Yeru mo ngidoto-ɗen rokkude ɗoo, ko yeru ko e filma tinndol baɗanaaɗo sukaaɓe (mo mawɓe korsini) biyeteeɗo “Kiriku”. Oɗon nganndi musiɗɗo men Aamadu Muusaa Ngayde, firii mo e Pulaar. Oɗon nganndi ndeen sukaaɓe men puɗɗortonoo jaŋde ko tinndi e cifti e daari ɗi jiknaaɓe mum en tinndanntunoo ɗum en, tee nafoore majjum e kisnugol pinal e udditgol hakkille cukalel ina mawni no feewi. 

Daawal ɓennungal ngal ina teskiniri kewuuji politik wonande luulndo ngoo so juɓɓingol kawtal Demokaraasi e Ngootaagu, kam e pottital hooreejo leydi oo, hono Muhammed Abdel Asiis waɗdi e “sukaaɓe”, ko jiidaa e njillu Biraam wul Dah wul Abeydi to daande maayo mawngo e ko sakkitii koo, mawningol hitaande 31ɓiire cosgol fedde FLAM.  

Ñalnde aset (hoore-biir), 8 lewru marse (mbooy), hitaande 2014 waɗti duuɓi ɗiɗi ko ɓiy yumma men, giɗo men, jahdiiɗo men Umaar Mboyna Bah seerndanoo e men tawi ena ɗaldi en kesniiɗo Takko Abuu Takko Sih mo seeraani tawo e sunaare e alyatiimu gorko ena wiyee Abuu Umaar Mboyna Bah.

Ndeeɗoo winndannde saaktata  ko nguurndam nelaaɗo Alla (mo jam e kisal ngoni e mum oo -MJKM). En ngardiino e “nguurndam nelaaɗo” haa ɗo mbiyno-ɗen “Oon heddiima haa nelaaɗo Alla (MJKM) maayi caggal mum, ɓe ndaɗondiri ko lebbi jeegom, nde Faatimata  kañum ne maayi. Ko nii nguurndam makko kanko nelaɗo  siforii e dow jubbannde”. Jooni eɗen njokka taƴre ɗiɗmere ndee :

Ñaawoore leydi Farayse fawii e ruwanndaanaajo biyeteeɗo Paskaal Simbikangwa kuugal kasoo duuɓi 25. Ñaawoore oo neɗɗo ko huunde hesere, tee ko jogornde battinde e geɗe goɗɗe nannduɗe e ko o ñaawraa koo. Waɗi mo faweede ngalɗoo kuugal ko sabu makko jeyeede e warnooɓe yimɓe (warhoore leñol Tutsi en) to leydi Ruwanndaa e kitaale 1990, ɗum noon o ñaawraa ko bone ɗe o waɗnoo ko ɓuri duuɓi 20 hannde, tee ko e nder leydi Farayse, 

Siyaara Al Hajji Saydu Nuuru to Ndakaaru hikka oo maa ɓooy daarteede, sibu won geɗe kese e ñamri kesiri kollitaa e makko. Kanko woni siyaara 34ɓo baɗanaaɗo Al Hajji Seydu Nuuru Taal e Ceerno Muntagaa Taal. O udditaa ko ñalnde 30/01/2014 nder Jumaa Al Hajji Umaar Taal. Hikka o mawniniraa ko maaɗe tati teskinɗi, sibu o hawri ko e hitaande 150ɓiire birnagol Al Hajji Umar (1794-1864), e hitaande 150 ɓiire jibineede Al Hajji Saydu Nuuru Taal (1864-1981) e hitaande 100ɓiire jibineede Ceerno Muntagaa Taal (1914-2007.

Hay so lappol Ngaawandere haaɗti ko e Maraaji (Niiseer) ne, ittataa ngol waɗii ngartam keewɗam : jokkondire maatinɗe e humpito mawngo. E nder ɗuum, ngol jibinanii Fooyre Ɓamtaare nafoore mawnde, haa arti noon ɗo Mali ɗoo : Fooyre dañii toon njaatigeeɓe. Ina jeyaa e jokkondiraaɓe, hono gorko jaambaaro, jaambuur, newiiɗo, nehiiɗo, teeyɗo hakkille, juumtuɗo miijooji, koolaaɗo, pullo mo bonnaani pulaagu woni ooɗoo biyeteeɗo Usmaan Sabbaar Bah. Njaay Saydu Aamadu tawii mo e Ñooro Laamiiɗo Juulɓe. 

Tuggi 28 feebariyee haa 2 marse 2014, luulndo politik leydi ndii (COD e Tawaasul e AP), yantude e pelle renndo (senndikaaji e hoohooɓe jaambureeɓe, pelle jojjanɗe aadee ekn) njuɓɓinii pottital mawngal ngam yeewtude e kuccam leydi ndii e « nanondirde e peeje no leydi ndii yaltinirtee e iiñcuru politik wonndu e leydi ndii gila Muhammed wul  Abdel Asiis heɓti laamu ñalnde 6 ut 2008 ».

Ko UPR (parti laamu) e Tawaasul pooɗondirtunoo joɗnde ardorde “Dental Teeruwal Nuwaasoot” (Communauté Urbaine Nuwaasoot (CUN)). En der ɗuum, UPR ina joginoo daaɗe 18, Tawaasul daaɗe 10 ; APP ina joginoo daaɗe 5 e AJD/MR daaɗe 4, fof woni 37 daande.  Ko adii ɗuum tawi UPR e APP (Masawuud) nanondirii, APP ina wootana Maati mintu Hammaadi, mbele heɓa cukko gooto.

Siyaara Barooɓe Jakel. Ñalnde 15 lewru siilo hitaande 2014, ɓesngu Barooɓe Jakel Sahre Hammee Yero waɗii siyaara pattamlamo e nder wuro mum en. Waɗanaa siyaara oo ko Ceerno Muktaar Sammba lollirɗo Ceerno Yero Kudeeje.

E ooɗoo sahaa mo ngon-ɗen, ɗemɗe keewɗe ko “paayaaɗe”. Ina hiisaa wonde balɗe 15 fof ɗemngal ina maaya; yanti heen, keewɗe e keddiiɗe ɗee ina kulanaa ɗuum e teeminannde ndeeɗoo. Won biɗtoowo gooto boom wiyi ko kaal-ɗen dow koo, ko moƴƴinde njoorto, sibu ɗum teskaaki wonde hannde, ɗemɗe naatɗe e internet keewaani.

Hol nde wiyetee ɗemngal maayii ? Ɗemngal wiyetee maayii, ko nde cakkitiiɗo haalde ɗum wirnii, woni nde hay neɗɗo gooto natti haalde ɗum.