Sulyee 2007 – sulyee 2011 duuɓi nay ko gartugol mooliiɓe fellitaa
29 suwee 2007, hawrunoo ko e aljumaa. Ko ñalnde heen Siidi Wul Seek Abdallaahi, gonnooɗo hooreejo leydi, hooreejo Muritani gadano toɗɗoraaɗo woote ɗi yimɓe fof ceedtii laaɓal mum en, huccinnoo konngol mum gadanol feewde e ɓesngu Muritani, ngam habrude wonde fellitii siynude toɓɓere yowitiinde e ngootaagu ngenndi nde huninoo maa siynu e nder lebbi jeegom, so tawii toɗɗaama hooreejo leydi. Ndeen toɓɓere ɓurnoo joopaade ko geɗe ɗiɗi : gartirgol mooliiɓe e mumtugol njiyaagu.
Nafisatu e DSK : seeɗa ina bonna ko heewi
Gila biyeteeɗo Nafisatu Jallo kalmii gooto e hoohooɓe leydi Farayse, hono Dominik Estoros Kan, gonnooɗo kadi hooreejo Fedde wiyeteende FMI (Booñ Winndereejo kopporeeje), en njaɓaani haalde heen huunde. Hay so tawii noon, e nder, eɗen ngondi e Nafisatu, sabu yaakoraade ko tooñaaɗo, sabu mum kadi wonde debbo pullo, fulɓe anndiraaɓe heewde gacce e hulde koyeera, eɗen cikkunoo kadi, ina gasa tawa tuubaako oo ko tuufaaɗo.
Ɓataake jowitiiɗo e binnditagol
Pelle renndo njokkondirii e kalifu geɗe nder leydi ñalnde talaata 28 suwee 2011 hedde waktu 15ɓo. Ardinoo lappol ngol ko Mammadu Saar, hooreejo Fonandh, e wondude e Lalla Ayse e Buubakar wul Masawuud hooreejo Sos-Esclaves e Aminettu mint El Moktaar hooreejo fedde wiyeteende AFCF e hoohooɓe woɗɓe … Muujibu lappol ngol ko yettinde kalifu ɓataake pelle renndo binndunoo ngam wullitaade no binnditagol ngol yahrata nii. Ɓataake mo min pirani on ɗooyene.
Ngaynaaka e ngaynaandi
Ngaynaaka ko ndeenka. Gaynaako ko deenoowo. Ndeenka so wontii nduumiika jamma e ñalawma, kaan nattii ndeenka, wontii ngaynaaka. Gaynaako ko deenoowo jawdi ndariindi, njahoori, njaaroori koyɗe. Kono no pulfule mbaydi, so tawii ko to Gelgooji, gaynaako ko duroowo, ngaynaaka ko durde...
Konngi kaŋŋe keɓaaɗi e Abdullaay Al Hajji Umar Deh (2)
Konngi kaŋŋe keɓaaɗi e Abdullaay Al Hajji Umar Deh, yo yurmeende Alla won e mum, wona e maayɓe juulɓe kala, konngi ɗi o ronti e jinnaaɓe makko. Al Hajji Umar Deh oo ne yo yurmeende Alla won e mum. O wiyi : «neɗɗo yo jogo meccal, o wiyi so neɗɗo alaa meccal, meccat diine muuɗum, walla ndimaagu mum».
Mbasu Ñaŋ wayniima !
Fedde Ɓamtaare Pulaar e Muritani e denndaangal juɓɓule mum, gila e Yiilirde mum ngenndiire, haa e cate mum, e denndaangal terɗe mum, ina nelda denndaangal fulɓe ɗo mbaawi wonde kala, haa arti noon e ɓesngu Senegaal, e ɓesngu makko kaŋko cankiiɗo oo, duwaawu sabu cankagol Usmaan Ñaŋ lollirɗo Mbasu Ñaŋ. Mbasu ruttii e joom mum ko jamma alet 26/06/2011, waktu 22ɓo. Ko noon kadi Fedde ndee renndirta duwaawu e Baaba Maal e Mansuur Sek e Daande leñol sabu birnagol jaadigel mum en.
