Koronaawiris he Kayhayɗi : en ngalaa kaŋŋe e kaalis, kono eɗen njogii hatanteeɓe

0
806

Koronawiris anndinii en won gure hay so ngalaa kaŋŋe e peteroŋ,  ina jogii hatanteeɓe. Kahayɗi ko wuro heedngo bannge fuɗnaange worgo Muritani, jiimngo e maayo senegaal bannge mum rewo. Ko kanngo woni laamorgo diiwaan Gorgol. Ko ngo mawngo, ɓesngo,  mooftungo fodde 60 ujunere ɓiy Aadama. Doole wuro ngoo to bannge faggudu fawii ko e geɗe nay : ndema, awo, ngaynaaka e njulaagu. Kono sabu koronaa-wiris,  wuro ngoo dañii caɗeele mawɗe to bannge nguura sabu taƴondiral maggo e gure keewɗe dawatnooɗe he jeere hee,  haa teeŋti e addatnooɓe ligimaaji e geɗe goɗɗe guuraaɗe. Yantude heen ko taƴgol yah-ngartaa e uddugol gollorɗe keewɗe. Ɗuum jibini faaɗeende mawnde e nder diiwaan hee,  haa teeŋti e wuro Kahayɗi ngoo.

Sabaabu nde faamde kaan ngonka, jibinannde wuro ngoo, ko woni e wuro hee haa e wonɓe ladde, pelliti renndinde doole mumen, e wallitde wuro ngoo. Adii e ndeen fotde ko Abdallaay Sammba Yero lollirɗo Ablaay Njaay. Kanko tan gooto o nuldii tonuuji nay maaro… Rewi e makko ko jagge wuro ngoo, gooto kala waɗii fotde mum. Caggal ɓeen, ko “Kaedi Devolopement”. Ndeen fedde ko denndaangal ɓesngu Kayhayɗi ko aldaa e faltaade ɗemngal, hiinnde, maa leegal. Wonɓe wuro e wonɓe ladde, gooto kala dariima darnde mum. Ɓe ndenndinii ko ina tolnoo e miliyoŋaaji jeetati pawɗi, e dow yiɗnoode waɗde bitikaaji jeeyooji coggu newiingu. Caggal nde ɓe ndonki hawrude e jooɗaniiɓe laamu nguu e nder wuro hee, ɓe pelliti ko soodde maaro, nebam e suukara ɓe pecci e leeɗe 13 ɗee, tawi ko e inɗe jumaaji e jamaaji, mbele jamaa kala rokka miskineeɓe mum haanduɓe heen, seeɗa alaa ko barke woodi”. Paamen tan wuro Kahayɗi ko mawngo, ɓesngo, dañde ko ina huuɓtidina wonaa ko weeɓi. Kono kam peeje e karallaagal mbaddaama heen.

Caggal ɗuum leegal Siñcaan Sammba Cillo, sagataaɓe mum ndenndinii fotde teemedde jeeɗiɗi ujunere. Ɓe coodi nguura ɓe mbaɗi daawe ɗiɗi, tawi kala heen daawal ko miskineeɓe ɓurɓe famɗude doole ɓee tottetee.

Laamu nguu ne addiino liɗɗi ko adii lewru koorka nduu, kala ɓe Allah yeɗnoo keɓiino heen. Caggal laamu nguu ko Kan Haamiidu Baaba, oon ne junngo mum ariino e wuro hee.

BeelinaaɓeƁesngu Beelinaaɓe jaɓaani heedde caggal e ndee hare, ɓesngu wuro ngoo ummaniima law hirjino feewtungo e mboros korona, ɓe ndenndini kaɓirɗe jowitiiɗe e ɗuum ngam waawde siynude gollal e nder galleeji wuro ngoo no diidorino. Ɓesngu Beelinaaɓe haaɗaani ɗoon tan, sabu faamde ɓe caɗeele nguura dookɗe ɗee. Ɓe ndenndi, ɓe kawri e  renndinde kopporeeje, ngam soodde nguura e wallite ɓesngu nguu. E dow ɗuum, gila e wonɓe wuro haa heɓan ma wonɓe e laddeeje ɗii, ndenndinii fotde 8 000 000 UM (miliyoŋaaji jeetati). Ina waɗi noon wallitɓe gila e maaro, nebam haa e suukara ekn… kaalis oo soodaa maaro, nebam e  suukara. Beelinaaɓe ina waɗi fotde 240 fooyre, fooyre fof waawii heɓde : saak  maaro, saak suukara, bidoŋ 20.

Ɗum tinndinta en tan, ko heewi e ɓesnguuji gure ɗee paamii caɗeele sahaa gonaaɗo oo. Ma a taw ko pamɗugol semmbe to bannge dañal kono ɓe etiima sukkude jolɗe mawɗe. Sabu sahaa oo ko sahaa muusɗo e alɗuɓe, alaa ko haali miskiino guurnooɗo e doole mum. Waɗde gure ɗee ne ina cebbina sagataaɓe ɓee e ɗeen golle jibinooje njurum e jokkere enɗam. On njaaraama.

Daawuuda Sammba Ndonngo, Kayhayɗi

Woppu jaabawol

Winndu yowre maa
Winndu ɗoo innde maa

Ce site utilise Akismet pour réduire les indésirables. En savoir plus sur comment les données de vos commentaires sont utilisées.