samedi, octobre 18, 2025
Google search engine

Laamu Ɓunndu

Soosaango he laamu Tkruur, Ɓundu fuɗɗii ko e cakkital teeminannde 17ɓiire. Ko Ceerno Toorooɗo biyeteeɗo Maalik Sih Daawuuda sosi nguu Laamu lislaam, keerondirɗo he laamuuji jolof, Fouta-Toro, Galam, Bammbuk. Caggal etaade heɓtude laamu to Fouta-Toro ɗo laamu Ceɓɓe mawngu Deeniayŋkooɓe Ceerno, Maalik Sih dañii caɗeele, hakkunde makko he Deeniayŋkooɓe ko ɗuum addanimo iwde to tekruur. Ko nii o ardi e diiwaan ɗo caggal ɗuum o sosi laamu Ɓunndu. O fuɗɗii ko adii fof haɓde e jolof en jogiiɓe diiwaan oo kam e Maliŋke en ɓe kadi njoginoo semmbe e oon diiwaan ɗo keerol laamuuji Maliŋke en wola e Bammbuk. Caggal nde o dañi wallooɓe O sosi konu, laamu juulɓe Ɓunndu. Heɓiino E tolno mum, Boundou waɗi semmbe mum haa e laamuuji Soninké Galam e fuɗnaange Moritani e Guidimakha, diiwaan e nder laamu Soninké Diarra.
Faggudu nduu ina tuugii, hono no laamlaamuuji keeri ɗii nii, e njulaagu ɗacce kono kadi ko ɓuri heen heewde ko e njulaagu e ndema, ngaynaaka ina teskaa e oon diiwaan. Ibraahiima Diallo, taanum imaam fulɓe lolluɗo biyeteeɗo Ayuba Suleiman Diallo, cosonooɗo wuro to Ɓnndu e dow yamiroore laamɗo Fouta-Toro, yamiriino wonde « arɓe ɗoo rewde fof maa ndeene e maccungaagu, ooɗoo. Fartŋe noon wonaa, fof en kono, ko annduɓe jannguɓe e anndude innde Alla », ɗum woni juulɓe.
Almameeɓe Ɓunndu ina keewi haɓde e tuubakooɓe jaggtnooɓe yimɓe, ina taccina. Atlantik in njeeyoya, to Amerik. k Karawanuuji keewɗi jiyaaɓe ummoriiɓe Cote de l’Or walla Golf Gine naatnaa e diiwaan hee. Yimɓe Ɓunndu ina ceerti leƴƴi : ko fulɓe, Maliŋke en, jaakŋkeeɓe en ina nguurdi e jam. Ko yaawi no feewi Ɓunndu yiɗnoo Oropnaaɓe e sahaa koloñaal, sibu diiwaan oo ko nokku peewnitiiɗo ngam heɓde jolɗe kaŋŋe Falémé e Bouré, tee ina hiisee wonde ko nokku njulaagu sabu ndema mum ina ƴellitoo. Farayse koloñaal dañii jiimde Ɓunndu e caɗeele mawɗe e darorɗe teeminannde 19ɓiire.
Maalik Sih, waraa ko e wolde nde hakkunde makko e laamu baccili hedde tufnde wiyeteende goumba koba, sara wuro wiyateengo wouro himadou ɗuum wonnoo ko hitaande 1699.
Ɓunndu ina tawee hannde e lesdi Senegaal he diiwaan Tamba kunndaa

Abdurakhmaan Jah (facebook)

RELATED ARTICLES

LAISSER UN COMMENTAIRE

S'il vous plaît entrez votre commentaire!
S'il vous plaît entrez votre nom ici

- Advertisment -
Google search engine

Most Popular

Recent Comments