8 silto (settaamburu), ñalawma winndere jaŋde mawɓe (mumtugol humambinnaagu)

1
1129
8 silto ñalawma jaŋde mawɓe
8 silto ñalawma jaŋde mawɓe

Ko ñalnde 17 jolal (noowammburu) 1965, Njuɓɓudi Fedde Ngenndiije Dentuɗe kalfinaandi Jaŋde e Ganndiwal e Pinal, hono Unesco, dotti yo ñalawma 8 silto (settaamburu) won Ñalawma Winndere Momtugol Humambinnaaal (Jaŋde Mawɓe), hono ko farayseere wiyata alphabétisation (janngingol abajada), walla « literacy » he engeleere.

Faandaare ñalngu nguu ko teeŋtinde nafoore jannginde yimɓe binndol, jannginde denɗe ɗee e renndooji ɗii binndol, e rewrude heen ngam ɓeydude cellal mum en e weytaare mum en. Ko ñalngu kaɓgol e baasal e nuskugol rewɓe, sibu ine anndaa muuyninoowo ɓurɗo toowde jaŋde fof, sukaaɓe mum ɓuri heewde taccude yolnde duuɓi 5.

Gila 1967, kala 8 silto (settaamburu) winndere ndee ine siftina ardiiɓe politik e yimɓe fof, teeŋtugol nafoore jaŋde ngam tafde renndo humpitiingo, anndungo, nuunɗungo, deeƴngo e duumotoongo.

Janngineede binndol ko hakke aadee goroworo, udditoowo damal hakkeeji aadee keddiiɗi ɗii, udditoowo damal wellitaare e ɓiyleydaagu huɓtodinngu. Jaŋde binndol woni ngooroondi ganndal e kattanɗe e ɓure renndo, gaddanooji neɗɗo waawde daranaade deeƴre duumiinde tuugiinde he kormagol potal, daranaade Dowla nuunɗuɗo e potal, e keewal eddaaji e muñondiral, e jogaade ɓernde deeƴnde e moƴƴinde gondigal mum e heddiiɓe. Kono tan, e hitaande 2022 ndee, ko famɗi fof neɗɗo gooto jettiiɗo duuɓi 15 nder yimɓe njeeɗiɗo (woni 765 miliyoŋ neɗɗo), waawaa winndude e tarde. Miliyoŋaaji miliyoŋaaji suka ine haɓanoo waawde winndude e tarde e hiisaade, tawi noon 250 miliyoŋ suka jahroowo hakkunde duuɓi 6 e 18 naataani jaŋde.

Hikka tiitoonde Ñalngu nguu ko «Semmbinde nehdi e jaŋde nder ɗemɗe keewɗe : jannginde mawɓe ngam paamondiral e jam ».

Jaŋde mawɓe ina wayla  renndo, wallita paamondiral e mahondiral renndo e jam. Nder aduna hannde oo, ɗo ɗemɗe keewɗe keewi hoɗdude, wallitde yimɓe hattande koye mum en rewrude e jaŋde ɗemɗe keewɗe, tawa gooto fof ko he ɗemngal mum neeniwal, ko feere moƴƴere sibu ine waɗi ɓure keewɗe, sibu ko sodorde ganndal, ɓuri newaade jannginirde, ɓuri newaade he renndo e heewde ngartam to bannge dañal. Ndee feere maa wallit paamondiral e kormondiral, wallita gooto kala ñiɓaade he pinal mum keeringal  kam e pine denndaaɗe ɗee kala.

#JournéeDelAlphabétisation, #JaŋdeMawɓe

YOWRE 1

Woppu jaabawol

Winndu yowre maa
Winndu ɗoo innde maa

Ce site utilise Akismet pour réduire les indésirables. En savoir plus sur la façon dont les données de vos commentaires sont traitées.