Sariya tuumgol paltoor

Ndenndaandi Lislameeri Muritani
Teddungal – Musidal – Nuunɗal
Galle laamorɗo
Visa: DGLTEJO

Hooreejo leydi saaktii laawol ngol loowdi mum arata les ɗoo :

Damal gadanal : doosɗe kuuɓtodinɗe

Taƴre adannde : firooji

Kuulal gadanal : palroor

Wonande ooɗoo sariya, paltoor firti ko kala ceerungal, joñgol, ɓittugol walla ɓurnangol paandingol walla ngol faandaare mum waawi wonde firtude, walla bonnude, walla reɗɗude keɓtingol, walla naftoragol hakkeeji aadee e wellitaare worworde, nder potal, tuugnaade e sariya.

Kuulal 2 : haala ngañgu

Wonande ngolɗoo laawol, haala ngañgu firti ko kala haala peeñcu ngijotooka walla ƴattotooka, njalkitoowa, walla mbonnitoowa goomu sabu leñol mum, goobu nguru ɓalndu mum, iwdi leñol mum walla ngenndaagu mum, sabu si’i walla njogoram mum.

Kuulal 3 : goomu keɓtintoongu

Firti goomu keɓtintoongu ko kala goomu maantinirngu noordi mum, walla leñol mum, walla iwdi leñol mum walla njogoram mum.

Taƴre ɗimmere : kuule njuɓɓudi

Kuulal 4 : kaɗgol paltoor

Kala paltoor tuugiiɗo e jeyegol walla baasgol jeyeede he leñol, egga ɓalndu, ɗemngal ine haɗaa.

Laamu ine huuɓni ɗooftagol ndee fiɓnde tuugnaade e laabi sariya gollorteeɗi.

Kuulal 5 : kuule keeriiɗe

Laabi sariya, tuugnorɗe walla golle baɗiraaɗe moƴƴinde ngonka yimɓe walla goomuuji monaaɗi ko kuule keeriiɗe moƴƴe ɗe mbonnaaka, kaɗaaka.

Kuulal 6 : geɗe kaɗaaɗe

Kala pawaaɗo kuugal sabu yaɓɓii ngolɗoo laawol sariya ine waawi kadi haɗeede huunde e hakkeeji mum fof to bannge ɓiyleydaagu, siwil e galle fotde duuɓi joy walla ko ɓuri ɗum, fawaade e kuulal 36 dabi kuuge.

Kuulal 7 : mumtotaagol

Añamnguraagu, paltoor kam e mbaadiiji goɗɗi haala ngañgu toɗɗiika edda nguru ɓalndu ko warhoore mo mumtotaako.

Kuulal 8 : darnde laamu

Porkireer dowla ine waawi fellitde ɗoon e ɗoon nawde barkoyo añamnguraagu oo to laawol, hay so tawii tooñaaɗo walla tooñaaɓe ɓee ngullitaaki.

Kuulal 9 : ñalawma mumtugol paltoor

Kaɓagol baɗe paltoor ine waɗanaa ñalawma ngenndiijo. Maa dekere faccir ñalawma kaa e geɗe mum.

Damal Ɗiɗmal : añamnguraagu

Kuulal 10 : haala diine cokoreewa

Kala ballitɗo haala mbonnitoowa luulndiika aada diine Ndenndaandi Lislameeri Muritani, ine fawee kuugal kasoo hitaande (1) haa duuɓi joy (5).

Omo waawi kadi ɓooreede hakkeeji makko fof walla huunde e hakkeeji makko ɓiyleydaagu, siwil e galle duuɓi joy walla ko ɓuri ɗum, fawaade e kuulal 36 dabi kuuge.

Kuulal 11 : kala nodduɗo he paltoor, he ngañgu, walla he ndoolndoolaagu faade e neɗɗo walla e dental yimɓe sabu iwdi mum en walla jeyegol mum en he leñol, he edda ɓalndu, ine fawee kuugal kasoo lebbi jeegom (6) haa hitaande (1), wondude e alamaan capanɗe joy (50 000) haa teemedere (100 000) ugiyya.

Omo waawi kadi ɓooreede hakkeeji makko fof walla huunde e hakkeeji makko ɓiyleydaagu, siwil e galle duuɓi joy walla ko ɓuri ɗum, fawaade e kuulal 36 dabi kuuge.

