Yonaaɓe gure jeyaaɗe e komin Wul Birom Oolo oolooga e Daarel Barka e Ajuweer ndiinnii ñalnde alkamiisa 22 ut 2013 damal biro perfee Ɓoggee ngam salaade dokkal 31 000 ha ngal laamu rokki soyitee Sawuudnaajo gooto biyeteeɗo Al Rajihi. Ɓe mbeeɗi cukko waali oo bayyinaango ɗo ɓe mbiyata dokkal ngal joopii ko « ko nokkuuji mawɗi ndema e durngo, tee alaa ko jogori so wonaa ɓeydude baasal e heege e yimɓe wuurɓe e nokku hee».
E wiyde Muhammed Saalem wul Naaji « ngal ɗoo dokkal so laatiima, firti ko ndema e ngaynaaka maayii e nder komin wul Birom e Daarel Barka (Barakna) e Ajuweer (Tararsa). » O wiyi « ko ɗum addannoo min jokkondirde e kalifu geɗe nder leydi e hooreejo senaa e hooreejo asaambele, e Goomu ngenndiiwu jojjanɗe aadee e Fonadh ngam ɗaɓɓude niilnugol dokkal ngal, sibu maggal naworde gese ndema e nokkuuji ngaynaaka e cehe gure ɗee (Mgerinaat, Biir el Woes e Felluuja) kam e foorasuuji 3 e boyli 6 ». Ɓe mballitorii kuulal 8 Doosɗe ngaynaaka biyngal «Ngaluuji durngo ko denndaaɗi, ko hakke to bannge fiɓnde». Cukko haakem oo noon wiyi wonde «ndee eɓɓaande dokkal waɗanaama jeeyngal gila 5 suwee wonande lajal balɗe 60, mbele kala neɗɗo walla dental jogingal hujja e nokku hee ina ara hujjikinaade, kono ɓe ngaddaani dokimaaji kollitooji ko kamɓe njeyi nokku oo».
Ndee yiɗde laamu nguu ɓolde waali-wuro en nokkuuji mum noon wonaa hannde fuɗɗii. Eɗen ciftora laawgu Daarelnaaɓe e Ɓoggeenaaɓe nde rewo nokkuuji mum en wiyanoo ina rokkee Sawuudnaaɓe kadi. Sibu eɗen nganndi daande maayo ngoo fof wuuri ko e ngaynaaka e ndema. Leyɗe ɗee, wonde ɗum en waalo e jeeri fof ko gootum : waalo ngoo fof ina jogii joomum en, ko leydi ndema. Jeeri ndii ne, ko noon, sibu ko heen jawdi maɓɓe durata. Heddii ko laamu nguu faama, wonde hay so tawii ko ngu yiɗi waɗde koo ko nafoore yimɓe ɓee, alaa e sago ngu diisnondira e maɓɓe tawo, ngu faamnina ɓe ko yehetee, haa ɓe paama, kamɓe e koye maɓɓe ɓe njooɗodoo e yiɗɓe gollaade leyɗe ɗee, ɓe kaalda, ɓe paamondira, mbele ɓe mbaawa hisnude nafooje maɓɓe. Ko wonaa e kaaldigal fof alaa battane. Wiyde ina huutoroo doole laamu walla fuuntiiji, alaa heen fof ko wattinta. Laamu foti ko daranaade nafooje yimɓe mum, wonaa dartoraade yeeyde jeyi mum e ɗeɗɗude ɗum.
Tesko : Nokku oo woni ko dow keerol Tararsa e Barakna, hedde kilooji 4 rewo laawol hakkunde Rooso e Ɓoggee.
Bookara Aamadu Bah
