Warngooji 1989 -1992 : Alaa ɗo yahnoo artii ɗo wonnoo

0
853
28 jolal 2022 Baabaaɓe
28 jolal 2022 Baabaaɓe

Babaaɓe kam fadaani haa laamu nguu ara mawninde toon 28 noowammburu, sabu, gila 2021 yonta sukaaɓe toon wondude e yummiraaɓe mum en, nde oon ñalawma arti fof, ndarii ko he mbeddaaji. Hikka laamu  nguu yiɗi arditaade dillere ndee, etii aditaade ɓe, so dummbude yaakoraaɓe ko kam en ngardii dillere ndee, ñalnde 27 jolol ndee, kono nde weeti ñande 28 jolal ɗum haɗaani sukaaɓe e rewɓe waɗdude polɓugu he mbeddaaji baabaaɓe haa poliseeji naatti he ndertuddule mum en. Ɗum firti ko “kulol eggii tuddunde mum”.

Alaa ɗo yahnoo artii ɗo wonnoo

Dumunna ɓennuɗo oo laamu Gaswaani yiɗiino faltaade won e caɗeele leydi ndii, ko wayi no ko lolliri “Passif Humanitaire” mbele ina suuta ɗum he kaaldigal ngal anniyinoo waɗdude  e partiiji politigi, tawa haaldata tan ko he joomum en (lorɓe he kewkewe 89-90). Ina jeyaa e ko softinnoo mo he ɗuum, won hoohooɓe ɓaleeɓe jeyaaɓe e laamu  hee, walla nii won e pelle lorɓe ndaartatnoo ɗum, sabu mum en jooɗtoraade yoga e ɗaɓɓatnooɓe ñaawoore ina gasa ngoppa ɗum so ndokkaama won ndiin ndaaamordi ceɓorndi. Kono alaa heen fof ko laatii, laamu yiɗnoo tan ko yo ɓe njaafo, ɓe ndaamee, haala kaa ubbee tawa haŋkati hay gooto artataa wullitaade. Won jappannooɗo ɓe noppi he ɗuum (njeyaa ko he loranooɓe ɓee) kono wayi ko no keewal ngal wiyi ko lopppet alaa heen, hay so tawii waɗaaka ñaawoore aadoraande maa wona “ñaawoore sabborde”(justice transitionnelle) etee sariya yaafuya mo 93 firtee.

Nanondiral waɗde dañaaka. Ko ɗum waɗi fedde maayraaɓe e alyatimeeɓe hesɗitini sippirooji e laamu, teeŋti noon e yiɗde hollirde so won weltotooɓe he 28 noowammburu, kamɓe, ñalnde heen ko ñalngu suno ngam siftorde soldateeɓe 28 waɗanooɓe yarga to tuddunde Inaal e hitaande 1990 . Ɓe paamii wonde pellital laamu nguu e yiɗde ñawndude haala kaa ɓenndaani tawo, hay etaade ñemmbude leyɗeele ɗe ɗeen kaantare keɓtinoo, cakki won ɗeen peeje haa ndiwti ɗum (Afirik bannge woego, Ruwanndaa, Maruk e Gine hannde…) ɗum ina hollira tan tippudi laamu ngardiindi ndii, ko diwti nii laamiiɓe hannde ɓee, ina ngoɗɗoyi he dawrugol leñamleñaagu ngu umminnoo nguu.

Fedde maayraaɓe e alyatimaaɓe pellitii kam enne ruttaade ɗo nanngunoo, ina he ɗuum, fawaade  e peeje e mbaawka mumen e mbaadi ndi cuɓii mawningol 28 noowammburu. Gila e duuɓi 1990 ko kirjingol e jeeyngal mawngal huccinaa e nder leydi hee e boowal mayri haa addani sikkitinooɓe goodal haala kaa paami ko waɗnoo koo.

E nder duuɓi ɓennuɗi ɗii, ɗum ƴettii mbaadi kesiri, fawaade e pellital laamu nguu e wellitde juulde ndee nder leydi hee, fedde lorɓe ndee abbiima he ndiin mbaadi : ɗum ina addana en siftorde Kayhayɗi e hitaande 2017, Aksuus 2019 cuusal ngal rewɓe maayraaɓe ɓee kolliri toon . Babaaɓe kam fadaani haa laamu nguu ara mawninde toon 28 noowammbutu, sabu, gila 2021 yonta sukaaɓe toon wondude e yummiraaɓe mum en, nde oon ñalawma arti fof, ndarii ko he mbeddaaji. Hikka laamu  nguu yiɗi arditaade dillere ndee, etii aditaade ɓe, so dummbude yaakoraaɓe ko kam en ngardii dillere ndee, ñalnde 27 jolol ndee, kono nde weeti ñande 28 jolal ɗum haɗaani sukaaɓe e rewɓe waɗdude polɓugu he mbeddaaji baabaaɓe haa poliseeji naatti he ndertuddule mum en. Ɗum firti ko “kulol eggii tuddunde mum”. Ndeeɗoo dillere nii woni ko e reɓde sabu gure keewɗe puɗɗiima loowde ngol ɗoon laawol (Ɓoggee, baabaaɓe, Jowol ekn…)

Seppo maayraaɓe to Baabaaɓe Looti

Kaaɗoo haala so haalaaka, yiilanaaka feere no ñawndiraa, oo waame ko jokkoowo sabu so tawii “neɗɗo ñaagiima hakke mum tottaka, so ɓooyii fooɗantoo ko teetde”

Maamuudu Haaruuna Joop

Woppu jaabawol

Winndu yowre maa
Winndu ɗoo innde maa

Ce site utilise Akismet pour réduire les indésirables. En savoir plus sur comment les données de vos commentaires sont utilisées.