Ɗo yahnoo artaa fof, luulndo e laamu (COD e UPR) pellitiino haaldude e maayirɗe lewru settaambar, haa yimɓe fof ɗaminii, maa nanondiral waɗ, woote ɓamdaaɗe njuɓɓinee, leydi ndii yaaɓana yaltude kiris politik woni gila e hitaande 2008 oo. Kono, oon ɗamaawu juutaani, sibu, e oon sahaa gooto mo ceŋɗe ɗiɗi ɗee njeewtidta, CENI (hono Goomu kalfinaangu ɗowde woote) ina jokki golle dartaaki, tee ina heddii e ñalngu lajnoo, so 23 noowammbar 2013.
Ɗum addannoo COD ɗaɓɓirde laamu nguu nde yowata golle ɗee haa anndee ɗo nanondiraa. Laamu jaabtii ina waawi dirtinde woote jonte ɗiɗi. COD wiyi wonaa ɗum woni ko ɗaɓɓi, kañum ɗaɓɓi ko juɓɓingol woote nanondiraaɗe, yantude e sarɗiiji ɗi hollitnoo (ƴeew Fooyre T°115). Ɗoon kisa kaaldigal haaɗi.
To bannge COD, ndeen ɗum kewii, Tawaasul wiyi kañum ko jahoowo woote. UFP ne, wiyi maa yiilirde mum siynoore jooɗtoo ngam fellitde heen huunde. Ndeen joɗnde yiilirde siynoore teeŋtinii pellitgol oon parti taƴaade woote ɗee. To bannge goɗɗo, huunde e partiiji AP (MPR mo Haamiidu Baaba Kan e ADIL mo Waagef) kam en mbiyi mbaawaa tawtoreede woote bannginteeje. Kono, ina teskaa kadi, hay won ɗiin partiiji CAP, ko wayi no APP ceeraani e wullitaade deftagol CENI yiɗde laamu nguu, kam e binnditgol tumarankooɓe e nder doggi woote ɗii, haa arti noon to fuɗnaange leydi too.
E ooɗoo sahaa, binnditgol e doggi woote ɗii dartinaama. Laamu nguu hollitii wonde ko ina tolnoo e 1 250 000 mbinnditiima heen ngam waawde wootoyde. E wiyde luulndo taƴiingo woote ɗee, « e nder 1 900 000 karte dentitee peewnaaɗe ɗee, ko heen 1 200 000 tan mbinnditii e RAVEL (doggol woote), ko heddii koo, heen 350 000 kartal dentitee joom mum en ngaranaani ɗum en. 350 000 keddiiɗe ɗee, ngaranaama kono joom mum en mbinnditaaki. »
Ina jeyaa noon e dalillaaji ɗi COD ardini ngam taƴaade woote ɗee, « baasgol winnditde muritaninaaɓe heewɓe, binnditgol niɓɓol ngol laaɓtaani ». Ɓe kollitii kadi, ñalnde 15 oktoobar 2013 ndee, « e nder 3 900 000 muritaninaajo, ko heen 2 700 000 mbinnditaa » ngam heɓde kaayitaaji kesi ɗii. E wiyde maɓɓe, woote ɗawooje yimɓe fotɓe nii heewde hakke mum en ɓiyleydiiwo, mbaawaa dagaade.
Ko waawnoo heen wonde fof, eɗen nganndi kadi haa e nder parti UPR oo (parti laamu oo) caɗeele ina keewi e lelnugol doggi kanndidaaji ɗii. Yoga e yimɓe maɓɓe nii peetiima joɗɗinii doggi goɗɗi walla tawtoyii partiiji goɗɗi. Ɗeen caɗeele, yantude e daɓɓiɗgol daawal keedngal en e 23 noowammbar ngal, kam e keewgol golle potɗe waɗeede ɗoo e ndeen ɗee, ina ngaddani heewɓe sikkitaade baɗgol woote ɗee e lajal dottangal ngal. Sibu ko maa karte woote ɗee peewnee, ɗereeji gootirɗi ɗii kadi muulee, tee ina wiyee CENI heɓaani tawo kaalis ko yuɓɓiniri golle ɗee.
Ɗum noon, woote ɗee keewii haala, kono haa hannde ina gasa tawa ko yowre tawo woni ɗoon. Heewɓe ina mbiya « ɗum fof ko gubbe, kono woƴi Abdel Asiis tan ko woote hooreleydaagu 2014 ».
E wiyde kalifu kumpital jogori difaade fere woote ɗee kala ko laamu leydi ndii (ɗuum woni enen fof), fotde miliyaaruuji 4 mbuuɗu. Ko ɗum tagi won heen wiyde « miliyaaruuji 4 ina mbaawnoo hoybinde caɗeele jaahiyaaɓe e toɓooli Nuwaasoot, hoɗtina ɗum. Ɗuum ɓuratnoo heewde nafoore e woote ɗe ɓamdaaka, ɗe juɓɓingol mum en yuɓɓaani, ɗe ɓiɗɓe leydi heewɓe ɗawaa sabu ronkude winnditaade ». Jooni kadi eɗen mbaawi ɓeydude heen « woote jogorɗe waɗireede ɗereeji woote ñenngaaɗi hono no e woote gardagol leydi 2009 ɗee nii » !
Kono, haa yeeso ko laawol.
Muuttaar
