbele ko woni e sasaaji koo fof so yuppidaama alaa heen ko welata kaalɗo tawa welataa keɗiiɗo?
•mbele alaa e ko yɗaa haaleede e haaltideede koo fof, ko haalotaako, haaltidtaako, haaletaake walla haaltetaake ?

Sabu eɗen nganndi, won ko haalotoo, won ko haalotaako, kono kadi won ko deƴƴotoo, won ko deƴƴotaako. Ko ene wona heen fof noon, eɗen mbasiyii banndiraaɓe jogorɓe tawtoroyeede golle ɗee, nde ngollorto hakkillaaji, mbaasa golloraade ɓerɗe. Kala ko eɓe kaala, yoo ɓe kaaldu yoo naf renndo, ɓe mbaasa haaldude yeengo e yiɗde wiyeede «woyyoo, kaari kay ko kanum haali kaa haala ka gooto fof hulnoo haalde». Sikke alaa noon, ɗum weeɓaani hannde, ɗo bayɗo no mbay mi fof darotoo e daande mum, ene wulla ene luuka ngam yiɗde naneede e wiyeede ko ngenndiyanke, walla ko dartiyanke. Eɗen nana Ceerno Boy, e daande Ñokkaan Jibi Selli (Yoo Alla yurmo yaafoo) ene wiya «heewii ko sooynaa yiɗaa, gite keewi reerɗaa, tawa tanaa mum ene heewi, te barke woodaani. Kono kadi heewi ko hutanoo, ñiŋaa yawaa seyfitaa, tawa barke ene heewi kono majjinaaɓe nganndaani». Waɗde njoofniren ndee winndannde duwaade, «yoo Alla lonngin en ko nafata en, uddita ɓerɗe diisnotooɗe hakkillaaji mbele njamira terɗe yoo kaal, ngolloo ko jibinta jam e moƴƴere».

Malal Sammba GISE

RELATED ARTICLES

LAISSER UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici

- Advertisment -
Google search engine

Most Popular

Recent Comments