Holi Sumeylu Buubey Mayga, jaagorgal garwaniiwal kesal leydi Mali ?

0
1293
SUMEYLU BUUBEY MAYGA, JAAGORGAL GARNIWAL KESAL TO NDENNDAANDI MALI
SUMEYLU BUUBEY MAYGA, JAAGORGAL GARNIWAL KESAL TO NDENNDAANDI MALI

Sumeylu Bubey Mayga ɓuri anndireede ko SBN. Omo sooworee kadi “Katamaawu”. O jibinaa ko e hitaande 1954 to wuro Gaawo, woyla leydi Maali. Gaawo ko wuro meeɗnoongo laataade joɗorde laamaandi Sonngoy. To asko, SBM ko taanum Soni Aali Beer Mayga. Ciftinen noon, yetteteeɓe « Mayga » ko kam en ngonatnoo laamɓe Sonngoy gila e lefol « Soni’en » haa yettii lefol « Askiya’en », Maygaɓe e Tuureeɓe. Kamɓe ngonnoo jeyɓe diƴƴe les njimaandi jom-leydi’en, woni « Jiyaa’en » ɓe Soni Aali Beer teetti laamu e juuɗe mum en.

Ko ɗoon ɗo Gaawo ɗoo o naati jaŋde leslesre. Caggal ɗuum o waɗoyi “koleysa” to Bamako. Nde o heɓi “bakkaa” makko o jokkoyi jaŋde jaayndiyankaagal to CESTi (Centre d’Études des Sciences et Techniques de l’Information) to Duɗal Toowngal Sheek Anta Joob mo Ndakaaru.

E dille sanɗaaji 1968 tawi omo jannga e duɗe hakkundeeje Bamako. Ko ndeen o naati e dawrugol, o jeytaa e dille almuɓɓe “nannanɓe”, tuugninooɓe e “Miijanteendi” Mawoo Sedong. O nannga o soka hade makko nawteede Mali, kanko e sanɗaaji keewɗi Malinaaɓe e Afiriki-Hirnaange.Caggal nde o heɓi seedantaagal to fannu jaayɗe, o fayi Farayse to Duɗal Toowngal Paris-Sud o heɓi ɗoon seedantaagal DESS e seedantaagal to fannu Njuɓɓudi e Jokkondire hakkunde leyɗeele to Duɗal Njuɓɓudi ngal Paris. Nde o arti Bamako o tabitini gollal jaayndiyankaagal to Jaaynde laamu wiyaande « Essor » kam e Jaaynde « Sunjata ».

O woni tergal heerto PMT (« Parti Malien du Travail »). Ɗum addani mo jeytoreede e terɗe ballitɗe njan’gu Muusaa Tarawore e hitaande 1991. O halfinaa kuuɓal Hooreejo (Comité de Transition pour le Salut du Peuple – CTSP – woni « goomu mudda ngam danndo ɓesngu », e lewru Seeɗto (Abiril) 1991 haa lewru Korse (Suwee) 1992.

Caggal ɗuum kanko e woɗɓe wayɓe no Alfaa Umar Konaare e Aali Nuhum Jallo e Sheek Umar Jaara, e Ibirahima Bubakar Keyitaa, ekn., ɓe cosi heerto ina wiyee « Alliance pour la Démocratie au Mali/Parti Africain pour la Solidarité et la Justice (Maalde ngam Demokarasi e Mali/Heerto Afiriki ngam Jokkere-Enɗam e Potal) -ADEMA/PASJ)-. O waɗaa cukko Alfaa Umar Konaare laatiiɗo Hooreejo Heerto ngo. E hitaande 1992, o waɗaa gardiiɗo jooɗorde (Directeur de Cabinet) Alfaa Umar Konaare, Hooreejo Ndenndaandi.

