Ko ñalnde alkamiisa 30 saawiyee persidaa Muritani, hono Muhammed wul Abdel Asiis, toɗɗaa yo ardo Dental Afrik wonande lebbi 12 (hitaande) garooji ɗii. Nguuɗoo ngardiigu noon, ko cabbi gorle, sibu hitaande kala ko hooreejo leydi goɗɗo jooɗotoo e joɗnde ndee. Toɗɗogol Asiis ngol noon, waɗii haala, nde tawnoo ko kanko waɗnoo kuudetaa gadano caggal nde Dental Afrik ƴetti hawraannde yowitiinde e “demokaraasi e woote.”
Eɗen mbaawi wiyde wonde ɗum waɗaani caɗeele. Haɗi ɗum waɗde caɗeele, ko alaa mo o fooɗondirtunoo joɗnde ndee, sibu hikka yontanoo ko leyɗe Magreb (Afrik rewo) ; ndaa fotnooɓe fooɗondirde e makko ɓee fof, ina njogii ngoƴaaji goɗɗi. Abdel Asiis Buuteflika, hooreejo Alaseri, ko ardii fof wonaa celluɗo ; yanti heen woni ko e heblanaade woote gardagol leydi e lewru abriil faandu nduu. Oon hujja noon ina fotnoo haɗde Asiis birgude gardagol fedde ndee, kono ma a taw kanko o hulaani waasde toɗɗiteede. Wonande Tuunus, ɓooyaani ko guwarnama mum toɗɗaa, tee ɓuri woƴde Mersuki ko ngonka nderndera leydi mum, wonaa martabaaji caggal leydi. Ɗumɗoo kadi ina fotnoo haɗde Asiis birgude ngardiigu Fedde ndee, sibu leydi Muritani woni haa hannde ko e kiris politik e renndo, e faggudu ndu hono mum meeɗaa waɗde. Leydi Libi kañum woni ko e jiiɓru. Misra ko ko yowaa e Dental Afrik gila koninkooɓe (Maresaal Siisi en) liɓi toon Muhammed Morsi toɗɗanooɗo e woote dewɗe laawol. Maruk kañum haa hannde ko ko geddi Fedde ndee, gila nde Rippoobilik Saharaa naati nde.
Ko goonga noon, so tawiino ko nde jam ndee, Muritaninaaɓe ina potnoo weltaade heen no feewi, sibu ardineede duunde Afrik no diidorinoo, ko martaba mawɗo. Kono won wiyɓe « Asiis waawaa roondaade ngalɗoo donngal, sibu ronkanii hay leydi mum », woɗɓe mbiyi « oo kufne ɓurtii hoore makko ». Kono noon eɗen poti heɓtinde kam ko ɗum huunde ɓeydoore faayiida makko, tee ko o malaaɗo nde gooɓe jiile ɗee ngarti e makko e yonta mo o alaa mo o foti renndude horde. Won hulanɓe mo heen kadi, sibu mbiyi ɗum waɗii mo e tonndu mbaangu, sibu makko jooɗaade e joɗnde yiytiniinde no feewi, tawi noon omo wondi e “barmanɗe ɗe cuwaa tawo sellu” : ñaawoore hakkunde makko e Noyel Mameer, yowitiinde e njulaagu dorog, ko hikka foti waɗde, ñalnde 13 mee 2014 ; tee e nder leydi hee, omo yooɓtoraa booynagol ngalu leydi ndii e heedi-heedaaji mawɗi, e nder geɗe keewɗe : kanndaa Nuwaasoot, Somelec-Warsila (ɗo ɓiyiiko yooɓtaa heen), « kural giɗo », hafeere jeewte ganndiraaɗe ganagayte, ñaawoore sosiyetee peewnoowo ɗereeji woote to Angalteer sabu njeenaari njowitiindi e woote juɓɓinanooɗe e Muritani e Ganaa e Somaali hakkunde 2006 e 2010… ekn ekn.
Ko ɗee geɗe fof ngaddani heewɓe wiyde wonde waɗi Muhammed wul Abdel Asiis toɗɗeede tan, ko alaa goɗɗo dañaa. Ko waawnoo heen wonde fof, ɓe mbiyi « ɗum wonaa maale moƴƴe wonande Afrik ». Won koohoowo gooto jalkitiri ɗum nii « mbele ma a waaw haɗde Maresaal Siisi naattude fedde ndee so toɗɗaama hooreejo leydi mum ? ». Ko waawnoo heen wonde fof, wiyatnooɓe Dental Afrik ko senndikaa laamɓe hoorameeɓe Afrik, ndañii ko kaali.
Muttaar
