Banaana ina heewi ɓure, haa teeŋti noon e wallude neɗɗo e heddodaade e jimme cukaagu. Ina moƴƴi e yeeso : Ina haɗa nayeewu. Banaana ina waɗi geɗe kaɗooje koomndi. Ko ɗum tagi so neɗɗo ina duumii e ñaamde ɗum, yaawataa naywude. Muulde ɗum e yeeso mum, ina haɗa ñorɓolli.
Ndolu : Ina moƴƴi e ɓalndu, sibu ina moƴƴi e ndolu, siɓu ina ɓorwina dolirgol, wallita tellagol e dolgol ñaamdu.
Ñawanɗe : Banaana ina wallita sellinde ñawanɗe, ɓuuɓna ɗe. Ko ɗum waɗi ina wasiyaa moomde ɗum e ñawanɗe nguru, walla hunuko, walla e piɗanɗe koowooje…
Ƴiiƴam : Banaana ina heewi ko wiyetee « fer », woni « njamndi», huunde nde ƴiiƴam hatojini no feewi. Ɗum noon banaana ina haɗa usto ƴiiƴam (anémie).
Heege : Banaana ina yaawi helde ñaamɗe. Yeru, hedde naange e hoore, ƴakkude ɗum ina rokka ɓalndu geɗe hatojini ɗee, tawi hebbinaani reedu. Ɗuum maa haɗ aybuɓe ɓee lookaade ñameele ɓurtinooje ɓalndu.
Teskorde : Banaana ina heewi potaasiyoom, huunde moƴƴunde e ngaanndi e hakkille ; ɗum noon duumaade e ñaamde ɗum ina wallita e ustugol jejji.
Weytaare : Banaana ina heewi mañesiyoom e witaamiin B, ko ɗum tagi ina moƴƴi e ɗaɗi tino, wallita neɗɗo e weytaade, haɗa ɗum mesaade.
Ƴoogirde : internet