Fijirde mawɗo refata heen ko ….
Ñalnde alkamiisa 23 suwee 2011, ɓesngu Senegaal hollitii ko kam tami fiyaaku mum. Waɗi ɗum ko Wad haaɗnii lamɗam. Ñalnde fof kesum, ñalnde fof feere, maa wood nde joofi. Hankadi eɗen mbaawi wiyde joofii, joofanii Wad. E seppooji baɗɗi ɗii, yiyaama heen « Wad dégage ! ».
Fafiiri ngaanndi (Menenjiit)
Fafiiri ngaandiiji (méningite cérébro-spinale) ko tati. Holi ɗiin ? - Fafiiri tiiɗnde (dure-mère e Farayse). E wiyde Gerek en, ko dendron (dendrites, arbres, arborisation) : ɗum firti ko so ƴeewaama e lonngorɗe wayata ko no annama cate lekɗe nii. - Fafiiri Njamala (e Farayse Arachnoide) : firti ko so ƴeewaama e lonngorɗe nanndi ko e geese njamala. - Fafiiri mimri (e Farayse Pie-mère).
Daartol Muritani : Naatgol halfooɓe
En mbiyiino, e winndnnde yawtunde ndee, wonde Waalo Barak jeyanoo ko njiimaandi kaananke Jolof. Nde tuubakooɓe ngari tawi ko Waalo ina woni e jiiɓru mawndu : - Jiiɓru nder ngalu Waalo : maccuɓe ko murtuɓe, na caltii kalifaandi - Jiiɓru politik hakkunde laamu lorloowu ngu e ɓiɗtaaɓe ɓee; - Jiiɓru nder kinɗe tamɗe laamu nguu. Yanti e nduu iiñcuru, wolde mawnde na joli rewo, hakkunde safalɓe
HISTORIQUE DU TERRAIN DE L’ARPRIM
Dès son installation en 1976, le bureau national de l’Association pour la Renaissance Pulaar en République Islamique de Mauritanie (ARPRIM) s’est attelé à l’obtention d’un terrain pour son siège à Nouakchott. A sa demande, l’association a été attributaire par lettre n° 02401/MF du 31 Août 1979 du lot sans numéro sis au sud ouest du 5ème arrondissement (actuellement dénommé Sebkha) pour une superficie de 3600 mètres carrés.
Doggol fuɗɗiiɓe wallitde galle fedde
T° | Innde | rokki Naamngal jowitiingal e binnditagol, feewde e kalifu geɗe nder leydiNaamnal jaŋtangal ngal depitee Kajjata Maalik Jallo huccitini e kalifu Geɗe nder leydi kam e bellitgol, jowitiingal e binnditagol njuɓɓudi laamu 2011 Lelngo naamnal ngal Kalifu tedduɗo, Ñalnde alkamiisa 5 mee 2011, hooreejo leydi ndi udditii golle inniraaɗe «gangisgol ɓiɗɓe leydi», walla mbiyen binnditagol kabranoongol ko ɓuri hitaande jooni. Jimol ngam mawninde Baydi Kacce Paam : Gumbalaa hartiima
Ɓernde am dilli haamtii nde arti e nduu fiɗtaandu Jam finaani nde wordu hofii e nduu rawaandu
Yeewtere heewnde faayiida
Ko daartol sagata gorko janngoynooɗo caggal leydi, waɗi toon duuɓi e kitaale. Nde o arti cuuɗi maɓɓe, o noddi jinnaaɓe makko, o wiyi ɗum en omo jogii naamne tati. Omo yiɗi ɓe njiylanoo mo ganndo diine walla ganndo ko o waawi wonde fof, baawɗo jaabtaade naamne makko tati ɗe. Jiknaaɓe mbaɗi laakngal, leydi ndii fof naati e njiylawu, ha ɓe njiyti ganndo gooto, ceerno mawɗo, juulɗo. Ceerno noddaa ari, kanko e sagata gorko ɓe kuccondiri.
