«Jom en hakkeeji ɓe njaɓii wonde kala golle umminanooɗe walla jogorɗe ummaneede, paytuɗe e warngooji ɗi, niilii, ngoppaama» . Ɗum woni ko kuulal 3 nanondiral ciifondirangal hakkunde jogorɓe naftoraade lomtingol warngooji ngol e laamu Muritani.
E lewru mars 2009, nanondiral jowitiingal e ñawndugol warhoore siifanooma to galle laamorɗo leydi, ɗo e Nuwaasoot, hakkunde goomu kalfinanoongu ngaal gollal e huunde e ɓe bonannde nde yettinoo, ɓe fedde wiyeteende COVIRE yahani toon. Ardii goomu ngu ko kolonel Aadama Umar Jah. Ardii COVIRE ko Abuu Demmba Sih. E ooɗoo sahaa ko 244 mbinnditaa, fotɓe lomtinaneede (indemnisés). Lomtingol ngol fuɗɗiima. Kono, kala lomtinanaaɗo ina harmi e mum hankadi hullitaade to ñaawoore.
Kuulal ɗiɗmal nanondiral hakkunde COVIRE e laamu Muritani ko nii lelorii : «ooɗoo kaalis lomtiima haa timmi bonannde waɗanoonde nde. Joom hakke en ɓe kuniima ngontaa ɗaɓɓu hankadi hay huunde, ngontaa wullito hay nokku, so e teelal walla e dental, so kam en e koye mum en walla so rewrude e woɗɓe, wonaa e nder leydi ndi, wonaa e nder winndere nde».
Yanti heen, ko noon kadi ko kollitirta wonde «ɓe kaali ko e inɗe maɓɓe e nder nafoore maɓɓe, ɓe njamiraani hay gooto, yo won yimɓe walla pelle ngenndiyankooje walla adunankooje haalde e inɗe maɓɓe».
Kuulal 3 : «Wonande jom en hakkeeji ɓe, kala gollal umminanoongal haa e ooɗoo sahaa to bannge ñaawoore, niilii, woppaama» .
Kala keɓɗo kaalis lomtingol ngol, alaa e sago siifa tawo ngalɗoo nanondiral. Yoga e waranaaɓe ɓee njiyataa binndi. Tee won pelle daraniiɗe jojjanɗe aadee ko ɓuri jooni duuɓi 16 ɗawa e nanondiral ngal, sibu waɗɓe ngal ɓe, cuuɗ ngal. Ɓe cuuɗi ngal (kamɓe ardiiɓe COVRE) hay ardiiɓe pelle biyeteeɗe AVOMM e OCVIDH ɓe ardiiɓe mum en ngumminoo haa Farayse, ngari Muritani, tawi alaa ko addi ɗum en, so wonaa ɗuum. Ko kamɓe ceedtii ɗum e bayyinaango ɓe njaltini ñalnde 23 abriil 2009, ɗo ɓe mbiyata : «AVOMM e OCVIDH ina cunii no feewi e loowdi nanondiral hakkunde COVIRE e laamu Muritani. Kono tan ko jooni min paami hol ko saabii yonaaɓe pelle amen yahnooɓe Nuwaasoot, suuɗeede nanondiral ngal. Ɓe njiyndiriino cili keewɗi e ardiiɓe COVIRE ngam humpitaade loowdi nanondiral ngal, kono ɓeen cali haa yoori haalande ɓe ko kuri famɗude e loowdi nanondiral ngal».
Ɓe ɓeydi heen : «E miijo amen, nafooje waranaaɓe ɓe ko booynaaɗe, yaakaare joganoonde ko ina ɓura duuɓi 20 hare e lepte, ndeen yaakaare jamfaama. E min cunii e ko COVIRE jeytoraa e oo fuunti» . Pelle daraniiɗe jojjanɗe aadee keddiiɗe ɗe kaalaaka, nde tawnoo, gila law, paamii kam en fof wonde ko yahetee ko, alaa ko woni fayndaare mum so wonaa fuunti, so wonaa yiɗde laɓɓinde warkoyeeɓe. Ko ɗum tagi, ɓe ceyfitii ɗum gila ndeen.
Ina wiyee wonde won heen e waranaaɓe ɓe ndokkaa ko miliyoŋaaji ɗiɗi wonande ofisiyee, 1800 000 UM wonande cukko ofisiyee e 1 600 000 UM wonande soldaat ɓolo.
Caggal ɗuum, ñalnde 15 mee 2009, ko huunde e pelle jeyaaɗe e COVIRE e koye mum en, kolliti mettere mum en e luulndagol mum en ngal nanondiral ngal joomum en «njiyaani ɗum» . Aɓe mbiyi mbiyi heen : «nanondiral ciifangal ñalnde 24 mars ngal to ardorde leydi ndi, hakkunde COVIRE e Goomu hilifaaɓe ngam «ñawndugol tummungol» gagga warngooji, meeɗaa holleede ɓe ɗum toɗɗii ɓe. Ko maa ciifgol ngol heedi, nde ɓe ndokkata ɓe ndaamordi kaalis nde, huunde e hesniiɓe ɓe mbiyi alaa e sago njiya kaayit o. Ko ndeen ɓe ceedii heen kuulal ngal meeɗaa haaldeede», ɗuum woni kuulal 2 ngal kaal-ɗen dow ngal. Ko pelle jeegom jeyaaɗe e COVIRE ciifi kaayit o.
Ɗum jiidaa e haala ko Maitre Faatimata Mbay haali ka, njantondirka e ko denndaangal pelle e yimɓe daraniiɓe jojjanɗe aadee kaali ko.
Bookara Aamadu Bah
