Fooyre Ɓamtaare (FƁ) : Banndiraaɓe tedduɓe, njooɗdi-ɗen ko e musiɗɗo men, hono Saydu Soh naalaŋke jimoowo, eɗen njiɗi naamnaade mo hol kaŋko e hol nguurndam diɗɗal ngal o woni ngal.
Saydu Soh : Mi salmitiima banndiraaɓe, mi salminii on. Mbiyetee-mi ko Saydu Soh, ko mi ɓiyi pullo boɗaaɗo, ko e Fuuta fof njeyaa-mi, ko mi ɓinngel Afrik.
Fooyre : Hol nde naat-ɗaa e naalankaagal?
Saydu Soh:Mi janngii ɓuraana seeɗa, kadi mi naatiino ekkol kaaɗ-mi ko cm2. Dartini jaŋde am ko misik, e teyaataare, nde njimat-mi misik ndeen mi anndaano nii ko woni misik ; taw-mi ko baaba am ina heɗoo misik, gila ndeen ɗum naati e am, nde njah-mi haa mbaɗtu-mi hakkille, naalanke mo ngadii-mi yiɗde misik mum ko Yuusuf Nduur, ko adii ko miɗo faama ko o yimata ko, ndeen mi anndaa nii ko misik firtata, ko ɗum rewi mi haa mbaɗtu-mi so mi ɗaaniima mi hoyɗa miɗo yima, haa mi nanta daande am. So mi yahii maayo, ngonat-mi tan ko e wullude, so mi naatii taarorde miɗo lootoo, ngonat-mi ko e yimde haa baaba am wiyi njogor-mi ko haangeede. Ɗum rewi mi, rewi mi, haa mbaɗtu-mi waɗde teyaataar. Nde mbaɗ-mi teyaatre nde, ko Rooso wonnoo, e fedde wootere ina wonnoo Tunngel, ko ɓe jolfuɓe, ummii-mi toon, ngar-mi Nuwaasoot, naat-mi e fedde wootere ina wiyee Pindii pinal.
Fooyre : Hol golle goɗɗe ɗe mbaɗ-ɗaa
Saydu Soh : mi waɗii elektrisitee oto, e batimaa, kono wonaa ɗum fof wonnoo ko njiɗ-mi : ko misik tan uddunoo hoyre am, kono mi meeɗaa suusde wiyde miɗo ƴefta mikroo miɗo yima, nde tawnoo hay gooto waɗaani ɗum e galle amen, miin fof e yiɗde teyaataar, so min ngaynii refto, min paytata ko e refto misik, min ndeftoo.
Fooyre : hol no naatir-ɗaa e misik ?
Saydu Soh : E ñalawma gooto tan, e min ndeftoo misik, eɓe pija e tufnde wootere tan, ɓernde am feɗɗi, ƴeftu-mi mikroo, ngon-mi e yimde ; nde ngaynu-mi yimde, fedde ndee wiyi kam : Saydu, aan aɗa waawi yimde etee aɗa anndi fedde nde ina jogii caɗeele jimoowo, ar waɗtu yimde ! Mbiy-mi, mi suusaa. Tan ummii-mi, njah-mi. E oon jamma mi ronku ɗaanaade haa woni. Gollal ngal arti e am, haawi-mi hol fof no ƴettir-mi mikroo miɗo yima. Hankadi noon, yimɓe fedde ndee ndewi e am yo mi tiiɗno, mi ara mi wona jimoowo fedde nde, ko wayi no Pappis Jara sukki mi tan, haɗi mi foofde : « ar waɗtu yimde, ɗum ko hay dara ». Hanti, ɗum nanngi mi no feewi, waawtii mi, njoñ-mi reftooji tiyaataaruuji ɗi mbaɗatnoo-mi ɗi, kuccu mi e misik.
Fooyre : Hol nde mbaɗtu-ɗaa yimde e dingiral ?
Saydu Soh : no Alla waɗata, Ismaaiila Loh bismaa ɗo, bismiiɓe mo ɗoo ɓe mbiyi alaa e sago fedde amen nde tawtoree, mi yima heen. Njaɓ-mi, kono e dow geɗel : tawa mi filmetaake, sabu mi yiɗaa galle am yiya ɗum, nde tawnoo Baaba am e Neene am nganndaa miɗo yima. Ɓe njaɓani mi, min tawtoraa.
