Banndiraaɓe mi salminii on… Ko taaɓal kimmungal, kono yonaani! Hannde oo, alaa e sago ƴeewen no ndañir- ɗen, kala ko njiɗ- ɗen ballade mba- ɗen. Sibu so wontii, so a yiɗii waɗde huunde ma a ñaagoyo-ɗaa, so a yiɗii waɗde huunde ma a njelo-ɗaa, so a yiɗii waɗde huunde ma a njurmikino- ɗaa. A waɗirtaa no njiɗir-ɗaa nii… Eɗen njogii geɗe men ɗe njey-ɗen! Unesco eɗen njogii e mum geɗal : mbinndeño ɓe tottu en! Farankofonii, eɗon njogii toon geɗal mbinndeño ɓe tottu en…
Won caɗeele njogi-ɗen ɗo, so a haalanii ɗum Nijeeri-yaanaajo o wiyata ko wonaa goonga. Sibu ko kamɓe ngeewotoo e dow Niisariyaa. So a jippiima Lagoos a wiyi ko Yoolaa pay-mi, a yiyat ɓaleejo kurum kurum o wiyi maa: “laamiiɗo!” laamiiɗo woni laamiiɗo Yoolaa. Yoolaa njaajeendi mum ina wona laabi tati Senegaal.Ɓesngu mum ina wona fotde laabi sappo walla noogaas Senegal. Ko pullo gooto jooɗii toon, laamii ɗoon. Diiwaan o fof ina heftini ɓe. Ɓeen, caɗeele ɗe njogii-ɗen ɗe, ngalaa ɗeen Ɗum noon, ma a mbaaweñiyondirde e maɓɓe, ɓe ngannda caɗeele men, ngannden ko ɓe njogii, ƴeewen wallondirde. Ko tuubakooɓe mbiyata ”cooperation” ko so en njahdataa, en njiyndirtaa, gooto fof ina fitoo nokku mum, ko caɗeele ndañaten! Tiiɗno-ɗen, minen emin mbeltii!
Emin mbeltii ko ɗoon waawi haaɗde. Mi ariino ɗo 2000, tawi wayaano nii … Ko njey-ɗon ko njaggee heen haa tiiɗa, mballo- ɗee ko woɗɓe ɓee njeyi ko ndeen panndinon. Geɗal goɗngal mi yiyii ɗoo biro mon ngo, min nanii heen innde debbo gooto. Gorko waawaa yahde tawi yahdaani e debbo. So a yontii wiyatee ko ƴeewoy debbo ndesaa. So a jibinii debbo ko gorko aranta. Ɓiye gorko aranoyta ko debbo. Ɗum noon njuɓɓudi renndo men ngo, debbo o ina waɗi heen faayiida mawɗo. Heddii noon won ko pot-ɗen haɓde. Oɗon kaala ɗum ɗo, a yiyii diine men waklaaki.No o tellorinoo ko noon o woori. Heddii ko neɗɗo o noo huutortoo diine oo nii. Ina himmi sane. Mi yehii arabi Sawdit mbiɗo jooɗii ñalnde juulde taaske, njiy-mi laamɗo Fahad, “prince Abdallaah”, kamɓe fof eɓe njogii jaasiiji maɓɓe eɓe ngama…
Seernaaɓe ina mbaɗa aadaaji mum en, ina foti! So a wiyaama boombi e dingiral ina harmi, ɓe mbaasa yahde, ɓe ngaddan maa “fuural”, ɓe ngaddan maa “bal”, ko tuubakooɓe ngaddi. Kaɗaa ko harmi ko maa ko, ɓesngu maa adda ko harmi ko goɗɗo jeyi tawi alaa ko mbaaw- ɗaa heen. Ɗum noon ko njogi- ɗen ko hay so yooɗaani no feewi, soofi kam ko njiyaten…
Hay gooto e men waawaa jooɗaade ina yeeɓa tele, ina yeeɓda e ɓiyum, ina ƴeewa won e postooji tawi ko nehdi hanki njogi- ɗaa, ceerno yiyde debbo e gorko ina ɓuucondira, enen en kawraani e ɗum! Hannde wontii hay batte, subaka fof mo pin-ɗaa aɗa yiya mbayliigu e leñol men. Subaka fof mo pin-ɗaa aɗa yiya konngol ina waasee e leñol men; ko konngol jiggangol firtatee nde joom mum waawa faamde.
Mbaɗtee heen hakkillaaji!… Rewɓe ɓe, yo ɓe ngarat, sukaaɓe e almuɓɓe ina ndiwee ngummee ɗoon, ngummee ɗoon, kono ko ɓeen keblantee janngo! So ɓe njoƴƴinaama , ɓe kuccinaama, ɓe mbiyaama ko onon njeyi, ɓe mawna hen… 9eewen ngonkaaji men, ƴeewen kala ko mbaɗ-ɗaa ina wona tawa ko leñol yeeɓatee, walla ko leñol nuskataa. Mo woni fof so yiyrii noon tan, mbiɗo sikki caɗeele keewɗe maa usto. Kadi hay gooto hol to sikku goɗɗo maa feewnanne leñol maa; caɗeele ɗe min ngonndi too ɗe, so a heɗiima rajo Senegaal, kombiyaten ko ina woodi. Rajooji ɗi ko aada tawaaɗo. Enen cikkaten jeyi rajo ko ñeeño. Ko oon tan jogii fotde dañde yeewtere ina haala.
A nanataa neɗɗo men siyaasiyanke ina jogii emisoŋ, a nanataa ganndo men mawɗo ina jogii emisoŋ, a nanataa oo yettetee ko Kan walla Ndonngo walla Joop ina jogii emisoŋ, kamɓe ɗum ina hersinii e maɓɓe