E nder Siilo (Saawiyee) 1993, o waɗaa Ɗowoowo e Kuuɓal geɗe cuuɗiiɗe Mali. Ko ndeen o waawi telɓinde teette laamu (« coups d’état » keewɗe. Nde Mannde Siidibe waɗaa Gardiiɗo Jaagorɗe, o waɗaa Jaagorgal kalifinaangal Doole Konu e Konuyankooɓe Ɓooyɓe. Maa ngaren e hitaande 2002, nde Sumeylu Buubey Mayga ƴami gardagol ADEMA/PASJ mbele omo wonana heerto ngo ƴamoowo hooreyaagal Ndenndaandi e ndeen hitaande 2002. Kono ADEMA/PASJ suɓii Sumeyla Siise. E hitaande 2006, ADEMA/PASJ feƴtii, ɓee heen payi to Sumeyla Siisee, ɓeya ngonani Aamadu Tumaani Tuure ɗaɓɓoowo lefol ɗiɗaɓol hooreyaagal leydi e hitaande 2007. SBM suɓii yahde bannge mum ngam ƴamde hooraagu ndenndaandi, o sosi fedde nde o inniri « Conɓergence 2007 » (Pottal 2007).

Nde « Conférence Nationale » ADEMA/PASJ (yeewtere ngenndiire) jooɗii e ñalɗi 24 e 25 Colte (Faabiriyee) 2007, SBM e yahdiiɓe mum heewɓe njaltinaa ADEMA, hono hoohoowɓe Iisaa Jaara, Ibirahima Kantaaw, Binta Yatasay, Umar Ag El Mehidi, Ibirahima Bubakar Keyitaa, ekn. E fiilngo hooraagu leydi ñalnde 29 Colte (Faabiriyee), o ari ko 6ɓo nder doggol ƴamatnooɓe hooraagu ndenndaani. Ɗafti ƴamatnooɓe fof ko Aamadu Tumaani Tuure.

Kono luulndiiɓe ADEMA/PASJ calii heɓtinde raay Aamadu Tumaani Tuure, ɓe cosi dental wiyaa « Front pour la Démocratie et la République », ɓeen ngoni Ibirahima Bubakara Keytaa (IBK), e Mammadu Bakari Sanngare (MBS) e Ceebele Daraame. Ñalnde 12 Duujal (Mee) 2007, ɓe ngullitoyii to Ñaaworde Doosɗe mbele fiilngo ngo ina waɗtee. Kono ɓe keɓaani heen fartaŋŋe.

Ñalnde 6 Seeɗto (abiril) 2011 Sumeylu Buubey Mayga waɗaa Jaagorgal Geɗe Tumarankooje e Jotondiral hakunde leyɗe e gardagol Siisee Mariyam Kaydama Siidibe. Ko ndeen o waawi renndin’de ko ina tolnoo e miliyaaruuji 1800, balle ɗe o heɓi e leyɗe.

Ñalnde 8 Silto (settaambar) 2013, nde Umar Tatam Lih waɗaa Jaagorgal Garniwal, Sumeylu waɗaa kadi Jaagorgal Ndeenka e Konuyankooɓe Ɓooyɓe. Kono e nder lewru Duujal (Mee) nñalnde 27 e 2004, o ɗekki laamu ngam mettinde no seegiiɓe Tuwareg’en pooliri konu Mali nih to Kidal, woyla Mali. Duuɓi ɗiɗi caggal ɗuum, e lewru Juko (Août) 2016, o artiraa o lomtii Muhamed Alhuseyni Tuure e ɗowgol e kuuɓal jooɗorde Ndenndaandi. Ɗum oo gorko wonnoo haa nde o waɗaa Jaagorgal Garniwal Jaagorɗe Ndenndaandi Mali, ñalnde 20 Bowte (Desambar) 2017. “Katamaawu” Mayga laatiima Jaagorgal Garniwal 5ɓal gila IBK woni Hooreejo Ndenndaandi Mali e lewru Juko 2013.

Aamadu Malal Gey e Alasan Aamadu Mayga

 

Woppu jaabawol

Winndu yowre maa
Winndu ɗoo innde maa

Ce site utilise Akismet pour réduire les indésirables. En savoir plus sur comment les données de vos commentaires sont utilisées.