Fooyre : Mbaar jinnaaɓe ma calaaki wonnde ma naalanke ?
Saydu Soh : min ndañiino porogaraam Rooso, mbiy-mi haanti noon gasii, alaa e sago jinnaaɓe am tina. Njah-mi Rooso kaalan-mi ɗum Baaba am. O wiyi kam « miɗo anndunoo, sabu kala ɗo njooɗi-ɗaa ngonataa ko e ŋuuñde ko gasataa, jooni noon, tawde a ardaama heen haa ɗo, miin to bannge am, mi ɗaccitii ; kono haalan neene ma ». Kuccu-mi to neene am, kaalan-mi ɗum, furii kam, yenni mi haa tampi, miɗo deƴƴi tan, haa o gasni, mbiy-moo-mi yo o tiiɗno tan o ɗacca haa hannde ɓenna. O jaɓani mi, ngartu-mi Nuwaasoot. Ñalnde hiirde amen min mbismii mo, o ari tawtoreede hiirde amen. Nde hiirde nde gasi ndee, o jaari-mi no feewi, o wiyi o sikkatnoo ko caakaneeje, o walliti mi heen no feewi e oon sahaa, keɓ-mi konngol jinnaaɓe mbellitii mi, Baaba am noddi mi, ngar-mi, o wiyi kam « yah ! Waɗ ko njiɗ-ɗaa e naalankaagal, kala biyɗo ma daande fof, wiy ɗum yo ar to am, kono miɗo wasiyo maa geɗe ɗiɗi : reento dorog e debbo. » Hiirde nde waɗatnoo ko sinemaa Rooso. Alla waɗi nde min ngayni hiirde nde min ngarti.
Fooyre : Hol nde diɗɗal non ngal sosaa ?
Saydu Soh : fedde nde sosaa ko e hitaande 1995, kono ndeen mi wonaano heen jimoowo, won adiiɓe mi heen, kono ko miin ngonndata, mi suusaano wiyde miɗo ƴefta mikroo mi ɗo yima, nde ɓooynoo ɓeen njalti fedde nde, njahi, mbaɗtu-mi ƴeftude mikroo miɗo yima. Nde wonnoo ɗum jeytaama e ƴiiƴam am, mbaɗtu-mi yimde tawa mi dañaani caɗeele, miɗo waawi wiyde ko Pappis Kone e Pappis Jara coftini mi, naatni mi e misik. Miin, cikkatnoo-mi ko njimri, a ooloto tan, alaa baar walla goɗɗum, ko yo a wel daande tan, ngonaa joorɗo ƴiyal keeci, ko caggal ɗum paam-mi neɗɗo ina wela daande tawa waawaa yimde, neɗɗo ina haaɗa daande tawa ina waawi yimde, njimri wayi ko no eskaliyee nii, won ɗo pot-ɗaa ƴeeŋtude, won ɗo pot-ɗaa tellaade, won ɗo pot-ɗaa ñaantude. Waɗii duuɓi, hay gooto anndaa min, ko min nuɗɗiniiɓe tan e min liggoo : Papis Kone woni mawɗo diɗɗal ngal, Pappis Jara wonno kalawiste o, Pappaa Joob jogii bawɗi ɗii, Seeku Bah jogii ɓittee-wela o, e Siidi Sih, ko minen njogii diɗɗal ngal.
Fooyre : Aɗa anndi diɗɗal fof ina jogoo ko heerorii ononne holko keerori ɗon
Saydu Soh:Nde min mbaɗi diɗɗal ngal min ngalaano tufnde (istil)min nganndaano ko min mbaɗata kala morso o min ƴefti so min njahii haa ɓooyi min ndartoo min tawa mi ƴefti ko tufnde janannde min njooɗtii min mbiyi alaa e sago minnjogoo tufnde nde min keerorii,wona kartal dantitee amem’istil’mo nganndu ɗaa kala keɗiiɗoɗum wiyata ɗum dey ko daande kaari en min nganndiree tufnde,gila e daande haa e gaaci ko ɗum addani min innude fedde nde min mbiyinde wolfajiri,min naati noon e fuuta o e min mbiɗtajimɗi men e min keɗoo kolli min e min keɗoo bawɗi men e min keɗoo ñaañooji e goɗɗum ko yahdata heen min mbiɗti haa min tampi min njowondiri e ƴeftude njaru min mbaɗi ɗum tufnde diɗɗal amen miin ñaagiimi Alla ko wonnde’roi’de njaru tee miɗo sikki tan so fulɓe ɓee njaɓii maa ɗum won,min njoñii min ngoni e liggaade.
