Kuule karminooje njiyaagu keewɗe ina ƴettee ñalnde kala, kono won e haɓotooɓe ɗum nana nder kasoo.”
Ñaawtugol Biraam : wontii ɗo wonnoo
Ñalnde alkamiisa 20 ut 2015 Ñaawtorde ñaawooje (Kuur dappel) Eeleega jaalɗinii ñaawoore Biraam e yahdiiɓe mum ñaawanoo to Ñaawirde Rooso, so duuɓi ɗiɗi kasoo wonande Biraam Daah Abeydi e Barahiim wul Bilaal wul Ramdaan (hooreejo e cukko IRA) e Jibi Soh (hoorejo Kawtal ngam ƴellitaare).
S uudu sarɗi wiyeteendu Senaa nduu, ɓenninii e joɗle mum jawtuɗe ɗee, e gardagol Al Hajji Abdul Bah, eɓɓaaɗe sariya tati (3). Heen wootere yowitii ko e « ƴettu- gol feere ngenndiire » ngam haɓaade « leeptugol ».
Eɓɓaande ɗiɗmere ndee lomtii ko sariya 2013/011 pawoowo kuuge warhoore aadee e kala baɗe njiyaagu walla leeptugol. Eɓɓaande tataɓere ndee yowitii ko e kuuge paweteeɗe e baɗe njiyaagu. E wiyde kalifu ñaawoore, « sariya gadano oo ko ngam tabitinde ko leydi ndii hunaninoo leyɗe goɗɗe ɗee, kam e ɗooftaade jamirooje diine men e doosɗe leydi ndii.» E wiyde makko, « hankadi hay gooto daɗataa e kuuge baɗe leeptugol ». Huunde haawniinde ! « Njiyaagu ko warhoore aadee » kono haɓotooɓe njiyaagu ina ñaawee kasoo ! “hankadi hay gooto daɗataa e kuuge baɗe leeptugol”, tawi pelle darniiɗe jojjanɗe aadee ñalnde kala ina cuurta baɗe bonɗe ɗe huunde e doole kisal leydi ndii ngollotoo yimɓe !
Yeru ɗuum ko bayyinaango CSVVDH (Comité de Solidarité) ñalnde 13 ut 2015 ngam suurtude haala e golle e baɗle bonɗe. Ina winndaa heen « E oo kikiiɗe (12 ut 2015), hedde w18, poliseeji njaggii, leeptii, ƴattii suka ɓaleejo sanɗa
muritaninaajo… » (…) « Ɓe ngonnoo ko e raddude tuma- rankooɓe ɓaleeɓe, haa teeŋti noon e Senegaalnaaɓe, saraaji laawol Nuwaadibu, hedde Big Market. » Suka oo wirtii ɓe, “haawaa golle bonɗe ɗe ɓe ngollotoo ɓee tumarankooɓe, o dartii… O woni e noddude yumma makko, mo nganndu-ɗaa ko kaɓantooɗo jojjanɗe aadee. O ƴettori heen foto ngam see- danfaagal, o jolti e oto makko o yahi ». « Ɓooytaani polisee e sanndarma paddii mo saraaji kilinik Ibn Sina, ɓe ɗoofi mo e oto makko, ɓe ngoni e lappude mo, hade maɓɓe nawde mo forso ». Ɓe piyi mo haa ɓe ngaañi mo. Ko ɓuri bonde koo kadi, ko ƴattooje bonɗe rasismayeeje ɗe ɓe ƴattii mo e safatoore… » . « Hannde beeli yoga e ɓaleeɓe ko ko owi. Won heen kultii hay yaltude boowal sabu hulde yaltineede leydi mum en e taccineede. »
Ko teskini hannde e leydi ndii, ko kuule moƴƴe ƴetteteeɗe, ƴettirteeɗe ngam deƴƴinde yimɓe, e golle bonɗe, luulndiiɗe ɗeen kuule golleteeɗe les : Gartugol taccinanooɓe jokkii caggal kuudetaa 2008, kono hay hujja gooto e hakke gooto ɓe keɓtaani, so wonaa jokkude e wonde tumarankooɓe nder leydi mum en, walla fiyeede so ɗaɓii hujja mum en. Wiyanooma ko laamu miskinɓe kono hannde fof miskinɓe ɓuri torkude e lohde. Wiyanooma ko kaɓgol e “mufsiddin en, wonndunooɓe e laamu Maawiyya”, kono ɓeen ngoni e laamu hee haa hannde. Wiyanooma maa njeenaari e bonnugol jawdi haɓe, kono hannde fof ndi ɓuri yaajde, jawdi ɓuri waawde bonneede e geɗe ɗe ngalanaa ɓesngu nguu e leydi ndii hay ngartam ngootam. Ɓe mbiyiino maa ɓe lomtinan tora- nooɓe e warngooji kitaale 89-91, kono tabitinaa ko politik joñgol ɓaleeɓe e fuunti e loppitgol ngenndaagal ɓaleeɓe rewrude e binndital paltoor, loppitgol gese mum en e nokkuuji durngo ndariindi mum en…
Kuule karminooje njiyaagu keewɗe ina ƴettee ñalnde kala, kono won e haɓotooɓe ɗum nana nder kasoo. Wiyaa ko wellitaare e potal e demokaraasi, kono hay heen gootel laataaki : pelle ɗiɗi calaaɗe heɓtineede ko FPC e RAG tawi joom mum alaa ko njiɗi so wonaa dañde no kaaldi miijo mum en. Podooje baɗa- nooɗe fof laatiima henndu yahooru nduya. Wiyanooma ko kisal, kono hannde fof kulol ɓuri yaajde e leydi hee, sabu njannguuji saaysayeeɓe e warngooji … Ñalnde fof ko ɓiɓɓe walla koreeji ɓeen jogiiɓe leydi ndii, nanetee pellii gaa, pellii too … Hay lewru ndu gollotooɓe Suwoyraat podananoo, laatiima koyɗol muumo… Jiɗɗo yiytude laawol kala, yo heɗo ko ɓe kaalata, annda ko ko luulndii ɗum woni ko golletee !
Bookara Aamadu Bah
