BINNDANƊE CAKKITIIƊE
Siin yiytii ko ine wayla ganndal men he Mbaañ
Ñalnde 25/2/2025 won winndannde yalti he jaaynde wiyeteende PNAS, ɗo annduɓe siinnaaɓe kolliti teskiima geɗe kese, ummoriiɗe ɗum en e deegowel Zhurong lappol Tianwen-1 juurinoongol he Mbaañ (Mars) gila 14/5/2021.
Ɗemɗe 20 paayaaɗe nder winndere ndee
Nder winndere ndee, ujune ɗemngal ine kulanaa majjude menndeŋ. Julyultondiral aduna oo, kam e teerunkaagu e dawruɗi ɗemɗe, ine jeyaa e ko yaawni ndee huundeere, jogornde yooɓaade keewal pine e gannde gaadanteeje...
Bah Bookara Muusaa Nguurndam darnde
Ñalnde 12 colte 2025, jeytaama e ñalɗi baasal wonande kala Muritaninaajo kooɗaaɗo ngootaagu, e nuuɗal nder renndo. Ko ñalnde heen Bah Bookara Muusaa Kaaliidu yalti aduna, oo mo nganndu-ɗaa alaa ɗo rewdaaka...
Yaawuur ine haɗa nguɗu tektekol mawngol
Ko woni yaawuur
Yaawuur ko kosam penndaɗam, woni Fedannde. Fenndata ɗam ko bajje (bakteriiji) kocce. Ɗi mbaylata ko suukara gonoowo he kosam hee, ganndiraaɗo “lactose”, ɗi mbaɗta ɗum ndijjam...
Kawral sakiraaɓe ko ngoƴa men
Haala Bookara Hamidun: « Mi weltike no feewi he jokkondiral e Fooyre Ɓamtaare. Ko Bookara Aamadu Faranaa. Wuro baaba am ko Faranaa. Faranaa ko leydi Hawusa Tatawal. Gah noon wiyata mi ko maasinanke....
Hol ko Nasa yiylortoo ndiyam to Lewru ?
Ñalnde 27/2/2025 lappol Nasa inniraangol IM-2 diwii faade wuddu worgo lewru, ngam hoolkisaade goodaangal toon ndiyam njookiɗam nder galaas, e ƴettude natal ngaluuji goodɗi toon. Wuddo worgo lewru ine anndiraa mooftude ngaluuji...
Eɓɓaande moolanaande leeltinoore tallagol Ngaawe
E wiyde NASA, mahaaɗe aadee ine mbaawi waylude cetta kunal tallagol Ngawe (Leydi). Ko noon kadi, baylagol ngonka weeyo battinirta e heen, nde tawnoo ɗum jotondiri ko e baylagol peccitagol moɓe henndu...
Ko njuumri tan woni nguura ka waylotaako muk !
Njuumri ine jogii geɗal ngal heerorii kañum tan : ndi waylotaako hay so ndi jooɗiima duuɓi ujunere, endi ñaamoo. Annduɓe ganniwal njiytii potuuji njuumri ndi waylaaki hay huunde, ñaamotoondi, nder genaale ɓooyɗe...
Bajji (bakteriiji) beñciti
Capanɗe tati e jeetati (38) ganndo, ine heen ɗiɗo meeɗnooɓe heɓde njeenaari Nobel, njeertinii ko faati e kataa baawɗo soomaade he “bajji beñciti” (bactéries miroirs), ɗi cuwaa woodde tawo, kono baawoyooji tageede...
Ɓe mbiyi : “Uujo ngo rewaani laawol”
E ooɗoo mudda kala, leydi Muritani ina ummanii riiwtudetumarankooɓe arooɓe ɗoo e leydi hee, teeŋti noon e ummortooɓe leyɗeele keedtuɗe worgo saharaa : Mali, Senegaal, Gine, Gammbi ekn. E ko aadoranoo, hakkunde Muritani...
Sukaaɓe ine pijirtunoo : Yeewtere peɗeeli
En kolliriino, ina jeyaa e ko fuutankooɓe eeltirta ƴoyre e karallaagal sukaaɓe, ko wiyetee fijirde gaarawol : gaarawol na fiilee, na fiiltee hakkunde peɗeeli, na feewnee heen sifaaji ceertuɗi, yeru :
Kaalden Goonga : « yiɗde leydi mum jeyaa ko e liimanaagal »
Alhajji Abdul Ngayde liggotonooɗo to Rajo Muritani (yo Alla ɓuuɓan mo) ene wiyatnoo « yiɗde leydi mum jeyaa ko e Liimanaagal ». Waɗde yiɗde leydi mum, ko ko semmbinta diine. Leydi noon, wonaa...