- Ñalnde 26 mars 2007, konu Alaseri ummini wolde mawnde feewde e fedde nde e nder diiwaan biyeteeɗo Bejaya ngam muumtude terɗe GSPC. Ɓe kuutorii diwooje e saaruuji. Hade ɗum tawi ɓe tampinii leydi ndi. Tuggi Abriil haa desammbar ndeen hitaande, fedde nde gunndiima laabi keewɗi joɗnde guwarnama Alaseri e lappol persidaa Butefliika, Diiso Doosɗe, joɗnde HCR to Alaseri : ko ina ɓura teemedere neɗɗo maayii heen, heewɓe kadi gañii heen. l Ñalnde 11 abriil 2007, fedde nde innitiima gunndooji wartaare ɗiɗi (attentats suicides) : 30 maayɗo e 220 gaañiiɗo.
Alkamiisa 26 abriil 2007, Samiir Sayuud (Samiir Musaab), cukko GSPC waraa e pelɓondiral e konu Alaseri. E lewru sulyee konu Alaseri yani e yimɓe AQMI, bommbiri ɓe abiyoŋaaji e saaruuji to nokku ina wiyee Yakureen, wuro heedngo bannge fuɗnaange Alsee (fotde 100 kiloo), e nder diiwaan Kabili.
Ñalnde 6 settaambar 2007 yimɓe 22 maayii, 100 ngaañii e gunngo-wartaare joopinoonde hooreejo leydi Alaseri. Ñalnde 8 capanɗe tato maayii e gunndo-wartaare to tuddunde Kabili.
Ñalnde 11 settaambar 2007, gunndo to Lakdariyaa wari ko ina wona maayɓe 10.
Ñalnde 5 oktoobar 2007 laamu Alaseri habri jebbilagol Hasan Kattaab, gooto e hoohooɓe GSPC.
Ñalnde 7 oktoobar konu Alaseri yooɓii fittaandu biyeteeɗo Harek Suheer (Soofiyaan el Fasila) gooto e satiiɓe «amiiru» Durukdal. Durukdal ko e mawɓe GSPC ɓurɓe darjude, jeykiniiɗo gunndooji ɗiɗi oto tuufaaɗo baɗɗi ñalnde 11 desammbar 2007 to Alsee, jooɓiiɗi 67 fittaandu.
Ko e ndeen hitaande kadi ɓe kunii gunndaade danndu Pari-Ndakaaru, haa haayti waɗde. Ko e oon sahaa njuɓɓudi cuuɗiindi mballittunoondi ownooɓe wonɓe to Alaseri fusaa to Farayse, tawi ko ɓuri heen heewde ko yahnooɓe «felloyde jihaadi» to Afganistaan.
Ñalnde 14 desammbar 2007, gunndooji-ɗiɗi wartaare joopiiɗi Diiso Doosɗe e Ñaawirde rowrowre kam e kuɓeeje ɗiɗi Fedde Ngenndiije mbaɗii to Alsee : 37 maayɗo.
Ñalnde 24 desammbar 2007 tuubakooɓe Farayse nayo wanngotooɓe mbaraama saraaji Eeleega : sukaaɓe Muritaninaaɓe tato tuumanooɓe e ɗeen golle ñaawaama warngo e lewru mee 2010.
Ñalnde 15 settaambar 2008 yimɓe AQMI ndahi taƴre konu Muritani to rewo leydi ndi, saraaji nokku biyeteeɗo Turiin. 11 soldaat kam e ɗowatnooɗo ɗum en njiytaa ina kirsaa. Abdel Maalek Durukdel (Abuu Musaab) gooto e ardiiɓe AQMI wiyi wonde waɗi ɓe warde soldateeɓe Muritani ɓe ko ngam yoftanaade «dummbugol e leeptugol» yimɓe maɓɓe fellooɓe jihaadi.
E darorɗe saawiyee 2008 AQMI e goomuuji ownooji goɗɗi to Irak e Somaali e Afganistaan ngijiima laamu Farayse e cili keewɗi. Heen gooto, biyeteeɗo Muraabit al Muwahed (woni ‘kaɓantooɗo ngootaagu’) noddii Islaamiyeeɓe ɓe nde ndarantoo waɗde atantaaji e nokkuuji maantinɗi e Pari, ko nanndi e Tour Eiffel … ngam liɓde hooreejo leydi Farayse hono Sarkosi.
Ñalnde 22 feebariyee 2008, wanngotooɓe Otirisnaaɓe ɗiɗo ndahaa, nawaa Alaseri e nder nokku kaaƴe.
Ñalnde 15 mars ɓe teskaa ko rewo Mali, 150 kiloo rewo Kiidal.
Hitaande 2009 ndee noon, ina maantini, sibu :
E lewru saawiyee AQMI dahii wanngotooɓe Biritaannaaɓe nayo to Mali, kono woppiti heen ɗiɗi. E maayirɗe abriil ɓe cappii warde heen gooto so tawii Abuu Qatada cokaaɗo to Angalteer woppitaaka.
Ñalnde 22 saawiyee wanngotooɓe Oropnaaɓe nayo (4) ndahaa (Suwisnaaɓe ɗiɗo, debbo e gorko mum, Almaañnaajo gooto e Biritaannaajo gooto) hakkunde Mali e Niiseer.
