Kaawisaaji ganndal : Ɗee limoreeje cuttame !

1
2048
limoreeje cuttame
limoreeje cuttame

Kaawisaaji hiisaaji walla kaawisaaji limooje (Jeddittooɗe walla Paradoxes e Farayse) ɗi Muhammadu Faliilu Sih, bittoowo ko faati e hiisiwal toowngal, hollitta on e ndee winndannde. Ina jeyaa e ɗeen jeddittoonde, yeddittoonde anndiraande yeddittoonde Siimson. Min ɗaccida on kisa e Muhammadu Faliilu Sih :

Caggal nde liggodii-mi e kon muumon gila e duuɓi, mi heɓii anndude wonde ko limoreeje ngoni ɗemngal doolnungal e mum jangteteeɗi yoga e fiyakuuji tago koo fof, weeyo majje wonaa ɗeppo wertiingo ɗo geɗe ndegata; e ngo ŋarɗi so heewde tule, baamle e jolle, nehaaɗe e pome, pale e ŋore; ndeke njooɗndam majje soomodii ko e ñaaɗre, no njooɗndameeje dime keewi waade. Aduna majje ko e ceeɓɗi e dunaaji, so wonaa rewriwal tewingal kaaɗtudi waawaa heen sorde. Yoga e baayanɗe e sikkeeji mbattinta ko e haggude e ɗee pome, jookaade e ɗii beri haa nde ɓooy firti ɗumen. Hannde, miɗo yiɗi yeewtude huunde e ɗam ceeɓndam aduna limoreeje ɗam njoofii-mi dow ɗam. Ene gasa ɗum nafta e won e ngonkaaji. Mbele ɗum, mbaɗen ɗoo jarriborɗe:

Jarriborde adannde : inniren nde A; ƴetten booñuuji ɗiɗi, mbiyen ɗi A1 e A2.

A1 loowi ko morle 5 ɓaleeje e morle 6 daneeje.  A2 loowi ko morle 3 ɓaleeje e morle 4 daneeje. Njiɗ-ɗen ko suɓaade gooto e ɗii booñuuji, toɓɓo-ɗen morlere wootere tawa ko toɓɓe gonnduɗe e hasre (woni ɗum ko en naatnat juŋngo tawa en ƴeewaani, njaltinen morlere).

Jooni so en njiɗii morlere toɓɓoto-ɗen ndee wona ɓaleere, hol heen booñ potaten suɓaade haa ɓuren heɓde oon fartaŋŋe ? Maa mbiyan tan “hol heen booñ ɓurata aaɓande yaltinnde ɓaleere?”  Anndude ɗum ne weeɓi, en kiisoto jeri. Kiisoɗen hol jerol morle ɓaleeje nder kala e ɗii booñuuji: Nder booñ A1, ene jogaa 5/11 (joyi dow sappo e go’o; morle ɗee e kuuɓal ko 11, heen 5 ko ɓaleeje), oon saanga heɓee ko ina tolnoo e 45,5% (capanɗe nayi e joy piccuɗe 5 nder teemedere), ko ɗum woni geɗal (jerol) morle ɓaleeje. Hono noon ne, nder booñ A2, jerol morle ɓaleeje ko 3/7, ko ina tolnoo e 42,9%. Waɗde ko aldaa e jas-jastinere, ƴettaten ko booñ A1, ngati ko toon jerol ɓaleeje ɓuri mawnude, wiyee ko kanko ɓuri aaɓannde yaltinnde ɓaleere so toɓɓe mbaɗaama.

Jarriborde ɗimmere, innen ndeeɗoo jarriborde B. Ƴetten booñuuji ɗiɗi B1 e B2.

Booñ B1 waɗi ko morle 6 ɓaleeje e morle 3 daneeje. Booñ B2 waɗi ko morle 9 ɓaleeje e morle 5 daneeje. Haa jooni naamnal men ko gootal, ko ngal jarriborde adannde ngal tan. Woni, hol booñ ɓurɗo aaɓannde yaltinnde ɓaleere so waɗaama toɓɓe kasriwe. Waɗde kiiso-ɗen jeri morle ɓaleeje nder kala heen booñ: Nder B1 ko 6/9, tolnoyoo e 66,67%. Nder B2 ko 9/14, tolnoyoo e 64,29%. Ndeke ƴettaten ko booñ B1 oo, sabu jerol ɓaleeje ko toon ɓuri mawnude.

Jooni en njiyii e ɗee jarriborɗe ɗiɗi ko ɓooñuuji A1 e B1mbaawtii A2 e B2 so aaɓannde yaltinnde ɓaleere saatu nde toɓɓe mbaɗaa. Jooni njaaɓanen ko jarriborde wattintoonde ndee : ndentinen loowɗe A1 e B1 nder booñ mo innerten C1, ndentinen loowɗe A2 e B2 nder booñ mo innaten C2.  Naamnal: Hol heen, hakkunde C1 e C2 ɓurɗo aaɓannde yaltinnde ɓaleere so toɓɓe mbaɗaama ? Hakkillaaji ɓurata waawde nanngude ko booñ C1, sabu o loowii ko booñuuji ɓurɗi aaɓannde ko yiɗaa heɓeede koo, ɗoon ɗo C2, mo o waɗdaa oo, loowi ko ɓuraaɗi ɗi. Kono ƴeewtindo-ɗen jeri morle ɓaleeje nder kala e majji.

Caggal nde renndiniraa no fotiri nih :  Nder C1 woni heen ko 11/20, fota e 55% ɓaleeje. Nder C2 woni heen ko 12/21, tolnoyoo e 57,14% ɓaleeje. Tawee ndekete ko booñ C2 oo ɓuri aaɓannde yaltinnde ɓaleere, so waɗdaama e C1. Waɗde hakkillaaji men koko njuumnoo nde cikki goɗɗum !

Ɗum ne anndina en wonde daliilu ko kiisaaɗo, kisindaaɗo, ɓetiraaɗo no haanirta nih. Kono wonaa cikkaaɗo, jooɗtoraaɗo, mo tan hakkille jaggi. Hono ɗee geɗe ina keewi e fiyakuuji nguurndam. Woni ɗoo ko yeru naattoowo e yeddittoonde Siimson lollunde no feewi.

Kelmeendi :
Jerol =                                                  portion
Toɓɓe =                                              tirage
Hasre =                                                hasard, alea
Toɓɓe kasriwe =                              tirages aleatoires
Aaɓannde=                                       favoriser en terme de chance
Jarriborde =                                       experience
Yeddittoonde =                               paradoxe

Muhammadu Faalil Sih

YOWRE 1

Répondre à Cherif Soh Haaytu jaabaade

Winndu yowre maa
Winndu ɗoo innde maa

Ce site utilise Akismet pour réduire les indésirables. En savoir plus sur comment les données de vos commentaires sont utilisées.