Go’o njogoram gorko ina jokkee

0
3008

E tonngoode Fooyre yawtunde ndee, ko jokkere sammeere junngo wonnoo, ngolɗoo kadi ko jokkere tergal ɓurngal saɗtude, doktoreeɓe mbaɗi, so jokkande suka gorko jahroowo e duuɓi 21, njogoram ! Ina gasa ndeeɗoo jokkere ɓura haawde yimɓe, nde tawnoo, wonande sammeere junngo ndee, jokkananooɗo oo ko kañum jeyi sammeere junngo ndee, ɗooyene, suka oo jokkanaa ko tergal ittangal e neɗɗo maayɗo. Sammeere junngo, waɗi ko ƴiye e teewu e ɗaɗi, kono njogoram gorko ko tergal baɗngal teewu ko goonga, kono ngal alaa ƴiye, tee ko petotoongal.

Kabaaru oo saaktaa ko ñalnde aljumaa 13 marse 2015. Ko doktoreeɓe to Afrik worgo ngollii ɗum to duɗal jaaɓi haaɗtirde opitaal Tygerberg to nokku ina wiyee Cap. Lebbi tati fat caggal jokkere ndee, suka oo sellii ɗeɗew, ɗum firti tergal ngal heɓtii ndenndaangal kattanɗe mum, so wonde tergal coofirgal e jeñirgal.

Suka oo ko kaddinanooɗo, tergal ngal ñawi, ngal taƴaa ngam daɗndude mo. Waɗii duuɓi tati ko ɗum waɗnoo. Ko wayi noon waɗii toon to leydi hee (to Afrik worgo) fotde laabi 55 e nder duuɓi 250 jawtuɗi ɗii, e wiyde wiɗto wooto waɗanoongo toon.

Ciftinen tan wonde, to leydi Siin, gorko jahroowo e duuɓi 44 jokkananooma njogoram e hitaande 2006, tee jokkere ndee feewiino, kono hakkille jokkanaaɗo oo ronki deeƴde, ngal ittaa. Ina teskaa ko wayi no jokkere sammeere junngo walla jokkere yeeso, walla njogoram gorko, gaa gaa wonde ɗum jokke caɗtuɗe gollaade, ina hasii joomum en njogoo caɗeele huutoraade ɗeen juuɗe, walla ndaartaade e daarorgal, walla no sinuwaa oo nii, weeltinde njogoram « njananam », sibu artata e joomum en ko ayaawo  « tergal neɗɗo maayɗo », sibu terɗe jokketeeɗe ɗee keewi itteede ko e yimɓe maayɓe.

Bookara Aamadu Bah