E nder fuɗɗorde fawaade e ko Alla wiyi : “eehey ma Daawuuda min mbaɗii ma lomto e dow leydi ndi”. Ngol lomtogol noon firti ko lomtaade annabaaɓe adinooɓe mo ɓee.
E nder fuɗɗorde fawaade e ko Alla wiyi : “eehey ma Daawuuda min mbaɗii ma lomto e dow leydi ndi”. Ngol lomtogol noon firti ko lomtaade annabaaɓe adinooɓe mo ɓee.
Waɗi noon ko Aadama wiyanooma, waɗaama lomto, Aadama noon lomtii ko winndere ina woodno ko adii nde o tagetee. Ndeen winndere momtaama haa laaɓi caggal ɗum Aadama tagaa. Daawuuda noon nde ari ndee, o tawi ko aduna oo woɗɗii, kadi won annabaaɓe ngadii ɗum, ko ɗum seerndi lomtooji ɗii.
Alla haali kaawisaaji ɗi ko to simoore “Saad”, tonngoode 26. Ganndo gooto, ganndiraaɗo Bun Man Mbahi, oon ko bittoowo, o wiyi : “hono Daawuuda, (MKM) oo, ko o ɓiy Aysaa ɓi’i Awkada, ummiiɓe e ngeñgu Ibraahiima Sehil Alla, (MKM), hono ganndo gooto kadi ina wiyee Ibnu kasiir o wiyi : nde Ɗaaluutata waraa ndee, ko ndeen Daawuuda lomtii ɗum.
Kanko Annabi Daawuuda won ko Alla waɗani mo, ɗum weeɓaani dañde e nguuurndam ɓiy Aadam, waɗi noon ko Alla renndinii e makko laamu e Annabaagal, ɗumɗoon wonaa huunde weeɓnde, ko ɗum ɓure mawɗe sanne.
Nde Annabaagal ngal e laamu nguu ngarata e makko ndee, tawi duuɓi makko ɓennii capanɗe nay hitaande. E dow ɗuum Alla toowɗo o wiyi : “min ndokkii ma ganndal e welde ko haalata”. Simooore Saad, kaawise :
Caggal ɗuum, nde Alla tabitini yamiroore laamogol makko e dow yimɓe, ko caggal ɗum o eggi fayde to nokku Baytal makdaas. E nder ɗeen kitaale noon, ɗe mbiyatee ko kitaale udditte, ngam ko ndeen o udditi nokkuuji garooji ɗooɗii : Saam, leydi Palestiin, e wuro Ammaan. Ngooɗoon wuro Ammaan ko kañum woni laamorgo leydi Jordani jooni, e Halabaan e Naasibayni e wuro Antaaba e Ordon. Denndaagal ɗeeɗo gure jangtaaɗe ko ndeen ngudditaa ; firti ko ndeen ɗe njuɓɓinaa njuɓɓudi moƴƴiri e nder laamu Daawuuda . Kono ɗe ngadii wonde noon ko e les njimaandi laamɓe ɗiɗo sanndollin ɓee.
Ngam winndiyanke biyeteeɗo Saad wiyi : “hono Alla toowɗo oo waɗanii Annabi Daawuuda ɓure mawɗe sanne, e teddungal mawngal, ngam o jippininii deftere wiyeteende Sabuura ndee e dow mum, ko noon kadi o heerinii ɗum welde sawtawol”, laatiima so o mo janngatno deftere makko ndee ko ina tolnoo e capanɗe jeeɗiɗi neema e neemaaji Alla toowɗo oo, so mo jannga noon kala paawngunooɗo, so nani ɗum ɗiftat, hakke e makko welde daande. ko noon kadi kala ñawɗo so nanii daande makko tan ina hasii Alla hokka ɗum jam. Ɗeeɗoo geɗe ko e ɓure janngugol Daawuuda jeyaa. Wiyaama kadi so o mo jannga ɗum e weeyo denndaangal yimɓe e jinneeji e ndiwri e kala muumunteewon ngarat ɓaɗtoo mo ngam heɗtaade ko o janngata koo. Won wiyɓe hay sinno ko henndu so finnii walla geec finnii, o mo jannga, ɗum deeƴat.
Caggal ɗuum, e nder kaaɗoo ngonka e nguurndam Daawuuda (MKM) oo, Ibiliis mo Alla huɗi oo naatni heen haasidaagal, ɗum wonti ngañamtumaagu to Ibiliis mo Alla huɗi oo, ngam e dow ɗumɗoon, Ibiliis ƴetti leggal hofi ɗum, o waɗi ɗum no baylol nih, o nanndidini ɗum e daande Daawuuda (MKM). Baylol ngol so honngii ina dillina ko heewi. Hakke e majjum welde, hakkillaaji mbaɗti feccaade ngam yerondirde ɗum e sawtawol Daawuuda, (MKM) oo. Nde ɗum yehi haa juuti, yimɓe ɓee mbaɗti huutoraade hono baylol Ibiliis ngol, hankadi ɗum waɗtaa gaaci.
