Konngi kaŋŋe keɓaaɗi e Abdullaay Al Hajji Umar Deh, yo yurmeende Alla won e mum, wona e maayɓe juulɓe kala, konngi ɗi o ronti e jinnaaɓe makko. Al Hajji Umar Deh oo ne yo yurmeende Alla won e mum. O wiyi : «neɗɗo yo jogo meccal, o wiyi so neɗɗo alaa meccal, meccat diine muuɗum, walla ndimaagu mum». O meccirta ndimaagu makko, o wontata ko ɗaminiiɗo. So neɗɗo wonii ɗaminiiɗo, oon wonata ko koyɗo e yeeso gite, o yeeya ndimaagu makko ngam dañde no o wuurdi.
O meccirta diine makko, ko o waɗtat fende e renndinde yimɓe ngam haa wela mo o ɗaminii oo, o itta njoorto makko e Alla, o yejjita ko Alla rokkata, haɗa, haa o yeeyora diine makko e booree. Ɗum noon mo alaa meccal, maa yeeyii ndimaagu makko o ñaamii, maa o yeeyii diine makko o ñaamii.
O wiyi kadi : «so neɗɗo wiyii nimsii tati, o dañii tati, o gollaani tati, o sontu, o nimsaani».
Go’o : o nimsii o hawraani e nelaaɗo Alla, mo jam e kisal ngoni oo, haa o gollana nelaaɗo ko wondiiɓe nelaaɗo ngollantunoo ɗum, o hawraani e nelaaɗo, kono o yiyii taanum nelaaɗo, alaa fof fotde rewdi hakkunde maɓɓe, o semtu, o nimsaani. Ko o hawraani e nelaaɗo koo, so o nimsuno, so o yiyii ummiiɗo e nelaaɗo, fotde tiiɗnde rewdat hakkunde maɓɓe.
– Ɗiɗi : So neɗɗo wiyii : « nimsii wuurdaani e baaba mum haa gollana ɗum ko jinnaaɗo gollanta jinnaaɗo mum koo. Baaba makko wuuraani kono omo jogii hay so mawniiko mo o jiidi baaba, alaa fof fotde rewdi hakkunde maɓɓe, o semtu, hay so baaba makko ina wuurnoo alaa ko o gollanta ɗum, sabu mawniraaɗo wayi ko no jinnaaɗo nii.
– Tati : so neɗɗo wiyii nimsii janngaani tee dañii ɓiɗɗo o jannginaani, o semtu o nimsaani ; sibu ko o janngaani koo, so o dañii ɓiɗɗo o jannginaani, waɗde o nimsaani. Ɗum won iso neɗɗo wiyii nimsii tati, dañii tati, gollaani tati, o semtu o nimsaani.
O wiyi kadi : «so neɗɗo nodditiima ina yiɗi tati, tee o gollaani tati, o semtu o yiɗaa ɗiin tati ». – – Go’o : so neɗɗo nodditiima ina yiɗi Alla tee o gollataa fof ko Alla yiɗi, o woppataa ko Alla haɗi, o semtu o yiɗaa Alla. So omo yiɗnoo Alla, ko Alla yiɗi koo, o waɗat ! Ko añi koo, o woppat !
– Ɗiɗi : so neɗɗo nodditiima ina yiɗi aljanna, ko goonga e makko omo yiɗi Aljanna, tee o ittataa seeɗa e ko o jogii koo, o sakkoo, o semtu o yiɗaa Aljanna. So omo yiɗnoo Aljanna, o teddinat sadak !
– Tati : so neɗɗo nodditiima omo yiɗi Nelaaɗo Alla mo jam e kisal woni e mum oo, tee ko goonga e makko, omo yiɗi nelaaɗo, alaa fof ɗo o yiɗi takkaade e miskiino, o semtu, o yiɗaa nelaaɗo. So o yiɗno nelaaɗo, o yiɗat miskineeɓe.
O wiyi kadi : «so tati koɗiima tati, kirndugol majji yaawataa!»
– Go’o : so ñabbu hoɗiima nayeewu, cellal yaawtaa !
– Ɗiɗi : so baasal hoɗiima ngaameela, dañal yaawtaa ;
– Tati : So majjere hoɗiima mawnikinaare, ganndal yaawataa.
O wiyi kadi, kanko Al Hajji Umar Deh, e rewrude e hunuko Abdullaay Al Hajji Umar Deh, yo Alla yurmo ɓe : «hoto tati maa nganndu tati maa. So tati maa nganndii tati maa, a maayat a suuraaki».
– Go’o : ko keew-ɗaa haaju, keew-ɗaa haaju fof, hoto waktu maa juuleteeɗo anndu.
– Ɗiɗi : ko mawnikinii-ɗaa, mawnikini-ɗaa koo fof, hoto jinnaaɓe maa nganndu.
– Tati : Ko caɗɗaa mbuuɗu, caɗɗaa mbuuɗu koo fof, hoto ɓesngu maa anndu. So ɗii tati nganndii tati maa, a maayat a suuraaki, so ɗii tati nganndaani tati maa, a maayat ko a cuuriiɗo.
O wiyi kadi : «so neɗɗo woondii tati, yanataa»
– Go’o : so o woondii ko o ɓuraaɗo, o yanataa, sabu, kala ko o waawi jogaade e aduna hee, ko o ɓuraaɗo.
– Ɗiɗi : so o woondii ko o maayoowo, o yanataa, sibu, kala ko o darii e laral leydi hee, ma o lelo e nder mayri ko ɓuri ɗum.
– Tati : so o woondii ko o gañaaɗo, o yanataa, sabu idii wonde gaño makko fof ko ɓernde makko.
E kuɗol Abuu Aamadu Joop
