Doktoor Soñja Jallo wayniimaa
Gardiiɗo Fedde nde wonaa laamuyankoore anndiraande Renndidiiɓe to bannge njiylawu e jaŋde e nehdi ngam ƴellitaare (Associées en recherche et éducation pour le développement (Ared)), hono Sonja Jallo sankiima ñalnde 5 mars 2008 to Seattle, leydi Amerik. Ko 8 mars o fotnoo timminde duuvi makko 58. Kono saate muñanaani mo haa nguun ñalngu feeto rewɓe, ngu o seeraano e haɓanaade, yettoo. « Alaa ko ɓuri oo kabaaru muusde. Yero Dooro Jallo ko e nguu ñalngu sankiinoo kadi. Gila ndeen, yaakaare men ɓaarii ko e balabe makko. Golle Sonja noon wonaa hannde puɗɗii. Ko adii omo muula defte pulaar, o winndii defte keewɗe jangirɗe tawa tiindii ko e tuubakooɓe Amerik yiɗɓe jangude pulaar. » Iwdi Sonja Jallo ko Amerik. O ari ɗo Senegaal ɗo ko e hitaande 1977, sabu maɓɓe horsinde ɗemɗe ngenndiije. O sosi fedde wiyeteende ARED nde o huutorii ngam jannginde e findinde e rewrude e ɗemɗe ngenndiije Senegaal. Defte ɗe fedde makko nde wallifii, kam e wiɗtooji keewɗi, juumtuɗi ɗi waɗi, ndiwtii Senegaal.
O woppirii yontaaji garooji sewnde nde ɓeeɓataa, sibu ARED, hitaande kala, ina wallifoo, saakta ko ina ɓura defte 10 kese, ina muultoo defte 8 goɗɗe. Ena jeyaa e defte ɓurɗe teskinde e ARED muuli: « Inta Aanniinde » (l’aventure ambigüe ») nde Seek Haamiidu Kan winnndunoo e ɗemngal farayseere e « NDikkiri jom moolo » nde Yero Dooro Jallo e defte goɗɗe e goɗɗitiiɗe. Yoga e defte ARED ena caakii e leyɗeele bayɗe no Muritani, Maali, Burkinaa ekn.
Hannde, ngannden innde Sonja ena foti winndireede diidol kaŋŋe e nder ɓerɗe men. Ko kanko fuɗɗi muulngo defte men, ko kanko foti mawnineede kala e sahaa sabu omo waawnoo toppitaade ɗemngal goɗngal. Fedde makko nde ina yeeyatnoo hitaande kala hakkunde 30 000 e 50 000 deftere. ARED noon, hay so tawii ko Senegaal sosaa, ina winnditaa to Amerik. E nde janngina e Pulaar to Senegaal. 95% e defte jaltooje toon e Pulaar, ko ARED muulata ɗum en. Ɗum jiidaa e defte e yaltinta e Wolof, Sooninke, Manndikaa. Yo Alla yurmo Sonjaa Jallo, yaafoo ɗum. Yo Alla hebbin hono makko en.
Bookara Aamadu Bah
