Mawningol ñalawma Deftere e Jojjanɗe wallifo

Ñalawma hakkunde leyɗeele deftere e jojjanɗe wallifo mawninaama e leydi Muritani ñalnde 23 abriil hitaande 2015 e gardagol Jaagorɗo Pinal e Ñeeñe, sokna Hinndu Mintu Ayniin e dow tiitoonde: deftere Muritani e cappanɗe karallaagal kesal.

Kewu nguu waɗaa ko e Nuwaasot, to Faawru Jaatiiji Ngenndi e nder Deftordu Ngenndiiru (Bibliothèque Nationale) e ballondiral e kalifu Pinal e Ñeeñe, 

FAATU.jpg

Faatu Jom : « Maa en ngalɗidii enen fof, maa en njoolodiima enen fof…»

Faatu Jom helɓinii jannguɓe tuubakooɓe kam e dawruɗi Dental Orop paatuɗi e tumarankooɓe. Ɗum waɗnoo ko e yeewtere tele France 2 yuɓɓinoo, wiyeteende « Ce soir ou jamais » bismiimo heen. Tiitoonde yeewtere ndee wonnoo ko : «Caggal musiiba Lampedusa, eɗen mbaawi jaɓɓaade baasal winndere ndee kala ». Faatu Jom nde ƴetti konngol, alaa ko heddani leyɗe Orop, ɗe o wiyi ko leyɗe naafikeeje, ɗe paalaaka musibbaaji keɓotooɗi ɓeen dogooɓe leyɗe mum en ina ngara yiylaade golle e leyɗe hirnaange.

Hiirde Catal Kayhayɗi

E nder mbaadi heblooji ɗi Dental Orop (UE) yuɓɓinta e porogaraam ganndiraaaɗo PESC, ngam ɓeydude mbaawkaaji pelle ɗe ngonaa laamiyaŋkooje, musiɗɗo Usmaan Ñaan tawtoranooɗo heblo joyaɓo waɗii hiirde to ñiiɓirde ESE. O hollitii tiitoonde heblo ngoo e pulaar ko “silsil eɓɓaande e Farayse ko "cycle de projet". 

HARE_SNIM.jpg

Wolde haayre SNIM gasii, lasi ceertii : Ko yeendu tampanta sanngalde

No rawaandu tiiɗiraaka ñaayngal nii , ko noon Yahyaa Bah depitee kayhayɗi fotnoo wayde e wolde kaaƴe SNIM. Garaangal makko Suwoyraat siftinii fulɓe heewɓe kelgol galleeji mum en, nde tawnoo ko kanko ɗownoo ɗeen golle. 

Go’o ɓernde dartinoonde seŋeede e neɗɗo

Ko goonga gila kitaale 1980 heewɓe ceŋanaama ɓerɗe ittaaɗe e yimɓe woɗbe. Kono gila ndeen ko ɓerɗe ɗe ndartaaki gollaade, woni dillooje, ɓeen ceŋantenoo. Ko ngol woni go’o ko neɗɗo ina seŋanee ɓernde nattunoonde dillude. Ɗum waɗaa ko to Angalteer, to opitaal Papworth Hospital mo Cambridge. Ceŋanaaɗo oo wiyi “ñalnde kala miɗo ɓeydoo softude”.  

Leydi men ina hulanaa buɓɓondirde e kaaƴe weeyo

Caggal Apophis (Apofis woni haayre weeyo sikkanoonde ina jogori buɓɓaade e leydi men ndii), jooni ko 500 haayre ngoƴni annduɓe weeyo, sibu mum en hulaneede buɓɓondirde e leydi men ndii. Ko ɗuum addani ɓe hawritde ñalnde 13 abriil 2015 to Itaali ngam lelnude peeje no leydi men ruuɗorii ɗeen kaaƴe. Peeje ɗiɗi ina nganndaa gila e jooni. Feere adannde ko werlaade laana ngam faloyaade haayre nder weeyo. 

