Ngatam e mbaroodi, nde wonnoo kam en fof ko e iwdi ullundu njeyaa, ko no ullundu nii tan. Heewi ɓesnude ko gootel walla ɗiɗi, walla tati maa ɓura. Ngatam jeyaa ko e kulle conngooje jamma e ñalawma fof. E oon sahaa, woppataa coppi mum ko juuti. Kono ngatam hina seerti e mbaroodi to bannge hulande ɓiyum : sabu mbaroodi hina hulana ɓiyum e barooɗe, alaa ko haali kulle goɗɗe. Kono ngatam wonaa noon e teskuyaaji mawɓe fulɓe waañooɓe, aynaaɓe.
Heewaani ko ngatam yani e coppi ngatam goɗɗo wari. Ngatam ɓuri hulande ɓiyum fof ko ko wayi no powbi walla dawaaɗi, maa edi ekn… Ngatam hina wona e dow lekki haa jawdi walla ko yiɗi yande koo ɓadoo les, diwana ɗum. Hina toowta e kaaƴe, sooynoo ruɓa. So ngatam diwanii huude, heewi nanngude tan ko ɗo warata. Kadi, ko kullel jaafngel keeci. Teewu ngatam dowrowo ko jawdi cewndi. Ko wayi no lelli walla bille, e njabaaji e mboleraaji e gooleeje maa moli, bamɗi e badi girji e ciikoole mum ekn, maa ndammiri, walla ko heɓindii fof.
Kadi ko ngatam ɓuri mbaroodi suusde ndiyam. Kono wonaa e kulle ndiyam jeyaa, ko e kulle njoorndi. So wondii e ɓiyum haa ekkinii ɗum wuurde kam tan, waɗta yowitaade e hoyre mum, ngool noon ɗi ceerta. Seerto ngoo, ɗe ngontaa hawritde haa cay. So ngatam deyo o ummaniima ngam rewngo wonata ko e yahde hina weddoo colle mum e lekɗe e huɗo e geɗe baaɗe noon, ɗo ari fof, mbele maa gore ɗee njan e nduun henndu, ngannda oo deyo ummiima, ndewa henndu nduu, haa njana e deyo oo. Kadi ngatam goro hina waawi ƴettude henndu nduu to woɗɗi. Kono kala goro idiiɗo e deyo hee, so goɗɗo walla goɗɗi ngarii ko hare. Ko maa poolgu tan, so wonaa poolgu heɓataa debbo ngatam. Sabu ngatan wonaa e kulle denndooje rewngo. Hay so tawii hina waɗa kono ko huunde famɗunde ko waɗata.
Ine jokki
Kaaliidu Soh