Kuulal 12 : konngi, binndi walla nate añamnguraagu

Joom haala, walla binndi maa nate añamnguraagu ine fawee kuugal kasoo hitaande (1) haa duuɓi tati (3) e alamaan teemedere ujunere (100 000) haa teemedde tati ujunere (300 000) ugiyya, so tawii baɗe joopaaɗe ɗee ndewri ko kala feere kumpital peeñcu, hay enternet ; hay so tawii noon lowre ndee ɗuhaa ko caggal leydi, yo a taw tan haala njoopaaka kaa saaktaa ko he Muritani.

Omo waawi kadi ɓooreede hakkeeji makko fof walla huunde e hakkeeji makko ɓiyleydaagu, siwil e galle duuɓi joy walla ko ɓuri ɗum, fawaade e kuulal 36 dabi kuuge.

So tawii ko jaaynoowo, kuugal ngal ko alamaan teemedde tati ujunere (300 000) haa teemedde jeegom (600 000) ugiyya.

Omo waawi kadi ɓooreede hakkeeji makko fof walla huunde e hakkeeji makko ɓiyleydaagu, siwil e galle, duuɓi joy walla ko ɓuri ɗum, fawaade e kuulal 36 dabi kuuge.

Kuulal 13 : konngi añamnguraagu

Kala caaktuɗo, sari, walliti walla rokki kelme baawɗe faamreede no yiɗde bonnande walla umminde bonannde to bannge hakkille walla ɓalndu, semmbinde walla aawde ngañgu, ine fawee kuugal kasoo hitaande (1) haa duuɓi tati e almaan teemedere ujunere (100 000) haa teemedde tati ujunere (300 000) ugiyya.

Omo waawi kadi ɓooreede hakkeeji makko fof walla huunde e hakkeeji makko ɓiyleydaagu, siwil e galle duuɓi joy walla ko ɓuri ɗum, fawaade e kuulal 36 dabi kuuge.

So tawii ko jaaynoowo, kuugal ngal ko alamaan teemedde tati ujunere (300 000) haa teemedde jeegom (600 000) ugiyya.

Omo waawi kadi ɓooreede hakkeeji makko fof walla huunde e hakkeeji makko ɓiyleydaagu, siwil e galle duuɓi joy walla ko ɓuri ɗum, fawaade e kuulal 36 dabi kuuge.

Kuulal 14 : duñgol he ngañgu

Kala duñɗo he ngañgu faade e goomu keɓtintoongu ine fawee kuugal kasoo hitaande (1) haa duuɓi tati (3) e alamaan teemedere ujunere (100 000) haa teemedde tati ujunere (300 000) ugiyya.

Omo waawi kadi ɓooreede hakkeeji makko fof walla huunde e hakkeeji makko ɓiyleydaagu, siwil e galle duuɓi joy walla ko ɓuri ɗum, fawaade e kuulal 36 dabi kuuge.

So o waɗtii, omo haɗee huunde walla denndaangal naftoragol hakkeeji makko ɓiyleydaagu, siwil e galle fotde duuɓi joy so heewii, tuugnaade e kuulal 36 dabi kuuge.

Damal tataɓal : paltoor

Kuulal 15 : duñde he paltoor

ine fawee kuugal lewru (1) haa hitaande (1) kasoo e alamaan capanɗe joy (50 000) haa teemedere ujunere (100 000) ugiyya, kala duñɗo e paltoor e ngañgu walla e doolndoolaagu faade e neɗɗo sabu leñol mum, edda ɓalndu mum, iwdi mum, ngenndaagu mum, walla iwdi leñol mum, nder batu walla e nokkuuji denndaaɗi ;

– maa wonii e tawtoreede yimɓe heewɓe, he nder nokku mo wonaa denndaaɗo, kono udditanaaɗo huunde e yimɓe jogiiɓe hakke rentude ɗoon walla naatde ɗoon,

– walla e nokku baawɗo wonde kala, e tawtoreede neɗɗo tooñaaɗo oo, e yeeso seedeeji ;

– maa wonii rewrude e binndi muulaaɗi walla alaa ;

– maa wonii rewrude e nate walla maaɗe ɗakkaaɗe, dokkaaɗe walla jeeyaaɗe, jeeyeteeɗe walla bejaaɗe yeewo yimɓe fof ;

– maa walla, e joofirde, rewrude e binndi ɗi caaktaaka, kono neldaaɗi walla dokkaaɗi yimɓe heewɓe.

So o waɗtii, omo haɗee naftoragol huunde walla denndaangal hakkeeji makko ɓiyleydaagu, siwil e galle fotde duuɓi joy so heewii, tuugnaade e kuulal 36 dabi kuuge.