Hol baɗɗo « bone » ?Batu hilifaaɓe ɓenninii, ñalnde alkamiisa ɓennuɗo oo, tuugnorgal baɗirangal, e wiyde laamu nguu, ñawndude haa laaɓa gagga warngooji e « tiiɗtinde ngootaagu ngenndi ». Ngam ɗuum, goomu koninkooɓe toɗɗaama, ngu alaa ko toppitii so wonaa oon doosiyee. Kalifu Ndeenka leydi noddii yeewtere jaayɗe, hollitii heen wonde naftortoo oo kaalis ko denndaangal Hikka Asammbele yeewta !
Fotde 27 naamnal, ɗe depiteeji men nganniyii huccitinde e terɗe guwarnama leydi ndii. Ko goonga, batuuji ɓennuɗi ɗii kadi mbaɗii naamne, keewɗe, baɗɗe faayiida, kono ɗe meeɗaa heewrude nii. Nguuɗoo batu noon foti wonde mbattanu hade depiteeji goɗɗi toɗɗeede.
Abriil 1989, abriil 2011, wonii duuɓi noogaas !Abriil 1989, abriil 2011 : wonii duuɓi noogaas e ɗiɗi ! Duuɓi noogaas e ɗiɗi muuso e mette. Gila abriil 1989, huunde e Muritaninaaɓe ina nguuri e mette batte iiñcuru jolnoondu hakkunde Muritani e Senegaal. Jojjanɗe aadee njaɓɓanooma no feewi e oon sahaa (warngooji ɗi ndewaani laawol, taccingol, diiwgol ɓurtungol e golle, ɓorƴitgol jawɗeele, njangu e rewɓe, ekn …) Ganndal Kuule Asamaan walla “Astoronomii” (7) : jokkore naamne
Naanmnde ɗe, ko naamnde keewɗe faayiida, eɗe ɓeydana en kadi faamde ko haalaa ko e ko winndaa ko. Ɗee naamnde noon ko e jeewte men e nder Rajo Muritani e kitaale 1988-1989. Ɗum waɗi hettere heddiinde nde, tiitoraa ko «Naamndiiɗo jaabaa».  Ittude Fulfulde nder Media ko warude ɗemngal men tippude e eɓɓoore...Ñannde 27 lewru yawtundu (27/04/2011), Md Usmaan Bah winnduno ɓatakuru faade e forum Tabital Pulaaku no innee Jamaa, himo lamndoo ko waɗi Fulfulde jantaaka e ɗemɗe Afriki mawɗe ɗen, ɗum ko e ndee jaaynde wi’eteende Jeune Afrique lollunde (JA) : http://www.jeuneafrique.com/Article/ LIN12124babeleniaci0/#axzz1ML99DrgT , ko nii o wiiri “Hannde miɗo jannga ka internet (jeune Afrique: Afrik woni mbootu ɗemɗe winndere ndee kalaSo tawii wiɗtooji tuugiiɗi e ganndal siyaas (ɓarakke ƴiƴe hoore kam e ADN) kollitiino ko ɓooyi wonde ko Afrik woni mbootu winndere, ko ɗoon aadee e mbaydi mum hannde ndii idii hoɗde, hade mum uujde feewde duuɗe keddiiɗe ɗee, hannde, wiɗtooji to bannge ɗemɗe ko hono ɗuum ngoongɗini : mbootu denndaangal ɗemɗe kaaleteeɗe ina yaakoraa woni ko e Worgo Afrik (seerndu ɗum e leydi mbiyeteendi Afrik worgo). |