mauritanie.jpg

Ganndal “sawru” (9) : Sawru tabalde

Taballeeji ko tati  : Heen wootere ko tintinirde yimɓe kala ko waawi jolde (kewde). Ndeen ko jaaynoore (jaaynirde) kabaruuji. Nde tirdetee ko nguru nagge. Fulɓe mbiyi  : “Nagge malaange piggal nguru mum tirdetee ko tabalde.” Ko kayre wonno e gure Fuuta fof. Nde jogii ko cabbi ɗiɗi bayɗi no ɓoole coomiraaɗe nguru nagge. Ko ɗiin nde fiyretee. Ende fiyee cabbi jaaynde, yimɓe ndennda so laamu noddii walla kabaaru keso aranii wuro ; oon sahaa rajooji ngalaa, jaayɗe binndaaɗe ngoodaano, teleeji e telefoŋaaji kam kaalaaka.

Daartol Ɓunndu

Ko adii nde naatanten daartol nokku oo, ena jojji nde njubbanten banndiraaɓe e ganndal leydi ndii, keeri mayri, leƴƴi taweteeɗi ɗoon e ɗo faggudu mumen ɓuri abbitoraade haa gooto fof daña yiyannde e diiwaan mo njiɗ-ɗen joofaade oo. Nokku biyeteeɗo Ɓunndi oo woni ko e nder leydi Senegaal. O heedtiri ko bannge funnaange-rewo, hakkunde diiwanuuji Fuuta-tooro, Galam, Bammbugu e Jolof

Hoorde balɗe tati timmuɗe ina wiltina paddorɗe ɓalndu fof

En ɓooyii haalde nafoore koorka wonande cellal. E binndanɗe men jawtuɗe, en njaltiniino wiɗtooji kollitooji nafoore koorka wonande ñawu nguɗu. Haa hannde ne, won annduɓe to leydi Amerik koolkisii ɗum, caggal ɗum mbiyi njenanaama wonde hoorde balɗe tati ina addana denndaangal paddorɗe ɓalndu wiltude. Haa teeŋti noon wonande nayeeɓe walla rafaaɓe rafiiji tiisɗi.

Ɓee meeɗiino wonde MAWƁE WURO Ŋoral Gidaal

Yaltuɓe duɗal keblorgal jannginooɓe FƁPM mbaɗtii ardineede gure Fuuta

Hay so tawii en njenanaaka ko ɗum woni gadanol e Fuuta, Fedde Ɓamtaare Pulaar kam ina waawi wasoraade ɗum tawde wonii jagge ɗe heblunoo to bannge jaŋde ɗemngal pulaar mbaɗtii rokkeede hoolaare yo ngardo gure. Ñalnde 27 lewru marsa 2015, hellifaaɓe wuro Ŋoral Gidaala, caggal nde njuuli jumaa pellitii toɗɗaade Mammadu Aamadu Sal  lollirɗo Aamadu Aysata wonande saɗtidiiɓe, mawɗo wuro Ŋoral Gidaala, o lomtii ɗoon ko Abdullaay Basaaru Saar duttiiɗo e joom mum e lewru  saawiyee 2015. 

Go’o ɓernde dartinoonde seŋeede e neɗɗo

Ko goonga gila kitaale 1980 heewɓe ceŋanaama ɓerɗe ittaaɗe e yimɓe woɗbe. Kono gila ndeen ko ɓerɗe ɗe ndartaaki gollaade, woni dillooje, ɓeen ceŋantenoo. Ko ngol woni go’o ko neɗɗo ina seŋanee ɓernde nattunoonde dillude. Ɗum waɗaa ko to Angalteer, to opitaal Papworth Hospital mo Cambridge

Amerik e Kubaa : “oon yonta ɓennii !”

Ko ina wona jooni duuɓi 60 ŋakkuɗi seeɗa hooreejo Dental Dowlaaji Amerik e hooreejo Kubaa pottitaani e nokku gooto walla jooɗodaaki e joɗnde wootere, sibu ɗum wayrunoo waɗde ko gila 1956. Ɗum wayritii ko e Eisenhower (Esoneweer) hooreejo Amerik ndeen kam e Batista, hooreejo Kubaa e oon sahaa. Ɗum waɗti ko ñalnde 10 abriil ɓennuɗo ɗoo oo,