Kuulal 16 : duñgol paltoor goomu

Ine fawee kuugal cifangal he kuulal 15 ooɗoo sariya, kam e ngootiri e mbaadiiji cifaaɗi he kuulal biyangal ngal, kala duñɗo he paltoor, he ngañgu walla he ndoolndoolaagu faade e goomu, e renndo walla terɗe mum, sabu edda ɓalndu mum, goobu mum, iwdi mum, ngenndaagu mum, walla leñol mum en walla huunde e mum en.

Kuulal 17 : anniya waɗde paltoor

Ine fawee kuugal cifangal he kuulal 15 ooɗoo sariya, kam e ngootiri e mbaadiiji cifaaɗi he kuulal biyangal ngal, kala kuutoriiɗo paltoor, maa ngañgu walla ndoolndoolaagu walla cerindagol faade e goomu walla renndo walla e terɗe mum, sabu edda ɓalndu mum, goobu mum, iwdi mum, ngenndaagu mum, walla leñol mum en walla huunde e mum en.

Kuulal 18 : jeeyngal / ɓaŋŋingol kuutoragol paltoor

Ine fawee kuugal cifangal he kuulal 14 ooɗoo sariya, kam e ngootiri e mbaadiiji cifaaɗi he kuulal biyangal ngal, kala jeeynuɗo paltoor, maa ngañgu walla ndoolndoolaagu walla cerindagol faade e goomu walla renndo walla e terɗe mum, sabu edda ɓalndu mum, goobu mum, iwdi mum, ngenndaagu mum, walla leñol mum en walla huunde e mum en.

Kuulal 19 : paltoor tuugiiɗo he sarwiis

Kala dokkoowo sarwiis, walla kuuɓnoowo nafooro mum, faltii neɗɗo sabu edda ɓalndu mum, goobu mum, iwdi mum, ngenndaagu mum, ine fawee kuugal kasoo lebbi jeegom (6) haa hitaande (1) kam e alamaan capanɗe joy ujunere (50 000) haa teemedere ujunere (100 000) ugiyya.

Ko ɗee kuuge kadi pawetee so tawii paltoor oo waɗaa ko he dow goomu, walla renndo, walla he terɗe mum, sabu edda ɓalndu mum, goobu mum, iwdi mum, ngenndaagu mum walla huunde e terɗe mum.

Kuulal 20 : paltoor nder gollingol

He nder gollingol, heblo mecce, dokkugol golle, ƴettugol he golle, ciynugol nanondiral golle walla ceekgol gollotooɓe, kala paltiiɗo neɗɗo sabu leñol mum, edda ɓalndu mum, goobu ɓalndu mum, iwdi mum, teppol mum, njogoram mum walla ngenndaagu mum, ine fawee kuuge cifaaɗe e kuulal 14 ooɗoo sariya.

Kuulal 21 : paltoor dewruɗo e jaaynde

Kala duñɗo he paltoor, he ngañgu, he ndoolndoolaagu, ayiiba e ƴattooje sabu iwdi, edda ɓalndu, walla leñol, ngenndaagu, jarfiri ɗum jaaynde walla peeje kumpital goɗɗe, ine fawee kuugal kasoo hitaande (1) haa duuɓi tati (3) kam e alamaan teemedere ujunere (100 000) haa teemedde tati ujunere (300 000) ugiyya.

Omo waawi kadi ɓooreede hakkeeji makko fof walla huunde e hakkeeji makko ɓiyleydaagu, siwil e galle duuɓi joy walla ko ɓuri ɗum, fawaade e kuulal 36 dabi kuuge.

So tawii ko jaaynoowo, kuugal ngal ko alamaan teemedde tati ujunere (300 000) haa teemedde jeegom (600 000) ugiyya.

Omo waawi kadi ɓooreede hakkeeji makko fof walla huunde e hakkeeji makko ɓiyleydaagu, siwil e galle duuɓi joy walla ko ɓuri ɗum, fawaade e kuulal 36 dabi kuuge.

Kuulal 22 : Goomu mbaɗoowu paltoor

Ine fawee kuugal kasoo lebbi jeegom (6) haa hitaande (1) kam e alamaan capanɗe joy ujunere (50 000) haa teemedere ujunere (100 000) ugiya kala jeyaaɗo he dental walla fedde waɗoore paltoor walla ceerungal walla semmbini ɗum he nder  ngonka cifaaka he kuulal 2 ooɗoo sariya walla walliti ɗum.

