ACB.jpeg

Petite polémique sur l’origine du mot «capaato» : 2e partie : « Muudo horma[1]...

2e partie : « Muudo horma[1] »,  esclavage et ancêtres

M. S à ACB

Vos éclairages n'abondent pas dans le sens de l'histoire. Vous évoquez les razzias des jengelɓe, que je sache, ceci n'était en rien comparable au fameux   :  "muddo horma" que le Fuuta devait s'acquitter annuellement aux tribus maures.

L'expression "maa rewo ronkaa, nde worgo wonaa" traduit bien les effets désastreux des razzias des maures sur les populations du Fuuta.

Nafooje “sitroŋ” (limoŋ) goɗɗe

 

So tawii sitroŋ (limoŋ) ko ɓiyngel leɗɗe korsinaangel e ñaamdu, ina ɓiɗee e ñaamdu, ina muccee, haɗaani ɗum kadi jogaade nafooje goɗɗe, keewɗe, e nder galle... Yeru :

So a yiɗii ɗelkinde ‘korom’ : alaa fof ko ɓuri kalkeer bonde e robinaaji e kaake peewniraaɗe ‘korom’. Kono, so a yiggii heen sitroŋ, hay so ko nguru mum, maa yiy no waytata ɗelkude.

Petite polémique sur l’origine du mot «capaato»

"Tout savoir historique est par principe douteux, car susceptible de promouvoir certains groupes au détriment d’autres»

La remarque (« ce serait dommage que tout ça se noie dans le net ») et la suggestion d’une femme pour laquelle j’ai beaucoup d’affection, d’admiration et de gratitude, m’ont convaincu de l’intérêt éventuel de la publication d’un récent débat auquel j’ai participé. Un de ces innombrables et volatiles débats qui agitent  en permanence nos petits univers informatiques,  et dont, le plus souvent, l’écho se perd dans le brouhaha binaire de l’internet.

NASA yiytii tagofeere hoɗotoonde

Annduɓe NASA njiitii ko sakkitii ko huunde haawniinde, so tagofeere nde jeyaaka e yuɓɓo naange tawi nguurndam ina aaɓnoo e dow mum, tawi kadi ko nanndunde no feewi e Leydi men ndii.

Mawneeki mayre kadi woɗɗondiraani e mawneeki leydi men ndii.

Diine : njuulu (jokkere)

 

Habbiraango juulde : hono yeewtere Aliw (yo mbelemma Alla won e makko -(YMAM)) wiyi: “nelaaɗo Alla (MJKM) wiyi: coktirgal juulde ko laaɓal, kono teeŋtinta ɗum ko habbirde, uddirtee ko salminde.” Naniraa ɗum ko Saafiyu, Ahmadu e Abuu Daawuuda e Ibnu Maajah e Tirmisiyu.

Konngol Harameeji Jeeɗiɗi

1. Buuɗal yurmeende

2. ƴellitiingal e innde Geno

3. Yo jam ñallu haa to ciiñciiɗe-ma kaaɗi.

4. Ɓesngu ina e wuro, jawdi ina sarii e ladde harimaaji

5. Yo yiitere-ma reen

Petroŋ haa heewi !

Wonaa fuunti, wonaa tinndol, ko goonga laaɓɗo, ko kabaaru koolkisaaɗo, goongɗinaaɗo : petroŋ ina waawi feewnireede ndiyam geec. Ko ɗum woni ko annduɓe "konu-diƴƴe" leydi Amerik mbaɗi, so waylude ndiyam geec, mbaɗta ɗum kuɓɓirɗam (carburant). Ɗum noon US Navy udditii yonta petroŋ mo alaa ɗo haaɗi. 

Ganndal “SAWRU” (1)

"Wonaa koyɗol, ko e ejol! Ko e hitaande 2009 wonnoo. Ɗum arani mi ko miɗo ummii e paawngal muusngal, tawi miɗo leltii subaka hedde waktu jeetaɓo (w.8) miɗo woni hakkunde ɗoyngol e pinal, njiy-mi cabbi haa keewi : ɗii ko juutɗi, ɗii ko daɓɓi, ɓuɗti e cewɗi. Won e majji kadi ko kofiiɗi, ina waɗi heen portiiɗi. Miɗo nana kadi ko wayi no bawɗi maa buubaaji walla taballeeji e sabareeji ina nduƴƴa.

Tiggu welete haljinde jinnaaɓe mum !

E wiyde Doktoor sukaaɓe biyeteeɗo T. Brazelton, tiggu ina jogii ko famɗi fof gulaali (bojji) jeeɗiɗi (7) ceertuɗi : bojji heege, bojji haaɓre, bojji muus reedu, bojji waasde wellitaade, bojji pooƴtagol so hiirii (ganndiraɗi bojji jamma)

Kono won ko anndanooka e bojji tiggu. Wiɗto wooto ina bayyinaa ko ɓooyani koo e jaaynde Daily Mail tawi waɗi ɗum ko annduɓe to duɗal jaaɓihaaɗtirde Harvard

Njillu ‘Cifti e Daari’ to Jowol

E bismaango Fedde Nehooɓe jawdi Jowol e gardagol Jeynaba Buuɗi Abdul Soh, Fedde Cifti e Daari e gardagol Abdullaay Njaay yilliima Sahre nde wajjuɓe Ndeeni, ñalnde 3 e 4 lewru seeɗto (mars) 2014.

Demmba Bari to Kayhayɗi : Jaŋde, Renndo e Ganndal

Ceerno Demmba Aamadu Bari, mo Tufnde Ganndal hakkunde makko e Mammadu Demmba Sih, yoo Alla wuurno ɓamta daraniiɓe pulaar, yuɓɓinii hiirde mawnde ñalnde Aljumaa 18 Abriil 2014 to wuro kayhayɗi laamorgo Diiwaan Gorgol, e leegal Gurel Saŋe.
Tawtoraama yeewtere nde terɗe Catal Fedde Ɓamtaare Pulaar to Kayhayɗi e ngenndiyaŋkooɓe heewɓe, ina jeyaa heen : Sammba Gata Bah, 

Baaba Maal haastaaka tawo e Bagodin

 

E hitaande 2012, ñalnde 1 e ñalnde 2 lewru jolal,  ɓesngu Bagodin e kuuɓal, Harlaw, Dekle e Maalum bisminooma Baaba Maal e Daande Leñol e nder wuro Bagodin, teddini ɗumen teddungal ɓooytowal daarteede.