Sileymaani Kan, hoyreejo teddungal FƁPM, “Pellitɗo mahde moddat ɓakkere”
Banndiraaɓe, ko ardii fof mi salminii on, mi weltiima kaaɗdi weltaare! Ina wayi no Fedde Ɓamtaare Pulaar e Muritani, so mi yiɗii mi wiya e yeeso kuuɓal nde liggiima no feewi, ɗum ne ko no feewi boom. Sabu nde ngartu-mi ɗo Misira (miin ko Yero Dooro Jallo janngini mi pulaar to Misira, kolluɗo-mi alkule pulaar ɗum ko "a" ɗum ko "ñ" ekn..., ko Yero Dooro Jallo). Gila ndeen feewde jooni, wonno ndeen ko 1968, mbiɗo rewindii golle ɗe ɗo njahrata.
Hitaande 30 ɓiire : konngol Jibi Joop, kalfinaaɗo njuɓɓudi
Banndiraaɓe ko ardii fof mi salminii gooto fof innde mum e yettoode mum. Ene wayi no ko yiɗdanoo haaleede ko fof haalaama. Mbiy-ɗen hannde ko Daartol Fedde Ɓamtaare Pulaar e Moritani. Hoyreejo won ko jubbi heen, ko ɗum ngesa, ngesa ba ina yaaji. So ɗum rewanooma e laawol ina wayi no ko ɗoo ñallaten, kiiren ɗo.
Hitaande 30ɓiire to Nuwaadibu
Catal Nuwaadibu no cate keddiiɗe ɗe kala, yuɓɓinii ñalɗi pinal ngam mawninde hitaande 30 ɓiire keptingol Fedde ƁAMTAARE PULAAR E MURITANI; e golle mbaawi waɗeede e ɗii ñalɗi :
Konngol Bookara Aamadu Bah, Kalfinaaɗo Kumpital
Banndiraaɓe, on calminaama ! Miin noon, mi jogoraani juutnaade sibu ko woni ɗo koo fof, ko sagataaɓe pulaar, tee gooto fof, mbiɗo yenanaa ina yiɗi haalde heen huunde; ɗum noon alaa e sago yimɓe mbaawataa juutnaade no feewi. So artii noon e Fedde Ɓamtaare Pulaar, miin nganndu-mi Fedde nde ko 1976 to galle Suleymaani Kan,
Konngol Ifraa Al Hajji Boli, kalfinaaɗo jokkondiral
Banndiraaɓe, on njaaraama, ina wayi no ko fotnoo haaleede ko fof mawɓe ɓee kaalii, adiiɓe en haalde ɓee ! Ina wayi no ko teskuyaaji tan mbaɗaten seeɗa. Hannde eɗen mawnina ɗo hitaande 30ɓere, ko seeɗa e nguurndam fedde, kono eɗen mbaawi wiyde ko heewi waɗaama.
H 3ɓiire FƁPM : tonngol konngol Aamadu Umar Jah, hoyreejo fedde
Mbiy-ɗen ko ñalnde alet 07 lewru Mars 1976 waktu 9 jamma to bolok maniwel, galle Suleymaani Kan, ko oon jamma, fotde yimɓe 30 tawtoraa ndeen joɗnde huuɓtidinnde ngam sosde fedde wiyateende fedde ɓamtaare pulaar e Muritani.
Hitaande 30ɓiire FƁPM : Hiirde Mbayniigu
Ñande altine 5 suwee 2006, caggal nde golle ɗe njoofi, Yiilirde Ngenndiire yuɓɓinii jonnde hakkunde mum e nelaaɓe cate ɗee, e sete FƁPS /T.P.Senegaal, e hooreeɓe cate Nuwaasoot, nde teddiniri ɓe hiraande
Hitaande 30ɓiire FƁPM : Belaa
Kala mo dañi belaa weltoo. So hawri kadi ko e belaa mo Alla welaa, joom mum summba, sajoo, leewoo. Ñalnde 03 e ñalnde 04 lewru korse 2006, Fulɓe Muritani ndañii belaa mo njiɗnoo tawi kadi ko belaa mo Alla welaa, annebi Alla
Jeewte kuftodinɗe paytuɗe e tippudi nehdi e jaŋde e heblo
- Caggal daawal compugol dowla tuugiiɗo e demokaraasi rewrude e woote toɗɗagol hooreejo leydi ɗe yimɓe fof ceedtii nuunɗal mum, walla kam njaɓi,
- Caggal kadi juɓɓingol ñalɗi ngootaagu ngenndi, e puɗɗagol artirde mooliiɓe e taccinanooɓe e kitaale 1990-1991 kam e jeewte jowitiiɗe e cafrugol ñawanɗe bonanndeeji ɓennuɗi (warhooreeji ekn…)
Naatirde hujjinaande mbayliigu tippudi nehdi e jaŋde Muritani
NAATIRDE
E nder woote cuɓagol hooreejo leydi jawtuɗo o, Sidi wul Sheek Abdallaahi huninooma, so ɓennii, maa yuɓɓin diisnondiral ngenndiyankeewal peewtungal e Jaŋde e nehdi e heblo leydi ndi. En keɓiino hollitde, e nder Fooyre Ɓamtaare t° 47, wonde pelle men ngenndiyankooje tati toppitiiɗe pinal (Ɓamtaare Pulaar, e Sooninke, e Wolof e nder Muritani), caggal nde ndiisnondiri, ndentinii e joɗnde wootere haralleeɓe pelle ɗe, e gollinooɓe e Duɗal Ɗemɗe Ngenndiije, e teelɗuɓe toppitiiɓe golle jaŋde (sukaaɓe e mawɓe), e ɗemɗiyankaagal, e ɓamtaare ɗemɗe ɗe, ɗoo e nder Nuwaasoot, ñalnde alet 7 oktoobar 2007.
Pour la réinsertion des langues nationales dans le système éducatif
INTRODUCTION :
Dans un contexte caractérisé par une plus grande démocratisation des structures de la vie publique, et au regard des promesses tenues par les candidats lors de la dernière élection présidentielle, nous, associations culturelles Pulaar, Soninké et Wolof, élaborons le présent document pour apporter notre contribution aux Etats Généraux de l’Education et à l’émergence d’une nouvelle politique linguistique orientée vers le multilinguisme et fondée sur le respect des communautés nationales, de leurs langues et de leurs cultures.
Artirde ɗemɗe ngenndiije e nder Tippudi Nehdi e Jaŋde
Naatirde
E fawaade e ngonka hannde ɓurka tuugaade e demokarasi, yanti heen podooje birgatnooɓe lefol gardagol leydi; pelle pine Pulaar, Sooninke e Wolof ina peññina ballal mumen feewde e wiɗtooji jogorɗi waɗde jowitiiɗi e nehdi e jaŋde e dawrugol kesol wonande ɗemɗe ngenndiije tawa eɗe kuutoree e dow kormagol leƴƴi men, ɗemɗe men e pine men.
So en teskiima wonde leyɗeele goɗɗe ina kuutoroo humpito men ko fayti e jaŋde ɗemɗe ngenndiije wonande duɗe leslese hakkunde 1982 e 1999, ina haani ardiiɓe leydi ndi njuurnitoo ngoon ɗoon humpito ngam naattinde ɗum e tippudi nehdi e jaŋde ndi.