mardi, novembre 18, 2025
Google search engine
JaɓɓordeGanndiwalTagofeere leydi : Dille leydi e batte mum en

Tagofeere leydi : Dille leydi e batte mum en

Leydi ina siina dille ɗiɗi (2) teeŋtuɗe :

Dillere adannde : Leydi ene talloo e hoore mum, e nder dumunna waktuuji noogaas e nay (24). Nde tawnoo Leydi ina murliɗi, kala nokku e mayri wonata ko e fooyre maa heedta e naange, caggal ɗum wonta e niɓɓere walla wirnoo naange. Batte tallagol leydi e hoore mum ko lomlomtondiral jamma e ñalawma. Ko ɗum tagi nokkuuji Leydi ndi fof ngonaani e waktu gooto.

Dillere ɗiɗaɓere : Leydi kadi ene taartoo Naange. Laawol taartannde leydi ko laawol ɗo leydi rewata so ene tartoo Naange, njuuteendi maggol ko teemedde jeenay e capanɗe tati miliyoŋ  kilomeeteer (930 000 000 km). Ngam taartaade naange, Leydi ina waɗa hitaande e nayaɓal ñalawma (1/4 ñalawma ko waktuuji jeegom), walla mbiyen balɗe teemedde tati e capanɗe jeegom e waktuuji jeegom (365 ñalngu e waktuuji 6) : ɗum wiyetee ko hitaande-naange (année solaire).

Batte taartagol Leydi Naange ko lomlomtondiral dumunaaji, hono ndunngu e ceeɗu, ekon. Hitaande-Naange e limlebbi (calendrier) e ko addani lewru feebariyee maayrude balɗe 28 walla 29 : Hitaande-naange ene heewi ko huutortee e nder winndere he : montoor walla anndude ɗo Naange tolnii, anndude dumunnaaji, e sahaaji, e hiiso lebbi, e jonte, e ñalɗi, e kewuuji, ekon. Balɗe 365e waktuuji 6 gonɗi e hitaande-naange ɗi peccaa ko e lebbi sappo e ɗiɗi : saawiyee : balɗe 31; feebariyee : 28 ; marse : 31; abiril : 30; mee : 31 ; suwee : 30 ; sulyee : 31 ; ut : 31 ; settaambar : 30 ; oktoobar : 31 ; noowaambar : 30 ; desaambar : 31.

Caggal ɗum ɗee geɗe nanondiraama : waktuuji 6 pawotooɗi e hitaande ɗi njowete haa e hitaande nayaɓere nde, ɗi njowtee sibu ɗi timmii ñalawma ( 6×4=24 waktu, woni ñalawma). Oon ñalawma waɗtee e balɗe 28 (ɗe feebariyee maayrata ɗe) wona balɗe 29 : duuɓi tati deggondirɗi feebariyee maayra balɗe 28, hitaande nayaɓere nde, ndu maayra balɗe 29. Kala nde lewru feebariyee waɗi balɗe 29 fof, ndeen hitaande waɗata ko balɗe 366, wiyee e farayse « année bissextile « , hono limre hitaande waɗnde 6 laabi ɗiɗi. Hitaande njulaagu :

Ngam newnude hiisa sahaaji ɗi to bannge faggudu, e golle ñande kala, nonondiraama kadi yo lebbi 12 ɗi fof potnde, lewru fof waɗa balɗe 30, hawra balɗe 360, wiyaa Hitaande-njulaagu (30 ñalngu laabi 12).

RELATED ARTICLES

WOPPU ƊOO YOWRE

Tiiɗno winndu ɗoo yowre maa
Tiiɗno winndu ɗoo innde maa

- Advertisment -
Google search engine

Most Popular

Recent Comments