Ko mi baawal mahowal renndo, ko miin reeni jotondire, moopti kawre, suuɗi gannde. Ko miin tami pinal, ko mi seede kala kewu.
Ko mi laylaytoowo hakkunde tumaaji, ko mi eggoowo dow jolle. Miɗo diwa keeri tuma, mi sora tataaji nokkuuji, mi waamtoo pergite renndo, miɗo yinoo, miɗo ñekka, miɗo fortoo, miɗo lada, miɗo ɓafa, miɗo rega, miɗo diwa; so mi yaaɓanii nokku, mi jaaƴoto, alaa haɗoore. Mi tampataa, mi heyɗataa, mi ɗomɗataa, mi ɗaanotaako, mi ñawataa; kono noon miɗo feeña, kadi miɗo majja. So mi feeñii, mi feññina fofof; so mi majjii, mi nawora fofof.
Mahdi renndo ko e am tiigii, so mi tiggiima mi tagga fofof, so mi wirniima, mi ɗawa fofof.
Hol jangtotooɗo tinndi mon ? Hol pertotooɗo janti mon ? Hol cifatooɗo sato mon ? Hol to cefi mon tonngii ? Hol to jime e jimɗi mon mahii ? Hol bagi heɗtani on konnguɗi mon ceniiɗi ? Hol gaawol waamnata gannde ɗe hakkillaaji mon ƴoogata ? So mi majjii, mi faljina fofof. Mi faljina ko weltinat-ma, mi mofa ko peññinirtaa sunaare, mi maaɓa ko kisnirtaa miijo, mi taƴa jokkol hakkunde mah e sato.
So mi feeñii, mi haalan maa ko pinal mooɓti, mi newnana miijo ma golle gannde, mi setta cohirɗe ma haa ceeɓana sornaade e kala fiyaaku sato ma. Mi seŋa fittaandu ma e ɓurnaaɗe mum, jimɗi e gaaci dillinooji ɗum; daaɗe e cefi moccooji ɗum, haa heboo dura, waawa kala miijo seeɓngo.
Miin, ko mi ɗemngal ma, nguurndam am ko teeyre ma, maayde am ko fuuyre ma; ƴellitaare am ko ɓamtaare ma, nuskere am ko baasal ma.
Ko miin sifatoo ɗii beri dammbuɗi diƴƴe, ɗii boli ladooji ina piiltoo coomsome e dunle, ko miin jaŋtatoo boowe e biinle, karaaje, kolaaɗe, ceene e jeejegol. Ko miin innata puɗi birfitiiɗi e kala edda ɗee berte. Gila taana ɓokki, tawanooki batuuji mawɓe adiiɓe, jawliiki moɗi kala jeewte jaltunooɗe e kunuɗe ɓee faamɓe; haa e takam-poolel, ngel keccam-hakilaagu kurkaaji fijiratnoo, hay so ngel wojjinaani ngel siiɓiima welo-welo cukaagu. E wirtaade boñjol ngol surga mofanta giɗel mum.
Ko miin woni ɗemngal, ko miin anndi ndiwri njirwinoori mbeeyu, so juuriima adda kabaruuji. Boolumbal so haalii ɓooyɓe leliiɓe pina, gelongal kam deƴƴere mum yonii, haa ara e Jey joom jinnde mo majjaani peeje teeldoynooɗo e hoore mum.
Ko miin woni ɗemngal ma, tonngi sato ma, ko miin beytata cide e booti, anndi lumma majjaa debo-dellere. So mi noddii fijo nder maayo, maa koɗɗaali nooto, tammbuuje mbanngoo e jas-jassinere, maa gicce njol, cafɗi, ceeli, hay ñoli-nguurkon e anndoonde maa nooto e weytaare.
So mi toƴƴii daande dow, njiyaa tewdel jeeri arda legaali, koobel wiya ngel waawaa. Gila ñiiwa, ndeenmba sirluuji, haa bona-kiringel ngel bonaa kabaaru maa ngar e ngoo jirwo. Ñande heen mi luɓa muumon hoore am, kaala haa najon.
Ko mi ɗemngal, ko miin tawaa hanki, anndi golwole e njannguuli. Ko miin anndi Heli-e-Yooyo, luɓnoo Kaaydara e Kuumen baawal am haa ganndini Hammadi-laamɗo e Sile Saajo, ko miin muti e hunduko Baagumaawel, suppitoyii e Joom-Jeeri. Ko miin duusi on e ferngo faade hirnaange, ɗuwi on e Fuutaaji gadani. Ko miin semmbini Jah-Oogo, ɗowi Manna. Ko miin anndi ko Toñnjoŋ wuurnoo. So on naamniima, mi jaŋtanoo on Satigeeɓe e Almameeɓe. Ko miin luɓi Gumbalaa, Yelaa, Fantaŋ, Dillere, Naale, Pekaan e kala edda njimri mon cette am ceeɓɗe cañirɗe ko regata e noppi mon, daagoo e pittaali mon haa deeƴtoya e ɓerɗe mon. So mi tawaaka, on mbeltotaako, so mi araani on paamataa. So mi ɓulaani on njarataa, so mi fiindaani on njeeɓataa, so mi ɓesnaani on kaarataa.
Ko mi ɗemngal ma, ko miin seŋata renndo e ganndal, mi saaboo hirjo ganndal e nder renndo, no caabortoomi jirwo e nder fijo dingire jamma. Ko miin anndintu ma cañu tiiɗndi, diƴƴe, incu e ɓoljam. Mi firan-ma dirtal Brown, maa haljere saɗtunde nder ndiyam ɗaaniɗam. Mi habru-ma tolnooji yakawere goodanɗi mittere, miɗo jaŋtoo denrentiwal pecoron, mi firora fiyakuuji duusooji ɗiiro. Ñande eewniimi hiisiwal ngardu-mi famminde-ma yerɓo, ñande ngar-mi habrude-ma ɓaaƴo kan e sulɗo, ko’oni so mi artanii-ma e moɗto ɗee geɗe, haa waɗtude-ɗe potindire, so mi tugganii-ma pirooje, mi yaaɓanii sifaaji kaaɗtirɗi, ñande heen maa a anndu huunde e mbaawka ɗemngal ma.
Ko miin woni ɗemngal ma, mbaawka am ko semmbe ma, mi maayaani, mi wirnaaki. Mi wumaani, mi fahɗaani, mi yejjitaani hanki, mi ruŋtaaki dingire, mi haawaaka hannde, mi hulaani janngo. Miɗo loowi kaɗtane ɗe a waawaa miijaade, miɗo resi semmbe mo a waawaa ɓetde, ar laaɓndo-mi mi haalan-ma, ar diisno-mi mi waajo-ma, ar wayno-mi mi jaaƴnu-ma, ar hoɗo-mi mi ɗuwnu-ma.
Muhammadu Faliilu Sih