Hono Ibnu Abbaas wiyi : won ko Alla heertidini Daawuuda to anndude jojjanɗe Aadee e hormaade ɗum e añde penaale. Hono Sadii wiyi : laatiima ina e nder Mihraab Daawuuda ɗoo ko ñaawata yimɓe, ko ɗum sirlu Alla mawɗo, ngam ina yowii to dow to Mihraab too, ceen gooto fenaande yettotaako ɗum. Ngam Daawuuda, so ñaawdooɓe ɗiɗo ngarii e makko, o wiyata ko yo ɓe mbaɗ woondoore, o ruttoo o wiya yo heen gooto fof weeynu juuɗe mum nodda Alla, so tawii o noddii Alla, so tawii ko goonga o woni, ceen oo telloo, so tawii noon o woni ko e fenaande, ceen o jaɓataa yortaade les, gonɗo e goonga oo so weeynii juuɗe mum dow noddii Alla, ceen oo yoryorta telloo, caggal ɗuum oon waɗa woondoore mum, so woondoore ndee gasii tan ceen o ƴeeŋta dow, firti ko kañum woni e goonga.
Mihraab noon firti ko ɗo Elimaan jamaa darato so ina juulna yimɓe. Kaawise goɗɗo oo : neɗɗo ooñiiɗo oo, so tawii o arii ɗo Mihraab ɗoo, omo addi sadak, ceen oo ina waawi jaɓde sadak oo, kono jaɓataa junngo makko ngoo, so tawii o wonndaani e laaɓal.
Hono winndiyanke biyateeɗo Saalabi wiyi : “gorko gooto meeɗii arde e gorko goɗɗo won kaŋŋe seeɗa mo o joginoo, o resndi oon kaŋŋe oo. Ndeen ɗum juutii seeɗa, o arti e gorko mo o resndunoo kaŋŋe oo, o naamnditii ɗum kaŋŋe makko, ndeke oon ina soomi janfa. Oon wuli wiyi o hokkaani ɗum hay kaŋŋe gooto. O wiyi haadi wonti a wulii mi hokkiino ma kaŋŋe, ɗum noon njehen to Mihraab Daawuuda too, ngoondaa ha mi yiya. Oon wiyi wallaahi, mi jaɓii, njahen toon mi woonda.
Caggal ɗuum, ɓe njahi to Mihraab too. Nde ɓe pelliti yahde toon, desndanooɗo kaŋŋe oo ƴetti kaŋŋe oo waɗi ɗum e wuddere sawru ndu tuggortonoo, walla mbiyen salamburu ndu o tuggortoo so omo yaha. Kono desndunooɗo kaŋŋe tinaani ɗuum. Nde ɓe ngari haa ɓe njettii to Mihraab ɗoo, desndanooɗo kaŋŋe oo o ƴetti sawru makko, o totti desndunooɗo mo kaŋŋe oo, o wiyi ɗum : “jaggan am ɗoo sawru am nduu, mi woondan maa. Oon ne jaggi sawru nduu, anndaa ko woni e sawru nduu.
Caggal ɗum o weeyni juuɗe makko dow. Ndeen o weeynii juuɗe ɗee tan, ceen oo yoryorti tellii les, o wiyi : aan Alla, ko aan ɓuri anndude mi tottitii jom kaŋŋe oo ko resnduno mi koo. Nde o gayni woondoore ndee tan, yimɓe kaawaa ngam o yanaani woondoore.
Haɗi mo yande woondoore ko sawru ndu o tottii jom kaŋŋe oo nduu, kaŋŋe oo woni ko e nder wuddere nduun sawru. Ndeen yahii haa weetii ɓe nduttii to Mihraab too ngam ƴeewde so ceen o ƴeeŋtii, nde ɓe njettii, ɓe tawi ceen fayii dow, kanko goonnooɗo oo, o wiyi : “tottit am sawru am hankadi, haadi mi woondii. Oon itti sawru tottiti mo, anndaa noon kaŋŋe mum woni ko nder wuddere sawru nduu.
Kañum ko ɗum janfa jahduɗo e goonga ngam nde o woondata ndee, kaŋŋe o woni ko e juuɗe joomum.
Haa tonngoode aroore njokken e “Jangol Daawuuda e nder caɗeele”.