Fooyre:a ɗa yahatnoo yeeɓoyde kiirɗeeli goɗɗi?
Saydu Soh:mi heewaani yahde pijirlooji hay sinno mi yahiine keewmi ko jooɗaade mi ɗo yeeɓami heewaani feññikinaade heewɓe nganndaa kam sabu hade maa naatde e misik alaa e sago ngollo ɗaa mbiɗtaa diŋire ɗee haa kiɓino ɗaa gollal ma sibu aɗa waawi anndeede e ñalawma gooto tawa golle maa ndegaaki yimɓe ɓee nduttoongañmaa e ñalawma gooto ɓe ndeŋku ma e leydi tawa ko aan waɗiri junngo maa.
Fooyre:saydu aɗa sikki yimɓe ɓee ina nganndu maa.
Saydu Soh:yimɓe heewɓe ina mbiya mi aan Saydu holko tagi a anndaaka mi wiyaɓe miin mi heppaani e anndeede njahrat mi ko seesa njiɗ miko so yimɓe ina ngannda mi yo ɓe nganndam e dowgoonga Alla ina walli mi,mi ɗo waawi fenntude jimol wonaa wasu ,so tawii noon naalanke waawa fentude jimol yo o oppu o annda o jeyaa, naalanke foti ko fentude witta waasa wonnde naalanke jowitiiɗo walla naalanke rewɓe kala naalanke ndewndewaldi heewi ko denkaade law, waɗde naalankaagal ngam yoo lollu moƴƴaani naalanke yoo wuurnu naalankaagal mum wuura heenkono hoto ado wuure e naalankaagal ɗum firti koɓoornaade wutte mum yaha ñallamoyaa kaari ngam ñaagoyaade ɗum,ɗum ko wuurde e naalankaagal a wuurnat naalankaagal nguuraa heen,misik nattii wonnde caakaan jaɓ gollaade tan maa Allawaɗ heen arsuku ma nguuraa heen nguurnaa heen jiinaaɓe ma e sehilaaɓe ma.
Fooyre:on meeɗii yaltinnde lefol?
Saydu Soh : nde min njooɗtii minen WOLFAJIRI min mbiyi tawde min ngolliima ko foti nii alaa e sago min piila lefol,nde tawnoo min keewnoo tanko waɗde kiirɗeeli e nokkuuji ɗo tuubakooɓe keewi arde ko wayno baaruuji min keewi fiyande ɗum en ko ko njiɗi,ɓe mbiya yo min piyanɓe morso Bopmarle walla Baaba Maal ɗum ɗoon ina walla min ko refto wonanta min ƴeew so tawii komorso Bopmarle alaa e sago ñemtinaa no o waɗirta gila e daande nde haa e gaaci ɗii mi yefta lefol Bopmarle mi waala heɗaade ɗum,ɗum ko golle mawɗe,ñemtinde ko liggey so mi ñemtinii Baaba Maal aley sago mi jannga daande nde e gaaci ɗi mi ƴeftataa daande Baaba Maal miwontataa Baaba maal kono ma mi janngu no o yuɓɓiniri gaaci makko ɗii ni kadi ma ɗum wonan am refto mawngo,naalanke fof mo mbiy ɗaa yo mi ñemtinane mi ɗo waawi ko fartaŋŋe mawɗo sabu mami naftoro.
Fooyre : A ɗa anndi fiilde lefol weeɓaani sabu ɗum naamndii ko kaalis,onon ko fedde walliti onwalla ko e doole mon oole?
