- Patiris Lumummbaa
“Ɓayri junngo ine e daande, ɗeɗɗere yawtaani”. Warnooɓe Patiris Lumummbaa ina ñaawee ?
Hay mo yiyaani mo, nanii mo. Maa wonii e rajooji, maa wonii e teleeji. Kono, eɗen cikki tan, darjini mo e nder renndo Fulɓe, ko jimol Mammadu Sammba Joop (Murtuɗo) biyeteengol “jaambareeɓe men”. Ko e ngool jimol ngol Aamadu Saar yaltintunoo e Rajo Muritani heewɓe nani ko nanndi e Gamaal Abdel Naseer en, Amilkaar Kabraal en e woɗɓe e woɗɓe haɓantenooɓe ndimaagu Afrik. Hol ko tagi en haalde haala makko jooni ?
- Patiris Lumummbaa
“Ɓayri junngo ine e daande, ɗeɗɗere yawtaani”. Warnooɓe Patiris Lumummbaa ina ñaawee ?
Hay mo yiyaani mo, nanii mo. Maa wonii e rajooji, maa wonii e teleeji. Kono, eɗen cikki tan, darjini mo e nder renndo Fulɓe, ko jimol Mammadu Sammba Joop (Murtuɗo) biyeteengol “jaambareeɓe men”. Ko e ngool jimol ngol Aamadu Saar yaltintunoo e Rajo Muritani heewɓe nani ko nanndi e Gamaal Abdel Naseer en, Amilkaar Kabraal en e woɗɓe e woɗɓe haɓantenooɓe ndimaagu Afrik. Hol ko tagi en haalde haala makko jooni ?
Addani en haalde mo jooni, ko wiyeede maa laamu Belsik ummano laaɓtitinde warngo makko. Ɗum woni waɗde wiɗto ngam anndude hol warnooɓe mo. Ina jeyaa e ko ubbiti haala, jaltugol e hitaande 2000, deftere ganndo gooto (Belsiknaajo), hono Ludo de Witte, deftere tiitoriinde “L’assassinat de Lumumba”. Ina sikkaa ko laamu Belsik wari Patris Lumummbaa. Wonande ɓe nganndaano walla yejjitɓe, Patris Emeri Lumummbaa waraa ko ñalnde 17 saawiyee 1961 to Katannga. Ko kanko idii ardaade leydi Konngoo mbiyeteendi hannde Ndenndaandi Demokaraasi Konngo, leydi Mobutu e Kabilaa en…
Yiɗde wiyde warooɓe yimɓe e waɗooɓe bonanndeeji tan, ɓooy juutde fof, ko e yeeso ñaawoore ɓe mbattinta. Ɗum noon, mo waawi fof yo waɗ ko moƴƴi, so waawaa waɗde ko moƴƴi ne, yo reeno kam waɗde ko boni. Yiɗde wiyde ɓeen yooɓinooɓe piɗtaali « koyngal e leydi, mboddi e leydi, pottaani hikka, potta mo wuuri ».
- Leyɗe ɓurɗe …
Kanadaa : leydi ɓurndi heewde beeli : miliyoŋaaji tati weendu limaama e leydi hee. Wertallo majji ko 9% leydi ndii. Amerik Obama : leydi ɓurndi heewde kasooji. Miliyoŋaaji ɗiɗi pawɗi neɗɗo ina ndummbaa e majji. Woni nayaɓal sokaaɓe e nder winndere ndee. Rewi heen ko Siin (miliyoŋ e feccere dummbaaɗo), refti heen ko Riisi (870 000 dummbaaɗo). Hayiti : leydi ɗo lekki ngooti daraaki (ndi alaa leɗɗe). Waɗi noon ko yerɓooji leydi e keneeli mobbooji. Ko heddinoo koo, caggal nde leydi yerɓi walla nde henndu ɓenni kala, yimɓe daɗɓe ɓee nduttittoo ko e ko heddinoo koo ngam ñaamde walla ɗuhaade…Nii woni alaa fof lekki darii ton hannde. Sawuud : leydi ndi alaa hay weendu walla caaɗngol gootol.
- Ampulaaji kuuraa gaadanteeji
Jooni ampulaaji « fiillifeere », woni ampulaaji kuuraa goowaaɗi ɗii (baaɗi no faandu nii, gulooji no feewi kuɓɓii) ƴeeŋa. Ɗii ampulaaji njoli ko e maayirɗe teem XIXɓiire. To Farayse ɗi poti nattude huutoreede ko 31 desaambar ndeeɗoo hitaande. Gila 2008 nii, Dental Orop dottiino laje nattugol huutoraade ɗi : Waɗi noon ko eɗi ñaama kuura no feewi. Kañji ɓuri ampulaaji jolɗi jooni ɗii waawde ñaamde kuuraa laabi 4 haa 5, tee ɗiin kadi ɓuri ɗi waawde ɓooyde (haa laabi 10).
- Al Mustaqbel heɓtinaama
Al Mustaqbel ko innde parti keso mo jagge ceeginooɗe APP e gardagol Muhammed wul Borboss, sosi ko ɓooyaani koo. Al Mustaqbel noon heddii ko e COD. Caggal nde ɓe ndokkaa seedewol joɗɗingol ɗaɓɓaande heɓtineede, laamu nguu etinooma salaade heɓtinde parti oo, kono wattindi ko yahrude caggal.
