Taƴre V.3 – tottirgol leydi panndungal
Kuulal 92 : Rokkirtee leydi e panndungal ko tottiranooɗo ɗum e mudda fawaade e ɗaɓɓaande mum caggal nde teskaa wonde ko farlanoo e tuugnorgal gollugol leydi ndii huuɓnaama caggal nde lajal toɗɗanoongal e kuulal 57 gonngal dow ngal, joofi.
So tawii tottirgol leydi e mudda waɗiranoo ko ngam golle ndema, dokkirgol panndugal ina waawi dañeede e ko heerii, fawaade e ɗaɓɓaande tottiranooɗo e mudda oo, ko adii nde lajal ngal joofata so tawii kay nokku oo remaama ko ina tolnoo e duuɓi tati dewondirɗi, tawi goomu taƴngu sañ mum o ina teskii ɗum.
Kuulal 93 : Rokkata hakke dokkirgol leydi panndungal ko tawa tottiraaɗo leydi e mudda oo ina hormii sarɗiiji carɗaaɗi e nder deftere parliiɗi e tuugnorgal gollugol leydi ndii, geɗe ɗe o huninoo ɗee.
Ngaal tuugnorgal ina foti jeyeede e mum :
- peewnugol leydi jahdungol e ko woni sabaabu golle ɗee ;
- njeñtudi timmundi njerondirndi e njeña keewka heɓeede e sifaa golle paanditaaɗe ɗee ;
- gollorɗe kenaniiɗe golle ɗee ;
- golle tigi-rigi tawa ko dewondirɗe leydi ndii.
Kuulal 94 : Ko goomu ndenndinngu haralleeɓe heewɓe teskotoo tabitgol golle ɗee e nder lajal dottangal e nder kuulal 83 gonngal dow ngal. Nguun goomu renndini ko mawɗo Biro fiyaakuuji leydi e nder diwaan, nulaaɓe Ardorde huuftidinnde sarwiis « Domaines » e Jawdi Dowla, Ardorde sarwiis wuraagu e haralleeɓe toowɓe jogiiɓe humpito ko yowitii e ko jeyi sabaabu ko foti teskeede koo, ɓeen fof noon ko e gardagol jooɗaniiɗo e diwaan hee ministeer kalfinaaɗo Ƴellitaare Dowri.
Kuulal 95 : Foti yettinde ciimtol halfinanooɓe teskagol golle no siforaa e kuulal ɓennungal ngal e nder goomu taƴɗo sañ oo, ko Haakem walla Waali. Goomu nguu ina waawi ɗaɓɓude tawterogol terɗe goomu karalleewu teskotoongu nguu.
Caggal jettingol ciimtol ngol, kiliifa taƴɗo sañ ina waawi rokkirde leydi ndii pandungal walla saloo rokkirde ɗum tawa ina dallina walla noon ɗaɓɓira ɗaɓɓoowo leydi ndii nde timminta gollagol leydi ndii no siforaa e nder tuugnorgal hee nii.
Ko kiliifa dokkirɗo leydi ndii foti humpitde ɗaɓɓoowo leydi ndii, kala feere ƴeftaande heen ndee, jogiiɗo hakke kam ne ɗaɓɓude losko woɗngo to bannge karallaagal tawa fere ɗee pawii ko e mum.
E ooɗoo fannu, ko e ɗaɓɓaande Waali, gardiiɗo sarwiis peewnoowo dowri foti toɗɗaade terɗe goomu karalleewu potngu waɗtude losko ngoo, o suɓoo ɓeen e haralleeɓe gollotooɓe e nder sarwisaaji Ministeer oo.
So tawii golle potnooɗe waɗeede e leydi hee njonaani, Goomu nguu ina waawi jaɓande tottiraaɗo leydi ndii e mudda oo, jokkande ɗum lajal gollugol leydi ndii tawa diwataa hitaande.
Kuulal 96 : Tonngaaka batuuji goomuuji ɗii kala poti ko waɗeede e peñcu, kaayitaaji mum ɗakkee e nder jooɗorɗe njuɓɓudi laamu walla noon ɗakkee e biro diwaan toppitiiɗo fiyakuuji leydi e to sarwiis toppitiiɗo leydi e nder Mughataa mo ɗum toɗɗii oo.
Kuulal 97 : Dokkal leydi panndungal ko gollal ngal kiliifa taƴɗo sañ ƴettata ngam rokkirde neɗɗo teelɗuɗo hakke timmuɗo jeyde leydi ndi dowla jeynoo.
Alaa ko waawi firtude dokkal leydi dowri pandungal, dokkiraaɗo ɗum oo ko pandinɗo, waawi firtude ɗum tan ko teettireede sabu « nafoore ndenndaandi » walla sabu yantude e leyɗeele « indirass ».
Kuulal 98 : Tabitinta dokkal leydi pandungal ko « aretee » walla « dekere » ƴetteede tawa ƴetti ɗum ko kiliifa taƴɗo sañ tottirnooɗo leydi ndii e mudda e sifaa no sinndiraa e ooɗoo dekere nii ; caggal nde silsil binndugol leydi ndii joofi, binndugol ngol foti waañnjiteede ko e karnal udditiraangal sabu ɗuum e nder Mughataa kadi waañnjitee e nder Palaŋ Leydi.
E winndannde faande njaaɓanten ko « Jiilgol luure to bannge jey leydi dowla »
Maamuudu Haaruuna Joop
