Caggal toɓooli keewɗi toɓɗi e wuro Nuwaasoot, leeɗe keewɗe njooliima, haa arti noon e Elmiina e Sebkaa e Sokojim PS, haa ko yimɓe heewɓe eggii galleeji mum en, ndogii… Mbeddaaji wuro ngoo keewɗi ko kujjitɗi ; gudroŋaaji keewɗi mahanooɗi ko ɓooyaani koo caayii. Ko boomaare mawnde wonande ɓesnguuji keewɗi…

So kullon ɓurkon bonde e aadee ina limtee, ɓoyngu woni hoore. Rewi heen ko laadooje, caggal ɗuum yaare, nde nooroo ara. Hay gooto haalantaa goɗɗo oo sababuuji ndeen bonannde, gooto e men fof ina anndi ɗum, haa heddii, ma a taw, wonande ɓowngu ! Ndaa noon, so en njiɗii yawde neɗɗo, mbiyen ɗum « ellee ɓowngu ! » 

Ñalnde 29 mee 2013, alakhbar.info (jaaynde) ina yaltini winndannde tiitoriinde «warhooreeji laamu Asiis ɗi cafrotaako ». Ko safrotaako koo, e wiyde jaaynde ndee, ko « aaccere e yammere heɓtiinde yimɓe ɓee, nde yiyi laamu nguu ina yedda won ɗiin goongaaji paatuɗi e won kewkewe ; ko wayi no maayɗeele tuumnuɗe e warngooji baɗɗi e nder ɗii duuɓi tati laamu Muhammed Abdel Asiis. Warkoyeeji keewɗi ɗo doole kisal leydi ndii njooɓtoraa, nana kippaa, tee hay heen nde seppooji ɓesngu nguu mbaawnunoo cosgol goomuuji wiɗto, njeñtudi ngoon wiɗto hollitaaka yimɓe ɓee ».

Geɗe keewɗe ɗe yimɓe ina mbaɗa, cikka ina moƴƴi, moƴƴaani. Yeru ko faati e no nguleeki haɓortee.

Ɓuftaade ɓuuɓɗam : So wulii, wasiyaa ko yo neɗɗo leppin ɓalndu mum joo e joo fof ngam tellinde nguleeki ɓalndu. Kono on mbiyaaka ɓuuɓɗam, mbiyaɗon ko ndapsuɗam, ɗam wulaani, ɓuuɓaani, ɗam nguleeki mum woɗɗondiraani, walla nii jaasi seeɗa, nguleeki ɓalndu.

Nasa yiytii ndiyam nguurnojam dow tagofeere Mars : Weltaare NASA ina mawni heen no feewi. Yiyti ɗaam ndiyam kenaniiɗam nguurndam ko roboo Opportunity. Ɗaam ndiyam kadi tawaa ko e haayre ɓurnde hiiɗɗude nde roboo loskiti haa e oo sahaa. Roboo oo noon, ko junngo wooto heddoraa gila walabo ngoya junngo kalii. 

Tuggi maayirɗe hitaande 2012 e lewru desaambar, duɗal ngal udditnoo. Tolnooji ɗiɗi ina njannga heen. Tolno gadano e tono ɗiɗmo. Tuggi ndeen haa 30/06/2013 yontere kala balɗe nay. Kala kikiiɗe e ɗii ñalɗi nay, almudɓe mbaɗa gorwoccol haa galle Maamuudu Demmba Bah, lollirɗo Dooro Kudiyel, kawra toon ngam heɓde binndanɗe. 

E lewru suwee 2013, tiggu baɗtuɗo miliyoŋ, tawi ko mo yummum wondi e Sida jibinaama, ina hisa e ñawu nguu, woni yumma mum raaɓaani ɗum. Oo kewu mawninaama ñalnde 19 suwee ndee to Wasinton, ngam mawninde duuɓi sappo tuugnorgal Pepfar, baɗiraangal haɓde e SIDA. 

Depuis son accession à l’indépendance, le 28 novembre 1960, la Mauritanie a mis en place un système d’exclusion de sa composante noire tendant à l’affirmation d’une identité exclusive arabe et la négation de tout soubassement africain à travers la mise en place d’une série de reformes politiques. Le pouvoir militaire a procédé, au détour d’un conflit banal à l’origine, 

Ñalnde talaata 13 ut 2013, Laaji Tarawore, koolaaɗo kuuɓal APP wiyiino « woote sarɗiiji e minisipaal ndirtinaama ko alaa lajal ». Ɗum ko caggal nde Mesawuud yiyndiri e hooreejo leydi oo, hono Muhammed wul Abdel Asiis. Ko ɗum tagi yimɓe fof njaakorinoo ko ma o habru ɗum e yeewtere makko to Neema, kono, o wiyi « alaa ɗo fawii ko woote ɗee ina ndirtinee ko ɓuri yontere walla jonte ɗiɗi ». 

Ɓooyii yeddondireede wonde onndooji wifi moƴƴaani e cellal walla nii ina boni e kala ko wuuri. Wiɗtooji keewi mbaɗaama, kono, haa jooni, alaa ɗo hawraa : mbele eɗum boni e cellal walla alaa ko bonnata ? So enɗen kaala ko faati e ɗumɗoo to bannge cellal, ɓurata woƴde yimɓe fof ko batte kuutoragol telefonaaji portaabe, nde tawnoo kañum en ɓuri heewde huutoreede, kañum ɓuri ɓallaade terɗe aadee guurwuure (noppi, hoore, gite, ekn…).

Njuɓɓudi Ballal e Ndeenka Suka (ONG Aide et Protection de l’Enfant) mawninii ñalawma Afrik wondande Jojjanɗe Suka to leegal Tayaret ñalnde 15 e 16 lewru korse hitaande 2013. Ñalnde 15 ndee, almuɓɓe duɗal ngal mbaɗi ko coftal ɓalli, fuku koyɗe, jimɗi e tinndinooje e tawtoreede ɓesngu leegal ngal. 

Wiɗto Inserm (Institut national de la santé et de la recherche médicale - Duɗal ngenndiwal cellal e wiɗto safaara) joopiima geɗe kuutorteeɗe e ndemaandi, tuumii ɗum en saabaade ñawbuuli keewɗi keɓtotooɗi yimɓe : nguɗu (ngaandi walla saraaji goddol…), bonnugol terɗe (sukaaɓe jibinteeɓe ina ŋakkiraa walla ooñoraa terɗe) walla kadi ñawu siññere mbiyeteengu ñawu Parkinson (ɓuri joopeede ɗoo ko puudareeje koowooje walla barooje huɗo).