Ammbasaad Farayse nder Muritani rokki Hinndu Mintu Ayniina, maande manoore toownde (galaŋ) ñalnde 19 kawle (oktoobar) 2017 heedde 19w00 to galle Ammbasaad Farayse e Nuwaasot. Ndee hinnde fattamlamre ko finnde teeŋtunde wonde ammbasaad oo ena teskii darnde makko hiisnde, kanko Hinndu ngam guurnugol e ƴellitgol pinal e ñeeñal rewrude e binndol e ɗemngal Farayse e waasde mo wonde neɗɗo bannginte, gollortooɗo waaruuji gila ko o jannginoowo-jaayndiyanke.
Hade ammbasadeer oo takkande mo maande ndee, adii tawo ko waɗde ciimtol nguurndam makko, mosol ɗo o rewnoo, ko o goongɗinnoo e ko o salotonoo gila o ari e aduna haa ɗo o yahrata ɗoo e yeeso jamaanu tolniingu e 82 neɗɗo, rewɓe e worɓe hakkunde winndooɓe, wiɗtooɓe joom gannde toowɗe en, e jaayndiyankooɓe bismaaɓe. Caggal ɗum ammbasadeer oo wiyi : « Leydi Farayse rokkii ma hannde ndeeɗoo maande manoore toownde ngam waɗde ma harbiyanke e fannu pinal e ñeeñe (médaille de Chevalier de l’Ordre de la Culture et des Arts) »
Kelle e mayleeji natooɓe e naɓoyankooɓe njahdi, seedtinde weltaare wonde ena mbelaa hinnde nde Hinndu heɓi ndee.
Hol gonɗo Hinndu Mintu Ayniina ?
Hinndu Mintu Ayniina jeyaa ko Moonngel to diiwaan Gorgol Muritani e hinnde safalɓe lemtuunanaaɓe. O jibinaa ko ñalnde 10 mbooy (mee) 1965 e nder Kayhayɗi. Baaba makko wiyetee ko Mohammed Ayniina Wul Ahmed Haadii, ko jannginoowo arab wonnoo, caggal ɗuum wonti joolto-hujja (syndicaliste). Yumma makko nootortoo ko e innde Mahjuuba Mintu Ahled Saalem. Hinndu mawni ko hakkunde Kayhayɗi, Magtaa Lahjar, Ligisayba Gorgol e Jowol Sahre sabu wonnoode baabiraaɗo oo jannginoowo. Ko e hakkunde ɗeeɗoo gure, Hinndu Mintu Ayniina waɗata jaŋde mum lesre hakkunde 1970 e 1977. Jaŋde makko hakkundeere ko e Rooso e duɗal ngal ɓe mbiyata Sawiyee Kopalani (Xavier Copalani), tuggude 1978 haa 1983, nde o heɓi bakkaa makko. O waɗi heblo ngam wontude jannginoowo rogere addannde e jaŋde hakkundeere. O jannginii Ganndal tawaandi (Sciences Naturelles). Caggal ɗum o waɗti heblo fannuuji daartol e ganndal leydi to duɗal jaaɓi-haaɗtirde Nuwaasot. Hinndu jannginii to kolees Tafrak Seyna, o jannginii kadi to duɗal sukaaɓe worɓe, ngal ɓe mbiyata e ɗemngal Farayse “Collège des Garçons” e nder Nuwaasot.
O naati e jaayndiyankaagal ko e hitaande 1989 e les mbeelu Habiibu Wul Mahfuud (yo Geno yurmo ɗum). O gollodiima ɗoon e Mohammed Faal Umeer, Mbaarek Wul Beyruuk e Alasan Accee. Ɓe ngadii sosde ko jaaynde wiyeteende Muritani Demain, caggal ndeen ko jaaynde wiyeteende Albayaan, ɓe cakkitorii ko Le Calame. Ɗeeɗoo jaayɗe ko ganndaaɗe sabu ko kannje ngadii ñiŋde e aybinde geɗe kaantare baɗanooɗe e ɓaleeɓe Muritani gila e taccingol haa e warngooji dewnooɗi heen. Ko ɗee jaayɗe peeñninnoo ko waɗanoo e bonannde to wuro Sorimalee, ɗo yimɓe nayo mbaraa, mbaɗdaa e ngaska ngoota, lootaaka, kasnaaka, njuulaaka. Ko ɗuum addannoo ɗe, kannje jaayɗe ɗee, felɓondirde e mettere laamu haa addani ɗe uddeede walla yoweede. E teskaade Jaaynde Le Calame haɗaama yaltude laabi 23 hakkunde kitaale 1993 e 2008. Nde yowaama kadi laabi 2. Heen gootol ko lewru e hitaande 1997, ɗimmol ngol ko lebbi 2 e hitaande 1999.
Caggal ɓennuɓe ɓe limtu-ɗen dow ɓee, Hinndu gollodiima e ɗeeɗoo jaale e nder jaayndeyaagal: Seneyba Mohammed, Caam Mammadu, Sek Aamadu, Abdullaay Siree Bah, Mariyem Mintu Derwish, Bah Mariyam lollirɗo Halayɓe, Mohammed Mahmuud Wul Ɗaaleb e Biri Jagana.
Hinndu wonii e jaayndiyankaagal haa e hitaande 2007, ɗo o noddaa e diiso jaagorɗo gadano Zein Wul Zeïdane. Nde oon ɓenni, o wonii diisnondirɗo Yahyaa Wul Waaqaf e Mullaay wul Mohammed Laqdaf.
E hitaande 2014, o toɗɗaa jaagorɗo kalfinaaɗo diiwaan Magreb (Maghreb), fiyakuuji Afrik e geɗe muritaninaaɓe wonɓe caggal leydi. E saawiyee (siilo) 2015, o ari e jaagorde Pinal e fitiram-gollaagu, o woni heen haa e lewru seeɗto (abriil) 2016. Ko e oon dumunna, Daande Maayo ndee fuɗɗii anndude wonde ndeke jeyaa ko e leydi ndii e dañde geɗal. Ko ndeen Jowol Sahre lasaa e doggol gure ganni no Wadaan, Shingiti e Walata, Jeeriyel Tummbere to Jiinge e Njeew mbaɗtaa e ɓarakorɗe ngenndi juureteeɗe. Ko e oon sahaa kadi naalankaagal, ñeeñal e binndol puɗɗii dañde henorde.
E ooɗoo kikiiɗe ñallunooɗo 19 oktoobar 2017, Hinndu Mintu Ayniina heeroraaki mbelemme e teddungal kañum tan. O fecci ko e yimɓe tato woɗɓe, dañɓe teddungal kañum enne no o dañiri nii, takkanaaɓe medayuuji hono no o takkiranaa nii. Ɓeen ngoni: Mbaarek Wul Beyruuk, Idummu Mohammed Lemiin e Sal Jibriil Jakariyaa, gorko Haayre Mbaar e Simeraaji (maa en ngartu e nguurndam oo gorko e jaaynde men aroore, so Geno newnii).
Gelongal Fuuta lollirɗo, Njaay Saydu Aamadu