Saydu Soh : kala ɗo min piji,ko min ndañi heen fof nin peccat so min ndañii 15 min ñaama buuɗi5 ɗi min moofta buuɗi 10 ɗi,min miijotoo ko fiilde lefol,min mbaɗii hitaande e nder istijo toma tawa ko e doole amen meh e buuɗi ɗi min ndenndintunoo,nde min ngari e tom min mbiyi mo e min njiɗi waɗde albom mo jime 9 o haalni min ko min poti yoɓde min njoɓi ɗum ko nanngude daaɗe ɗee tan ko heddii ko,ko farayse min mbaɗiɗum ko Pappis kone yahi farayse feewnoyi ɗum kosuudu nduu tan waɗaa Dakaar lefol ngol yalti koto Farayse yimɓe ɓee mbeltii heen no feewi,konomin ndañii caɗeele addude gaay lefol ngol sabu ko maa njoɓaa njoldi majji e ndiwoowa,ɗum naamndii ko kaalis keewɗo,etee minen ko min njoginoo fof min mbaɗii heen,Alla waɗi min njahi yiyoyde Hamja mawɗo Meeriiji Nuwaasoot, min ngullitii mo wonnde ko min sukaaɓe muritaninaaɓe e min njaltini lefol nana faraysee min njiɗi no ngol ardi gaay o itti kaalis o rokki min,min njahi yiyoyde mawni amen gooto ina wiyee Maamuudu Sammba Soh oon liggotoo ko DHL,oon wiyi maa wallu min no lefol ngol ardi tawa ko e coodgol leefngu e yimɓe woɗɓe moƴƴuɓembaɗii heen juuɗe mumen,ko nii woni lefol ngol ari e leydi men Muritani lefol ngol wiyetee ko SEHIL,nde lefol ngol ari ɗoo min mbaɗii hiirde to galle pinal Farayse,hiirde nde ko mawnde Alla ɓuri mawnude ɓesngu Muritani fof arii ñalnde heen yimɓe heewɓe coodii lefol ngol, kono yimɓe ɓee mbiyi ko alaa e sago min mbaɗta hiirde wonnde tawa ko e boowal jaajngal tawa yimɓe ɓee ina mbaawa hejjude gila ndeen tuubakooɓe ɓe ina ñaagoo min yo min mbaɗtu ɗum e boowal galle pinal farayse nii woni min mbaɗti hiirde nde ñalnde 15 Mee e nder galle pinal farayse,e oon jamma ko nootii e yim?e minmbaawaa wiyde ko nii foti.
Fooyre:hol jokkondiral mon e diɗɗe goɗɗe Muritaninaje?
Saydu Soh:a ɗa anndi jokkondiral naalankooɓe weeɓani,sabu moni heen fof yiɗaa goɗɗo oon tina ko oya waɗata koo,ko goonga moni fof ko e wiɗto mum woni,kono ɓinngu yummaagu ina foti wonnde hakkunde maɓɓe,e min nganndotiri e min njeewtida e min njaɓɓondira so min njiyndirii kono min ngostondirtaa miijooji ko fayti e naalankaagu,ɗum noon moƴƴaani,naalankooɓe ɓee fof poti ko jooɗdaade ɓe pera laabi moƴƴi nawrooji naalankaagal yeeso,sabu ko ɗum woni golle maɓɓe ko heen ɓe njiɗi wuurde e wuurnude ɓesnguuji maɓɓe waɗde ɓe poti ko moƴƴinde ɗum ɓe mbaasa suuɗondirde naafɗe,so wonaa ɗum ko ɓeunata ko ɗiggataa,kadi naalanke hoto jogo ‘public’gooto firti ko yoo leƴƴi ɗii fof nooto e kiirɗeeli maɓɓe ɗum noon noddi ko yoo naalanke o fentu yuɓɓina jimɗi ɗiin leƴƴi,ɓe nanngondira gooto heen fof añana banndi mum hono ko añani hoyre mum ko,ko ndeen naalankaagal ƴellittoo e leydi men Muritani. Pelle keewɗe cosaama ko fayti e naalankaagal kono pirtiima nde tawnoo ɗe ndaɗɗaani goonga.
Umar Bah Mboyan
