"Wonaa koyɗol, ko e ejol! Ko e hitaande 2009 wonnoo. Ɗum arani mi ko miɗo ummii e paawngal muusngal, tawi miɗo leltii subaka hedde waktu jeetaɓo (w.8) miɗo woni hakkunde ɗoyngol e pinal, njiy-mi cabbi haa keewi : ɗii ko juutɗi, ɗii ko daɓɓi, ɓuɗti e cewɗi. Won e majji kadi ko kofiiɗi, ina waɗi heen portiiɗi. Miɗo nana kadi ko wayi no bawɗi maa buubaaji walla taballeeji e sabareeji ina nduƴƴa.

E wiyde Doktoor sukaaɓe biyeteeɗo T. Brazelton, tiggu ina jogii ko famɗi fof gulaali (bojji) jeeɗiɗi (7) ceertuɗi : bojji heege, bojji haaɓre, bojji muus reedu, bojji waasde wellitaade, bojji pooƴtagol so hiirii (ganndiraɗi bojji jamma)

Kono won ko anndanooka e bojji tiggu. Wiɗto wooto ina bayyinaa ko ɓooyani koo e jaaynde Daily Mail tawi waɗi ɗum ko annduɓe to duɗal jaaɓihaaɗtirde Harvard. 

E bismaango Fedde Nehooɓe jawdi Jowol e gardagol Jeynaba Buuɗi Abdul Soh, Fedde Cifti e Daari e gardagol Abdullaay Njaay yilliima Sahre nde wajjuɓe Ndeeni, ñalnde 3 e 4 lewru seeɗto (mars) 2014.

Ceerno Demmba Aamadu Bari, mo Tufnde Ganndal hakkunde makko e Mammadu Demmba Sih, yoo Alla wuurno ɓamta daraniiɓe pulaar, yuɓɓinii hiirde mawnde ñalnde Aljumaa 18 Abriil 2014 to wuro kayhayɗi laamorgo Diiwaan Gorgol, e leegal Gurel Saŋe.
Tawtoraama yeewtere nde terɗe Catal Fedde Ɓamtaare Pulaar to Kayhayɗi e ngenndiyaŋkooɓe heewɓe, ina jeyaa heen : Sammba Gata Bah, 

E hitaande 2012, ñalnde 1 e ñalnde 2 lewru jolal,  ɓesngu Bagodin e kuuɓal, Harlaw, Dekle e Maalum bisminooma Baaba Maal e Daande Leñol e nder wuro Bagodin, teddini ɗumen teddungal ɓooytowal daarteede. 

Fooyre Ɓamtaare, jaaynde wootere wajjere yaltoore e Muritani tawi ko e ɗemngal ngenndiwal, nde nganndu-ɗaa jeyaa ko e jaayɗe ɓurɗe duumaade, ina sokli ballal yimɓe fof. 

Hooreejo leydi Tuunus, hono Monsef Marsuki woppii tataɓe ɗiɗi e njoɓdi mum. Ko ɗum woni ko o habri ñalnde aljumaa 18 abriil 2014. Hujja mo o rokki ko wiyde « ngon-ɗen ko e caɗeele kaalis e faggudu. Dowla ina foti rokkude yeru moƴƴo (…). Ko ɗum addani mi fellitde ustude njoɓdi hooreejo leydi yoɓetenoo ndii ».

To bannge pinal, en ngoppii ko men tee eɗen nganndi, “kala goppuɗo pinal mum nanngata ko ngal janono, moƴƴinana jeyɓe kanum boniree”
To bannge faggudu, subaka fof e Alla ko en woytiiɓe basal. To bannge renndo, jokkere enɗam nattii, aduna wontii aduna hoyre am hoyre am, hay gooto woƴaaka banndu am walla horeeru am. To bannge dawrugol, ɓiɓɓe yumma ceerndii kiraaɗe, ɓiɓɓe baaba mbonondirii.

Tuggi 18 haa 20 desaambar 2013, “ñalngu winndereewu nagge” ngadanu yuɓɓinaama to Ngaawundere. Ko ina wona cate 10 Tabital Pulaagu e Bilitol Fulfulde tawtoraama ɗuum. Ko ujunnaaje ujunnaaje neɗɗo nootitii heen. Ngalu keewngu kadi waɗaama heen, walla kam ummiima e juuɗe, naatii goɗɗe, hay so tawii kalfinaaɗo Bilitol gonɗo e wuro hee, seedtiima wonde « mi tinaani oon kaalis kaaleteeɗo…».

Kariim Wad, jahroowo hikka e duuɓi 45 mo Senelgaalnaaɓe innirnoo « kalifu Asamaan e Leydi » walla kadi « Kalifu Winndere » Alla e mum heewnoode mbaawka nde baaba mum, hono Abdullaay Wad, laaminoo Senegaal ndee, mbiy-ɗen Kariim Wad, cokranooɗo tuumeede « galɗirgol ngol rewaani laawol » ñaawetee ko e lewru suwee faandu nduu, kanko e woɗɓe tuumaaɓe « waalitde mo e ɗeen golle galɗirgol ngol rewaani laawol ».

Ñalnde aljumaa 25 abriil 2014, Fedde Ɓamtaare Pulaar e Muritani sosii catal to leegal Riyaad e tawtoreede Yiilirde Ngenndiire Fedde ndee, e gardagol hooreejo mum hono Aamadu Umar Jah. Catal ngal sosaa ko caggal nde terɗe duɗal Aamadu Hampaate Bah njokkondiri e Fedde ndee ñalnde 27 marse 2014, ngam yiɗde gollondirde e mum. 

Ko Ebolaa urmbitii hikka to leydi Gine koo, heewɓe mbiynoo wonde wirus oo ummorii ko Afrik hakkundeejo, ɗo ñawu nguu ɓurnoo anndeede. Ko goonga, wirus baɗɗo bone hikka to Gine oo, ina nanndi e mo « Zaire » oo no feewi (fotde 97%). Kono 3% ɗi wirisaaji ɗiɗi ɗii ceerti ɗii, wonande annduɓe, ina njona e wiyde wirisaaji ɗiɗi ɗii ina njiidi, kono ɗi ngonaa gooti.