Ñalnde 22 abriil, Al Kayda woppiti dipolomaat en ɗiɗo dahanooɓe e lewru desammbar 2008. Kono, hakkunde 2007 e 2009 fedde nde waranaama ko ina wona 250 tergal. Ko ɗum addani Abdel Maalek Durukdal toɗɗaade ardiiɓe hesɓe.
Ñalnde 4 feebariyee, «amiiru» ƴiiƴiiwo gardinooɗo Katiba el Fet, hono Umaar Bentitarawi Antaar, ganndiraaɗo kadi Yahiyaa Abuu Kitma, fellaa e nder wuro Bumerdes.
Ñalnde 15 feebariyee 2009 kadi mbiyeteeɗo Muraad Busiid gonnooɗo cafroowo e nder GSPC kam ne waraa e wuro he.
Ñalnde 31 mee Goomu Al Kaydaa ngonngu to Mali habri warii Edwin Dyer, Biritaannaajo mo ɓe ndahnoo.
Ñalnde 10 suwee, ofisee Malinaajo gooto, hono kolonel Lamana wul Buuh, caabinooɗo nanngal islaamiyeeɓe heewɓe wardaa kure e nder wuro Tummbuktu.
Ñalnde 16 suwee konu Mali yani e tuddunde e Al Kayda, to nokku ina wiyee Garn Akasa sara Alaseri, firti ɗum. 26 ownoowo mbaraama e nguun njangu.
Ñalnde 23 suwee 2009, Kiristofeer, ameriknaajo gollotonooɗo e faabaade miskineeɓe waraa naange e woore kellew to Liksaar (Nuwaasoot). Al Kayda wiyi wonde waɗi ɗum warde mo ko sabu makko etaade naatnude juulɓe e nder diine kerecee en.
Ñalnde 30 suwee 2009, gooto e ardiiɓe Al Kayda to Magreb Lislaam, hono Mussab Abdul Weduud wiyi : «haŋki ko jihaadi wonnoo ; hannde ko niqaab. Feere fof ma min mbaɗ ha min njoftoo Farayse ngam hisnude ndimaagu ɓiɗɓe amen e wandiraaɓe amen rewɓe». Ɗum ɗoon ko sabu haala Sarkosi haalnoo paytuka e burkaa.
Jofnde 5 sulyee 2009 konu Mali yani e AQMI saraarji Tumbuktu. Ɓeen ndartii ɓe. Ñalnde 8 ut 2009, gunndo-wartaare waɗi e damal ammbaasad Farayse to Nuwaasoot. Yimɓe tato ngañii heen, poliseeji ɗiɗi Farayse e debbo Muritaninaajo gooto.
Ñalnde 15 oktoobar Abuu Kitma, gooto e hoohooɓe Lislaamiyeeɓe Alaseri waraa sara Dellys.
Kono ñalnde 9 noowammbar ko ofisiyee konu Alaseri waraa e kalitgol bommbo to fuɗnaange Bumerdes.
Ñalnde 26 noowammbar 2009 ko tuubaako Farayse dahaa e diiwaan Gaawo to Mali.
Ñalnde 8 desammbar 2009 wanngotooɓe Espaañnaaɓe tato ndahaa hakkunde Nuwaadibu e Nuwaasoot.
Ñalnde 11 saawiyee 2010 AQMI jeertini Faryse so tawii yimɓe mum 4 dummbaaɓe to Mali ngoppaaka ɗoon e 30 saawiyee, ko warooɓe tuubakaako Faraysenaajo mo ɓe ndahnoo ñalnde 16 noowammbar 2009. Rewi heen ko Mali woppiti ɓeen nayo. Muritani mettini heen no feewi. Kono dahanooɗo oo ne woppitaa, daɗi e warngo.
Ñalnde 22 feebariyee 2010, ‘amiiru’ Katibat al Arkaam, hono Khaaled Abuu Selmaan (ganndiraaɗo Amiir Guri) kam e huunde e yahdiiɓe mum mbaraa e pellondiral e konu Alaseri. Ina wiyee wonde Abuu Selmaan ko junngo ñaamo «amiiru» Al Kaydaa Magreb hannde o, hono Abdel Maalik Durukdel.
Ñalnde 16 abriil 2010 Itaalinaajo biyeteeɗo Sergio Cicala e jom suudu mum (Filomeen Kabore, iwdi Burkinaa) ɓe Al Kayda nanngunoo fotde lebbi nay, ngoppitaa.
Michel Germaneau (duuɓi 78) mo tumbudu AQMI ndu Alaserinaajo biyeteeɗo Abdel Hamiid Abuu Zayd ardii, dahanooɗo ñalnde 19 abriil to Niiseer, waraa.
Ñalnde 26 sulyee hooreejo leydi Farayse hono Sarkosi sappii wonde ko yoftotooɓe.
E maayirɗe ut, Españool en ɗiɗo dahanooɓe (Albert Vilalta e Roque Pasqual) ngoppitaa. Ina wiyee ko ma ɓe njoɓi kaalis keewɗo. Ɗumɗoon noon heewɓe ina calii ɗum hannde.
Jofnde 16 settaambar 2010 yimɓe njeeɗiɗo (7) ndahaama to Niiseer (Faraysenaaɓe 5, Togonaajo gooto e Madagaskaarnaajo gooto). Kamɓe fof ɓe ngollotonoo ko e sosiyatee Farayse biyeteeɗo Areva, toppitiiɗo aggitde haayre wiyeteende Uraniyoom to leydi Niiseer.
Bookara Aamadu Bah
Ƴoogirde : RFI, Le Monde, Wikipedia