So o waɗtii ɗum o ɓooree kadi hakkeeji makko fof walla huunde e hakkeeji makko ɓiyleydaagu, siwil e galle duuɓi joy walla ko ɓuri ɗum, fawaade e kuulal 36 dabi kuuge.

Kuulal 23 : gollotooɗo laamu

Ine fawee kuugal kasoo hitaande (1) haa duuɓi ɗiɗi (2) kala gollotooɗo laamu, mo nganndu-ɗaa he nder golle mum, faltiima neɗɗo sabu leñol mum, edda ɓalndu mum, iwdi jibinannde mum, iwdi mum, ngenndaagu mum, walla haɗi ɗum ko aldaa e daliilu naftoraade hakke mum walla wellitaare nde waawi teeɗanaade fawaade e laabi sariya kuutorteeɗi.

Ko hono ɗee kuuge pawetee ciynetee so tawii faltaa ko goomu, walla renndo maa terɗe mum, sabu leñol mum, edda ɓalndu mum, iwdi jibinannde mum, iwdi mum, ngenndaagu mum en walla huunde e mum en.

So pawaaɗo kuugal oo dallinii waɗiri ɗum ko he yamiroore nde mawɓe mum taƴi hattan mum, walla ko sabu alaa e sago o ɗooftoo njiimaandi, kuugal ngal ine fawee kadi he mawɓe makko rokkuɓe yamiroore ndee.

Aɓe mbaawi kadi ɓooreede hakkeeji makko fof walla huunde e hakkeeji makko ɓiyleydaagu, siwil e galle duuɓi joy walla ko ɓuri ɗum, fawaade e kuulal 36 dabi kuuge.

Kuulal 24 : cuurtugol baɗal tuumangal ngal

So gollooɓe laamu tuumaaɓe njamirii, mbellitii walla mballitii golle ɗe ndewaani laawol binndaaɗe he kuulal ɓennungal ngal, kujjinoriima wonde siifannde mum en ko ko wujjaa, ine waɗɗii ɓe so ɓe dartinirde gollal ngal kalmagol baɗɗo ɗum oo, so wonaa ɗuum kamɓe e koye maɓɓe ko ɓe nawetaaɓe laawol.

Aɓe mbaawi kadi ɓooreede hakkeeji maɓɓe fof walla huunde e hakkeeji maɓɓe ɓiyleydaagu, siwil e galle duuɓi joy walla ko ɓuri ɗum, fawaade e kuulal 36 dabi kuuge.

Kuulal 25 : siifannde fenaande

So gootal e baɗe fenaande binndaaɗe he kuulal 24 ooɗoo sariya waɗiraa ko siifannde fenaande gollotooɗo laamu, waɗɓe siifannde fenaande ɓee kam e teyɓe huutoraade ɗum walla wujjitiiɓe kuutorii ɗum ine pawee kuugal kasoo duuɓi tati (3) haa joy (5).

Aɓe mbaawi kadi ɓooreede hakkeeji maɓɓe fof walla huunde e hakkeeji maɓɓe ɓiyleydaagu, siwil e galle duuɓi joy walla ko ɓuri ɗum, fawaade e kuulal 36 dabi kuuge.

Kuulal 26 : Kala fedde jogiinde neɗɗaagu sariya ko ine wona duuɓi joy ko famɗi fof ñalnde baɗe ɗee, tawi woni faandaare mum, fawaade e ngonka mum sariya, ko daranaade hakkeeji aadee walla haɓaade paltoor, ine waawi nawde to ñaawoore denndaangal luure jaltooje he ciynugol ooɗoo sariya, tawi noon alaa ko jibinanta ɗum to bannge kaalis, so woodii lor feeñi e paandaale ɗe ɓe ndaranii ɗee.

Damal nayaɓal : kuule joofirɗe

Kuulal 27 : ciynugol

Lelnaaɗe ooɗoo sariya maa laɓɓitinire dekere so ina hatojini.

Kuulal 28 : pirtugol

Ooɗoo sariya firtii denndaangal lelnaaɗe gadiiɗe luurondirɗe he mum.

Kuulal 29 : caaktugol

Ooɗoo sariya maa siynire no sariya Dowla nii, o saaktee he Jaaynde Laawɗunde Ndenndaandi Lislameeri Muritani.

Waɗaa ko to Nuwaasoot, ñalnde 21 suwee 2018
Muhammed wul Abdel Asiis
Mawɗo jaagorɗe : Yahyaa wul Hademiin
Jaagorgal Ñaawoore : Muktaar Malal Jah

Fulo : Bookara Aamadu Bah